Hỏi: Năm 2017 cha tôi bị phạt 6 tháng tù về tội "cố ý gây thương tích" và phải nộp 200.000 đồng án phí. Nay ông lại bị khởi tố về tội này thì có bị xem là tái phạm, có tiền án, tiền sự không? (Hồ Thanh Tuấn, Quận 3).
Trả lời: Người bị kết án về hành vi phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS), sau khi chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách thì được xóa án tích, coi như chưa bị kết án.
Có 3 trường hợp được xóa án tích, bao gồm:
1. Đương nhiên được xóa án tích (Điều 71 BLHS 2015): Áp dụng đối với người bị kết án không phải về các tội xâm phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh, khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện sau:
- Nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 02 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
d) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại các điểm a, b và c nêu trên thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
- Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định nêu ở trên.
2. Xóa án tích theo quyết định của tòa án: Áp dụng đối với người bị kết án về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh, căn cứ tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án và các điều kiện về thời gian thử thách, chấp hành xong hình phạt bổ sung... quy định tại Khoản 2 Điều 71 BLHS 2015.
3. Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt: Áp dụng khi người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất 1/3 thời hạn quy định tại Khoản 2 Điều 70 và Khoản 2 Điều 71 BLHS 2015.
Căn cứ quy định nêu trên, cha bạn bị phạt 6 tháng tù từ năm 2017, trong thời hạn 2 năm sau khi chấp hành án xong và đã đóng án phí mà không phạm tội mới thì đương nhiên được xóa án tích, không có tiền án, tiền sự.