Ngày 22-11, TAND Cấp cao tại TP.HCM mở phiên phúc thẩm vụ án “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” giai đoạn 2 xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đông Á (DAB) gây thiệt hại 8.827 tỷ đồng.
Chủ tọa phiên xử thay mặt HĐXX công bố hoãn phiên tòa do hai kiểm sát viên tham gia phiên xử qua test nhanh có kết quả dương tính với Covid-19.
Một số bị cáo trong vụ án liên quan ngân hàng Đông Á bị xét xử tại một phiên tòa trước đó
Vụ án DAB giai đoạn hai là một đại án xuyên suốt, hai kiểm sát viên được phân công theo dõi và hiện chưa có người thay thế. Trong phần thủ tục, ngoài hai kiểm sát viên dương tính Covid-19, thì 1 trong 10 bị cáo có đơn kháng cáo là F1 cũng xin hoãn. Vì các lý do này, chủ tọa công bố hoãn phiên xử.
Vụ đại án giai đoạn 2, TAND TPHCM xử sơ thẩm vào tháng 11-2020 đã tuyên ông Trần Phương Bình (SN 1959, nguyên Tổng Giám đốc, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT và Chủ tịch HĐTD DAB) án tù chung thân.
11 bị cáo đồng phạm với ông Bình trong vụ án này gồm: Phùng Ngọc Khánh (nguyên Tổng giám đốc Công ty Cổ phần M&C); Nguyễn Thị Ngọc Vân (nguyên Phó Tổng Giám đốc DAB); Nguyễn Đức Tài, Nguyễn Chí Công (nguyên Giám đốc DAB, nguyên Phó Phòng tín dụng DAB Sở giao dịch); Phạm Huy Luận, Vũ Đức Dũng và Nguyễn Văn Bảo (nguyên Giám đốc, Phó Giám đốc và Trưởng Phòng tín dụng DAB chi nhánh quận 4); Nguyễn Quang Thọ, Phạm Chiến Quốc (nguyên Phó Giám đốc, nguyên Trưởng Phòng tín dụng DAB chi nhánh quận 9); Nguyễn Tăng Ngọc Linh, Nguyễn Chí Thiện (nguyên Phó giám đốc, nguyên cán bộ DAB chi nhánh quận 10) phải chịu mức án từ 18 năm tù giam đến 2 năm tù treo.
Theo nội dung vụ án, từ năm 2007-2013, với vai trò Tổng Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTD DAB, Trần Phương Bình đã chỉ đạo cấp dưới cho nhóm khách hàng Hiệp Phú Gia vay tiền gây thiệt hại trên 3.139 tỷ đồng; nhóm khách hàng Đồng Tiến vay tiền gây thiệt hại 393 tỷ đồng, nhóm khách hành M&C vay tiền gây thiệt hại 3.949 tỷ đồng, nhóm Tân Vạn Hưng vay tiền gây thiệt hại trên 1.269 tỷ đồng…
Ngoài ra, Trần Phương Bình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản thông qua việc chỉ đạo thuộc cấp xuất quỹ sai nguyên tắc hơn 75,6 tỷ đồng nhằm trả nợ các khoản vay cá nhân và sử dụng vào mục đích riêng.
Song song đó, bị cáo Bình còn chỉ đạo cấp dưới cho 2 tổ chức, 5 cá nhân thuộc nhóm Hiệp Gia Phú vay 11 khoản với tổng số tiền 1.820 tỷ đồng và xuất quỹ chi 78 tỷ đồng để sử dụng, 1.735 tỷ đồng mua 5 tài sản của nhóm TTC và 163 tỷ đồng sử dụng cho mục đích khác.
Sau đó, ông Bình chỉ đạo cấp dưới lập chứng từ thu khống 1.349 tỷ đồng trả nợ cho 30 khoản vay liên quan đến việc mua 5 tài sản của nhóm TTC, đầu tư dự án Ricland Hill… gây thiệt hại 886 tỷ đồng.
Nhằm che giấu tình trạng nợ xấu, ông Bình đã chỉ đạo nhiều thuộc cấp cơ cấu lại những khoản vay vàng đến hạn thành dư nợ tiền mặt. Sau đó, DAB cho các cá nhân, tổ chức vay vàng vay khoản tiền mới để đảo nợ nhưng không có tài sản đảm bảo, thậm chí dùng dự án của Công ty Ba Son (đơn vị quân đội) làm tài sản đảm bảo cho nhóm khách hàng M&C vay.
Hậu quả, nhiều nhóm khách hàng là công ty, cá nhân không còn khả năng trả nợ, gây thiệt hại hơn 8.827 tỷ nêu trên.
Về trách nhiệm dân sự, HĐXX cũng tuyên bị cáo Trần Phương Bình phải bồi thường 75,6 tỷ đồng, do bị cáo này lấy từ DAB để dùng cho mục đích cá nhân. Tuyên buộc bị cáo Phùng Ngọc Khánh bồi thường gần 3.500 tỷ đồng, và xử lý tài sản đã bị kê biên nhằm thu hồi số tiền thất thoát.
HĐXX phiên sơ thẩm cũng tuyên cho bị cáo Bình được quyền khởi kiện dân sự đối với các nhóm khách hàng vay những khoản vay với tài sản đảm bảo không đủ điều kiện pháp lý. Đồng thời những bị cáo khác và những người liên quan đã vay tiền trái quy định phải hoàn trả số tiền của DAB bị thiệt hại nêu trên.
Đối với những tài sản (bất động sản, vốn góp của các dự án, cổ phần…) của các bị cáo đã bị kê biên ở giai đoạn I của đại án, tiếp tục giao cho DAB quản lý để bảo đảm cho thi hành án.
Đối với Nhóm TTC (gồm 11 tổ chức và 16 cá nhân) do Nguyễn Thiện Nhân (Chủ tịch HĐQT Công ty CP vốn Thái Thịnh cầm đầu, đã bỏ trốn), và các đối tượng thuộc nhóm Hiệp Phú Gia trong khoản vay và gây thiệt hại 3.139 tỷ đồng của DABank, khi nào bắt được sẽ xử lý sau.
Sau bản án sơ thẩm, có 10 bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xem xét lại phần trách nhiệm dân sự. Để phục vụ công tác xét xử, HĐXX phúc thẩm triệu tập UBND tỉnh Lâm Đồng, Công ty TNHH Ba Son, Công ty CP phát triển đầu tư Vĩnh Thái cùng 12 đơn vị, cá nhân khác tham gia phiên tòa với tư cách người có nghĩa vụ quyền lợi liên quan.
Phiên phúc thẩm cũng đã từng dời lịch xử và hoãn vì bị cáo trong vụ án này đang là bị cáo trong vụ án khác và đang bị xét xử ở địa phương khác.
Vụ án xảy ra tại ngân hàng DAB giai đoạn I, Trần Phương Bình đã bị xử tù chung thân. Theo đó, bị cáo Bình chỉ đạo cấp dưới thực hiện nhiều thủ đoạn gây thiệt hại cho DABank hơn 3.608 tỷ đồng. Hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng của bị cáo Trần Phương Bình là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng tổng tài sản thực tế tại DABank vào thời điểm 31/12/2015 chỉ còn 47.011 tỷ đồng. Trong khi, ngân hàng lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng.