Vì sao tổng thống Hàn Quốc bất ngờ ban bố thiết quân luật?

Cảnh sát ngăn đám đông tràn vào toà nhà quốc hội sau lệnh thiết quân luật 

Động thái của tổng thống lập tức gây ra hỗn loạn trên chính trường khi buộc quốc hội phải họp khẩn để đảo ngược quyết định đồng thời khiến đám đông người dân giận dữ tràn đến toà nhà quốc hội ở thủ đô Seoul.

Vì sao ông chủ Nhà Xanh lại có quyết định gây bất ngờ và tranh cãi như vậy?

Các cơ quan truyền thông quốc tế nhận định, động thái này diễn ra khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol chịu áp lực chính trị ngày càng tăng thúc đẩy đến mức ông phải ban bố thiết quân luật - chế độ điều hành tạm thời của quân đội - như một chiến thuật để chống lại các cuộc tấn công chính trị.

Ông Yoon được bầu làm tổng thống vào tháng 5/2022, nhưng đã gặp trở ngại điều hành đất nước kể từ tháng 4 khi phe đối lập giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử của đất nước.

Kể từ đó, chính phủ của ông đã không thể thông qua các dự luật mà họ mong muốn và thay vào đó đã phải phủ quyết các dự luật do phe đối lập thông qua.

Ông cũng chứng kiến ​​sự sụt giảm trong tỷ lệ cử tri ủng hộ, sau khi sa lầy vào một số vụ bê bối tham nhũng bao gồm một vụ liên quan đến việc vợ ông nhận một chiếc túi Dior đắt tiền và một vụ khác liên quan đến hoạt động thao túng cổ phiếu.

Chỉ mới tháng trước, ông đã buộc phải đưa ra lời xin lỗi trên truyền hình quốc gia, nói rằng ông đang thành lập một văn phòng giám sát nhiệm vụ của đệ nhất phu nhân. Nhưng ông đã từ chối một cuộc điều tra rộng hơn mà các đảng đối lập đã kêu gọi nhắm vào vợ ông.

Sau đó, vào tuần này, phe đối lập đề xuất cắt giảm ngân sách cho chính phủ của ông và các dự luật ngân sách không thể bị phủ quyết.

Quốc hội Hàn Quốc họp khẩn bác lệnh thiết quân luật của tổng thống Yoon 

Đồng thời, phe đối lập cũng có động thái luận tội các thành viên nội các và một số công tố viên hàng đầu bao gồm cả người đứng đầu cơ quan kiểm toán của chính phủ vì đã không điều tra đệ nhất phu nhân.

Nhiều công dân đã xuống đường bên ngoài tòa nhà quốc hội vào tối ngày 3/12 để phản đối tuyên bố thiết quân luật đột ngột. Biểu tình quần chúng là một sự kiện chính trị thường xuyên và phổ biến ở đất nước này.

Tuyên bố của ông Yoon khiến nhiều người bất ngờ và tình hình đã diễn biến nhanh chóng trong những giờ qua.

Nhưng phe đối lập đã có thể nhanh chóng tập hợp tại quốc hội và có đủ số phiếu để bỏ phiếu bác bỏ tuyên bố thiết quân luật.

Và mặc dù có sự hiện diện đông đảo của quân đội và cảnh sát tại thủ đô, nhưng có vẻ như quân đội vẫn chưa tiếp quản.

Theo luật pháp Hàn Quốc, chính phủ phải dỡ bỏ thiết quân luật nếu đa số trong quốc hội yêu cầu bằng một cuộc bỏ phiếu. Luật này cũng cấm lệnh thiết quân luật bắt giữ các nhà lập pháp.

Hiện vẫn chưa rõ điều gì sẽ xảy ra. Một số người biểu tình tụ tập bên ngoài quốc hội vào đêm 3/12 đã hét lớn thể hiện sự bức xúc.

Hành động của Tổng thống Yoon được cho là 'hấp tấp' đã khiến cả nước sửng sốt - đất nước tự coi mình là một nền dân chủ hiện đại, thịnh vượng. Đây được coi là thách thức lớn nhất đối với xã hội Hàn Quốc trong nhiều thập kỷ.

Tổng thống Yoon khi ban bố thiết quân luật 

Thiết quân luật có ý nghĩa như thế nào?

Thiết quân luật là chế độ điều hành tạm thời của chính quyền quân sự trong thời điểm khẩn cấp, khi chính quyền dân sự được cho là không thể hoạt động.

Lần cuối cùng thiết quân luật được ban bố ở Hàn Quốc là vào năm 1979, khi tổng thống của đất nước khi đó là Park Chung-hee bị ám sát trong một cuộc đảo chính.

Thiết quân luật chưa bao giờ được ban hành kể từ khi đất nước trở thành nền dân chủ nghị viện vào năm 1987.

Nhưng vào ngày 3/12 ông Yoon đã tuyên bố thiết quân luật khi nói trong một bài phát biểu toàn quốc rằng ông đang cố gắng cứu Hàn Quốc khỏi "các thế lực chống nhà nước".

Yoon, người có lập trường cứng rắn hơn đáng kể đối với Triều Tiên so với những người tiền nhiệm của mình, đã mô tả phe đối lập chính trị là những người 'ủng hộ Triều Tiên' mà không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào.

Theo thiết quân luật, quân đội có thêm quyền hạn và thường có lệnh đình chỉ các quyền công dân đối với công dân và áp các tiêu chuẩn và biện pháp bảo vệ pháp quyền đặc thù.

Quốc hội Hàn Quốc đã họp ngay sau tuyên bố của Yoon về việc chặn biện pháp thiết quân luật và đã thông qua biểu quyết bác lệnh thiết quân luật của ông chủ Nhà Xanh.