(CATP) Mặc dù đã bị cấm lưu hành hơn 10 năm qua, cũng như bị lực lượng CSGT xử lý quyết liệt, thế nhưng tình trạng xe thô sơ, xe ba bánh tự chế vẫn còn ngang nhiên hoạt động khắp nơi. Nhiều chiến dịch thu gom, tịch thu các loại phương tiện thô sơ, 3 bánh tự chế vi phạm do Phòng CSGT CATP triển khai đã diễn ra, thế nhưng, hiện tượng trên vẫn không hề giảm.
CẤM CŨNG NHƯ KHÔNG
Một ngày tháng 10-2022, ngồi trong quán cà phê trên đường Điện Biên Phủ (đoạn qua khu vực Q1, TPHCM), chỉ trong vòng chưa đầy 30 phút, chúng tôi ghi nhận gần 20 chiếc xe 3 bánh tự chế kiểu dáng do Trung Quốc sản xuất chạy nhan nhản ngược xuôi, bất chấp cả đường một chiều hay đường cấm. Ngay khi chúng tôi vừa chuẩn bị rời đi thì một chiếc ba bánh chở đoạn tôn dài hơn 10 mét va phải một chiếc xe máy khiến người phụ nữ đang chở đứa con gái nhỏ chừng 8 tuổi té nhào. Nam thanh niên điều khiển xe ba gác ban đầu lớn tiếng trách móc người phụ nữ vừa bị ngã.
Do bị nhiều người đi đường phản ứng và nạn nhân đòi gọi CSGT, sau đó anh ta đành xin lỗi rồi nhanh chóng điều khiển chiếc xe 3 bánh rời khỏi hiện trường. Qua xác minh từ cơ quan chức năng, chúng tôi được biết chiếc 3 bánh trên là dạng xe “lụi”, không có trong hồ sơ đăng ký.
Xe 3 bánh chở hàng cồng kềnh gây nguy hiểm
Đó cũng chính là hình ảnh chung về thực trạng ATGT hiện nay trên địa bàn TPHCM khi có quá nhiều phương tiện tham gia giao thông vi phạm, trong đó phần lớn các loại xe thô sơ, xe tự chế chở hàng hóa cồng kềnh đều là những loại xe không được cơ quan chức năng cấp phép.
Tại nhiều địa bàn hiện nay như: Bình Tân, Bình Chánh, Thủ Đức, Q10, Q11, Q3... hình ảnh những chiếc xe chở tôn, sắt dài quá khổ, không được che đậy cẩn thận dễ gây tai nạn nhưng vẫn được các bác tài “liều mạng” chở ngênh ngang trên phố khiến nhiều người đi đường sợ hãi.
Ngang nhiên hoạt động trong thời gian dài, loại xe tự chế này đã gây ra không ít vụ tai nạn. Đơn cử, mới đây trên đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7, một chiếc xe ba bánh bị lật giữa đường. Vào thời điểm đó, lái xe điều khiển chiếc xe ba bánh đi theo hướng đường Huỳnh Tấn Phát về quận 4, khi đến Khu Chế xuất Tân Thuận, do xe chở nặng nên bất ngờ lật giữa đường, đè lên cả xe máy đi bên cạnh khiến một người bị thương.
Bị lực lượng CSGT Q10 chặn lại vì vi phạm chở hàng hóa cồng kềnh và sử dụng giấy đăng ký (cà vẹt) là giả, anh Trần Công Văn (tài xế xe ba gác, ngụ Q8) phân trần: do được người quen giới thiệu mua chiếc xe này trên mạng xã hội với giá rẻ bèo, được người bán cam kết giấy tờ hợp. Khi được thông báo xe này sẽ bị tịch thu, anh Văn cho biết rất buồn vì là “chiếc cần câu cơm” duy nhất của gia đình.
Tương tự, khi bị lực lượng CSGT dừng xe kiểm tra do chở hàng hóa cồng kềnh, anh Lê Trung Hùng (ngụ P10, Q.Gò Vấp) trình bày: vẫn biết rằng sử dụng xe ba bánh tự chế chở hàng hóa là vi phạm luật giao thông, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người đi đường, nhưng do không nghề nghiệp ổn định, hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên đành phải chấp nhận để mưu sinh.
Thực tế là vậy nhưng theo một cán bộ thuộc Đội CSGT Q.Gò Vấp cho biết, nhiều trường hợp than vãn hoàn cảnh khó khăn, nhưng khi chúng tôi vừa xử lý tạm giữ chiếc này xong, cũng đương sự đó hôm sau lại bị giữ tiếp một phương tiện xe ba bánh khác cũng thuộc trường hợp không giấy tờ hợp pháp.
Chiếc xe 3 bánh bị cơ quan chức năng lập biên bản xử phạt
PHẢI XỬ LÝ TẬN GỐC
Từ thông tin trên, chúng tôi thử tìm hiểu và thâm nhập vào các “lò” sản xuất xe thô sơ, ba bánh tự chế trên địa bàn TPHCM. Qua một số bác tài xe ba bánh giới thiệu, chúng tôi tìm gặp một người đàn ông tên Tiến (ngụ Q12). Khi biết ý định chúng tôi tìm mua một chiếc ba bánh để chở hàng hóa với giá rẻ, ông Tiến cho biết: “Tôi cũng chỉ là người từng chạy loại xe này nên tôi chỉ giới thiệu cho mấy ông thôi chứ không có lấy cò, hoa hồng gì đâu”.
Sau đó, ông Tiến giới thiệu cho chúng tôi một tài khoản Facebook để giao dịch. Sau vài thông tin yêu cầu, tài khoản “xe ba bánh Trung Quốc” đồng ý bán cho chúng tôi một chiếc xe ba bánh theo hình ảnh đã cung cấp với giá 35 triệu đồng. Tuy nhiên, tài khoản này yêu cầu chúng tôi phải đặt cọc qua Tiến. Lấy lý do chưa đủ tiền, chúng tôi thoái thác từ chối và hẹn Tiến lần sau.
Theo một bác tài xe ba gác cho biết, lượng xe ba bánh được nhập lậu về Việt Nam trong những năm gần đây không nhiều, chủ yếu họ nhập máy về, sau đó gia công thùng xe tại Việt Nam. Dù biết chạy xe ba gác tự chế trên đường là sai quy định, nhưng vì tính năng dễ hoạt động nên người dân vẫn dùng. Bởi loại phương tiện này có mức giá thấp, thuận tiện trong việc vận chuyển hàng hóa.
Thời gian qua, Bộ GTVT đã có quy định cấm các loại xe tự chế, tự đóng như xe ba bánh, xe đầu ngang, đầu dọc... hoạt động. Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng không cấp đăng kiểm cho các loại xe này. Về nguyên tắc, lực lượng chức năng phải thu giữ các loại xe này để tránh gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, đây chỉ là phần “ngọn”, bởi chính quyền sở tại và các lực lượng chức năng phải có trách nhiệm xử lý mới mong xóa sổ được loại xe này.
Từ đầu năm 2022 đến nay, Phòng CSGT Công an TPHCM đã ra quân nhiều đợt để truy các “hung thần đường phố” này. Thế nhưng để giải quyết tận gốc vấn nạn trên, thiết nghĩ cần phải dẹp loạn các lò chế, độ xe ba bánh mới hy vọng dẹp loạn loại xe này, mang lại an toàn lưu thông cho người đi đường.