Làm rõ vai trò các bị cáo
Theo đó, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (SN 1969, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC) bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 10 - 11 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng"; tổng hợp hình phạt 30 năm tù của bị cáo tại các bản án trước đó, buộc bị cáo Nhàn phải chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù.
Bị cáo Nguyễn Trọng Đường (SN 1968, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Giám đốc VNCERT) bị đề nghị mức án từ 5 - 6 năm tù. Trần Nguyên Chung (SN 1976, cựu Trưởng Phòng An toàn hệ thống thông tin, Cục An toàn thông tin Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Trưởng ban Quản lý dự án VNCERT) từ 36 - 42 tháng tù.
Các bị cáo: Ngô Quang Huy (SN 1977, cựu Phó Chánh Văn phòng Bộ Thông tin và Truyền thông, cựu Phó Giám đốc VNCERT), Nguyễn Vũ Cường (SN 1973, Giám đốc Công ty Khang Phát), Trần Duy Hiếu (SN 1967, cựu Giám đốc Quỹ dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông) chung mức đề nghị 30 - 36 tháng tù. Bị cáo Nguyễn Văn Thế (SN 1977, Trưởng ban Kỹ thuật 7 Công ty AIC) bị đề nghị từ 18 - 24 tháng tù.
Đại diện VKSND tại phiên xét xử
Bị cáo Đỗ Văn Sơn (SN 1977, Trưởng Ban 2 Công ty AIC) bị đề nghị từ 24 - 30 tháng tù; tổng hợp hình phạt chung của các bản án trước đó, bị cáo Sơn phải chấp hành hình phạt chung là từ 10 năm 6 tháng tù đến 11 năm tù.
Bị cáo Đặng Xuân Minh (SN 1977, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Thẩm định giá BTCVALUE) bị đề nghị từ 18 - 24 tháng tù; tổng hợp hình phạt chung của các bản án trước đó, bị cáo Minh phải chấp hành hình phạt chung là từ 9 năm tù đến 9 năm 6 tháng tù.
Bị cáo Nguyễn Quốc Việt (SN 1977, Thẩm định viên Công ty Thẩm định giá BTCVALUE) bị đề nghị từ 15 - 18 tháng tù; tổng hợp hình phạt chung của các bản án trước đó, buộc bị cáo Việt phải chấp hành hình phạt chung là từ 7 năm tù đến 7 năm 3 tháng tù.
Ba bị cáo: Nguyễn Thị Ánh Hồng (SN 1989, chuyên viên VNCERT), Nguyễn Huy Hùng (SN 1977, cựu chuyên viên Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông), Mai Phương Nam (SN 1977, Phó Giám đốc Công ty Khang Phát) cùng bị đề nghị từ 24 - 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Bản luận tội nêu rõ, hành vi phạm tội của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm hại đến trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước trong hoạt động đấu thầu, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Đối với nhóm các bị cáo thuộc Nhà thầu (Công ty AIC), Viện Kiểm sát xác định bị cáo Nhàn là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC và thành lập các công ty trong hệ sinh thái tham gia các hoạt động đấu thầu với mục đích để Công ty AIC trúng thầu, chỉ đạo trực tiếp các bị cáo thuộc quyền quản lý, chịu sự ảnh hưởng của mình và lôi kéo các bị cáo bên chủ đầu tư thực hiện hành vi phạm tội nên có vai trò chủ mưu, cầm đầu, chịu trách nhiệm chính về các sai phạm của Công ty AIC và các bị cáo là nhân viên Công ty AIC.
Cấu kết thông thầu để hưởng lợi
Đối với các bị cáo thuộc nhóm Chủ đầu tư (VNCERT), công tố viên đánh giá bị cáo Nguyễn Trọng Đường (Giám đốc VNCERT) là đại diện cho Chủ đầu tư phải có trách nhiệm thực hiện đúng các quy định của pháp luật để triển khai mua sắm thiết bị, phần mềm cho Dự án, nhưng đã chỉ đạo cấp dưới trực tiếp là Ngô Quang Huy, Trần Nguyên Chung, Nguyễn Thị Ánh Hồng thực hiện hành vi thông thầu, vi phạm nghiêm trọng về đấu thầu, tạo điều kiện cho Công ty AIC trúng thầu. Do vậy, bị cáo Đường phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò cao hơn các bị cáo còn lại.
Bị cáo Nguyễn Trọng Đường khai báo trước tòa
Bị cáo Trần Nguyên Chung chịu sự chỉ đạo trực tiếp từ bị cáo Đường, chỉ đạo bị cáo Hồng và các nhân viên thuộc Ban Quản lý dự án thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu nên phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò sau bị cáo Đường. Bị cáo Nguyễn Quang Huy nhận chỉ đạo của bị cáo Đường thực hiện các hành vi phối hợp với Công ty AIC xây dựng danh mục thiết bị, phần mềm, tiếp nhận sự trao đổi thống nhất về danh mục, giá với Công ty AIC để lập báo cáo nghiên cứu khả thi, trình phê duyệt thiết kế thi công và tổng dự toán xác định mức giá đã nâng khống không có căn cứ trước khi đấu thầu nên phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò cao hơn bị cáo Hồng là nhân viên VNCERT thực hiện theo chỉ đạo của các bị cáo Đường, Chung, Huy.
Đối với các bị cáo thuộc Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, có trách nhiệm thẩm định, duyệt trình lãnh đạo Bộ ký phê duyệt Dự án, Viện Kiểm sát nhận định, bị cáo Trần Duy Hiếu với vai trò là Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính có trách nhiệm chính trong việc thẩm định hồ sơ phê duyệt Dự án, Kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện, Trần Duy Hiếu không thẩm định mà phân công bị cáo Nguyễn Huy Hùng, chuyên viên, thực hiện thẩm định hồ sơ phê duyệt Dự án, Kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Hiếu, Hùng đều biết hồ sơ không đủ tài liệu, căn cứ để phê duyệt nhưng vẫn duyệt, ký, trình lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi và Kế hoạch lựa chọn nhà thầu đợt 1 của Dự án, phê duyệt dự toán cao hơn so với thực tế, gây hậu quả thiệt hại tại Gói thầu số 8 của Dự án là hơn 17 tỷ đồng. Ngoài ra, bị cáo Trần Duy Hiếu còn hưởng lợi số tiền 100 triệu đồng, do đó bị cáo Hiếu với trách nhiệm chính trong việc thẩm định hồ sơ, phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò cao hơn bị cáo Nguyễn Huy Hùng là nhân viên, không được hưởng lợi gì.
Đại diện Viện Kiểm sát cũng đánh giá vai trò của 2 bị cáo thuộc đơn vị tư vấn lập Dự án là Nguyễn Vũ Cường và Mai Phương Nam. Bị cáo Cường, với vai trò là Giám đốc Công ty Khang Phát, đã chỉ đạo bị cáo Nam, Phó Giám đốc Công ty Khang Phát, phối hợp với VNCERT và Công ty AIC xây dựng danh mục, giá thiết bị đưa vào Báo cáo nghiên cứu khả thi, tổng dự toán, Hồ sơ mời thầu và báo cáo đánh giá Hồ sơ dự thầu để Công ty AIC trúng thầu theo đúng giá, thiết bị phần mềm đã thống nhất ngay từ giai đoạn lập Dự án, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 17 tỷ đồng. Vì vậy, bị cáo Nguyễn Vũ Cường, với vai trò chỉ đạo, phải chịu trách nhiệm cao hơn bị cáo Mai Phương Nam, là giúp sức với vai trò thứ yếu.
Bản luận tội nhấn mạnh, các bị cáo trong vụ án đều là những người có trình độ, nhận thức pháp luật, nhận thức xã hội; có bị cáo là lãnh đạo vụ, lãnh đạo trung tâm, một số bị cáo có học hàm, học vị cao, nên có đầy đủ năng lực để nhận thức được những hành vi nào phù hợp với quy định của pháp luật và những hành vi nào trái với quy định của pháp luật.
Do vậy, khi thực hiện hành vi trái quy định pháp luật, để gây ra hậu quả, cá nhân thực hiện hành vi vi phạm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Sau khi đại diện Viện Kiểm sát trình bày bản luận tội, các bị cáo, các luật sư bào chữa đã đưa ra nhiều luận điểm, luận cứ nhằm giảm nhẹ mức độ, hậu quả hành vi vi phạm của các bị cáo.