Tuy nhiên, để tình trạng đua xe, đi "bão" được giải quyết triệt để, bên cạnh nhiệm vụ xử lý nghiêm hiện tượng trên đường thì việc tập trung giải quyết mấu chốt vấn đề cần được các ngành chức năng thực hiện quyết liệt hơn nữa.
Lò "độ” công khai thách thức dư luận
Thời gian gần đây, nhiều cơ sở trưng biển bên ngoài là "sửa xe máy" nhưng bên trong lại là những lò "độ” xe chuyên nghiệp, nhận nâng cấp động cơ xe đang hoạt động trở lại. Một số chủ cơ sở sửa và "độ” xe này còn công khai đăng các video clip quảng bá lên mạng xã hội (MXH) Youtube và Facebook để thu hút sự quan tâm của giới trẻ. Nhằm cạnh tranh, giành khách, các chủ lò không ngần ngại cho "nài xe" (tay lái chuyên chạy đua) ra so kè tốc độ để lấy chiến tích.
Lò "độ” xe ở TPHCM hiện tồn tại dưới nhiều hình thức nhưng được chia thành 2 kiểu: một bên sẽ chỉ "độ”, chế để gắn thêm phụ tùng đi kèm nhằm tạo sự bắt mắt, thẩm mỹ, qua đó thể hiện phong cách riêng của chủ phương tiện. Nhóm khách hàng của kiểu "độ” xe này thường là những người lớn tuổi, có niềm đam mê thuần túy về xe và không có nhu cầu tham gia vào các cuộc đua tốc độ.
Nhóm lò "độ” xe còn lại sẽ chuyên nhận cải tạo, nâng cấp, độ chế phần máy nhằm tăng công suất vận hành, để những chiếc môtô có thể lao nhanh trên đường với vận tốc gần 200km/giờ. Đây cũng là nguyên nhân khiến vấn nạn đua xe, tụ tập gây rối TTCC liên tục diễn ra, dù cơ quan chức năng đã đẩy mạnh công tác truy quét.
Thông thường, lập ra những lò "độ” này là những tay "nài" có số má, từng tham gia những cuộc "bão đêm" quy mô ở TPHCM hay các tỉnh thành lân cận. Điểm chung của những "nài" này là sự liều lĩnh, sẵn sàng tham gia các cuộc đua trái phép trên đường chỉ để tạo sự nổi tiếng trên MXH. Sau khi đạt được một số "thành tích" nhất định, họ sẽ từng bước chuyển hướng, mở ra những lò "độ” rồi kêu gọi người hâm mộ mang xe tới để "độ”, chế.
Công an TPHCM kiểm tra, xử lý nghiêm các lò "độ” xe hoạt động công khai, thách thức dư luận
Những lò "độ” được giới chơi xe ở thành phố (TP) biết đến có thể kể đến Red Leo Racing Shop (Q.Gò Vấp), Tô Hà Đông Nghi Shop (Q.Tân Bình), U.Lụi (Q12), Ph.Barcelona, B.Thủ Đức (TP.Thủ Đức), Phát Ph. FI - ATE Racing (Q6)... Để khuếch trương thanh thế, các chủ lò này không ngại cho ra lò những con "quái vật" tốc độ rồi lên các kèo dợt xe đầy nguy hiểm như chạy xe tốc độ cao Bắc - Nam trong 24 giờ, đua xe đường phố..., sau đó đăng video clip lên các nền tảng MXH để khoe chiến tích.
Sau khi áp dụng thành công công thức xây dựng thương hiệu này, lượng người quan tâm tìm đến đặt hàng "độ” xe tăng lên chóng mặt. Dù cơ quan chức năng liên tục vào cuộc xử phạt nhưng vì lợi nhuận siêu khổng lồ từ việc kinh doanh, mua bán xe và phụ tùng "độ” xe khiến giới chủ lò bất chấp. Trong vai khách có nhu cầu nâng cấp động cơ cho chiếc môtô hiệu Exciter 135 phân khối, tôi được H. - một chủ lò "độ” ở Q.Tân Phú - báo giá gói nâng cấp cụ thể: "Xe em bây giờ để đi mạnh, chạy tour không bị xe khác "gõ” (ám chỉ việc bị xe đối thủ vượt mặt) thì nên lên trái 62mm (đường kính piston máy), dên zin (cốt máy). Giá bao hàng xịn của Đài Loan tổng cộng khoảng 17 triệu đồng" và yêu cầu đặt cọc trước 5 triệu để mua phụ tùng. "Xe này làm tầm 3 ngày nên em phải để lại giấy tờ xe, dạo này công an (CA) làm căng lắm!" - H. nói tiếp.
Còn tại một cửa hàng chuyên kinh doanh xe "độ” ở Q.Bình Thạnh, khi được chúng tôi ngỏ ý sở hữu một "xế độ”, T. - chủ cửa hàng - cho biết, tiệm của anh ta chuyên kinh doanh những mẫu xe "độ” có phần máy cực chuẩn, với đủ giá thành cho khách lựa chọn. "Em có đăng hình xe và cấu hình máy độ lên mạng, có gì anh vào FB em để chọn" - chủ hiệu xe "độ” nói. "Vậy mua xe này về làm thủ tục sang tên, xét xe tại cơ quan CA có được không?" - nghe tôi hỏi lại, T. nói.
Giải quyết triệt gốc vấn đề
Sau khi kết thúc cao điểm kiểm tra, kiểm soát bảo đảm trật tự an toàn giao thông dịp lễ 30-4, 01-5 và mùa du lịch hè 2022, bảo vệ Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 31, Thượng tá Nguyễn Đình Dương, Trưởng phòng CSGT đường bộ - đường sắt - CATP, cho biết, đơn vị đã cùng các phòng nghiệp vụ, CA các quận, huyện và TP.Thủ Đức lên kế hoạch kiểm tra hàng loạt lò "độ” xe công khai, thách thức dư luận tồn tại thời gian qua.
Để kể hoạch tổng kiểm tra đạt hiệu quả, Phòng CSGT đã cùng nhiều đơn vị nghiệp vụ như Cảnh sát hình sự, Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Cảnh sát kinh tế... tổ chức nhiều phương án theo dõi, thu thập chứng cứ. Hàng loạt lò "độ” có số má đã bị kiểm tra, lập biên bản vi phạm trong hoạt động kinh doanh.
Tại 2 cơ sở lớn là "Red Leo Racing Shop" trên đường Quang Trung (P11Q.Gò Vấp) và "Tô Hà Đông Nghi Racing Shop", lực lượng chức năng phát hiện hàng chục chiếc xe máy được gia cố lại toàn bộ phần thân sườn, thay đổi kết cấu máy nhằm tăng công suất hoạt động, tất cả đều không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp lệ. Ngoài ra, lực lượng chức năng còn phát hiện, lập biên bản hàng loạt phụ tùng "độ” không rõ nguồn gốc, xuất xứ, tạm giữ nhiều cục máy xe "độ” do dân chơi khắp các tỉnh thành trong nước gửi về lắp ráp. Quá trình kiểm tra tại lò "Redleo Racing Shop", CA còn phát hiện, lập biên bản xử lý 1 thanh niên điều khiển môtô đã thay đổi kết cấu đến mua đồ và 1 ôtô bán tải chở 2 xe "độ” (không có biển số) đến để test xe.
Các "xế cọp" bị công an tạm giữ do không xuất trình được giấy tờ hợp lệ
Mở rộng đấu tranh, lực lượng chức năng tiếp tục kiểm tra thêm tại 2 tiệm gia công linh kiện, phụ tùng "độ” xe không tên ở 2 huyện Hóc Môn, Củ Chi; lập biên bản tạm giữ nhiều linh kiện, phụ tùng không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ và một số máy móc, phôi kim loại phục vụ sản xuất linh kiện, phụ tùng "độ” xe. Sau khi kiểm tra, các tổ công tác đã bàn giao cho CA địa phương tạm giữ nhiều xe "độ”, xe thay đổi kết cấu và một số linh kiện, phụ tùng phục vụ "độ” xe để xử lý theo quy định pháp luật.
Một cán bộ chỉ huy của Phòng CSGT chia sẻ, việc quản lý chưa chặt các cơ sở chuyên nhận sửa, "độ” môtô, xe máy chính là một trong những nguyên nhân khiến vấn nạn đua xe vẫn tồn tại âm ỉ. "Theo ý kiến cá nhân tôi, các đơn vị quản lý hành chính của CA quận, lực lượng cảnh sát khu vực cũng như Quản lý thị trường cần phối hợp chặt chẽ để kiểm soát những lò "độ” này, vì ngoài nâng cấp, sửa chữa, các cửa hàng còn kinh doanh nhiều phụ tùng có dấu hiệu nhập lậu từ nước ngoài", vị này chia sẻ.
Xử lý nghiêm hành vi kêu gọi tụ tập đua xe trên mạng
Trong lúc lực lượng CA đang đẩy mạnh công tác phòng chống tệ nạn đua xe một cách quyết liệt thì vẫn còn đó một bộ phận TTN xem thường pháp luật, sẵn sàng tham gia những cuộc đua tốc độ bất chấp nguy hiểm của bản thân và người đi đường. Kể từ thời điểm MXH, đặc biệt là Youtube và Tiktok, phát triển, hoạt động đăng tải các video clip mang tính kích động cho tệ nạn đua xe ngày một phát triển. Rảo quanh một vòng các trang FB, không khó để người sử dụng tìm thấy các trang Fanpage, những kênh chuyên đăng tải các nội dung thiếu lành mạnh này, chúng vô tình gây ảnh hưởng đến nhận thức, thái độ của một bộ phận TTN.
Tài khoản Tiktok @vu_lam1910 đăng đoạn clip vi phạm Luật giao thông nhằm câu like trên mạng xã hội
Tại trang MXH Tiktok tên @vu_lam1910 ngày 27-5 đã đăng đoạn clip ngắn khoảng hơn 10 giây thực hiện hành vi "bốc đầu", điều khiển xe bằng 1 bánh trên cầu Thủ Thiêm 2 (đoạn từ TP.Thủ Đức đến Q1), trong đó ghi lại cảnh 1 thanh niên điều khiển môtô BS: 64B2-586.04 thực hiện liên tục hành vi nguy hiểm trên, dù thời điểm này vẫn còn khá nhiều phương tiện khác cùng tham gia giao thông. Ngay sau khi nhận được nhiều ý kiến trái chiều, đến ngày 28-5 video trên đã được gỡ bỏ.
Trước đó, Hội nhóm "South Việt Nam Scooter Team" đã ngang nhiên kêu gọi hàng trăm người tụ tập trong khu Thảo Điền (TP.Thủ Đức) ngày 6-5, thời điểm trên có tới trên 300 xe tay ga được "độ”, chế cùng lúc tụ tập gây rối. Lực lượng CSGT của CATP.Thủ Đức và Phòng CSGT đường bộ - đường sắt nhanh chóng có mặt vãn hồi trật tự. Tổng cộng hơn 200 thanh niên nam nữ, trong số này nhiều em chưa đủ 18 tuổi, vẫn tham gia tụ tập gây rối.
Năm 2021, sự việc hàng trăm TTN tụ tập trên đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây đi "bão đêm" còn ngang nhiên khoe "chiến tích" trên MXH, tỏ thái độ thách thức công luận đã khiến dư luận bức xúc khi mỗi năm, lực lượng CSGT cả nước đều tích cực xử lý nhưng do thẩm quyền, hạn chế về thiết bị công nghệ nên tình trạng "bão đêm" vẫn tiếp tục diễn ra.
Thời gian qua, nhiều youtuber là "giang hồ mạng" đã bị xử lý nghiêm trước pháp luật. Động thái quyết liệt này của các ngành chức năng đã nhận được sự tán dương của xã hội. Tuy vậy, công tác xử lý nhắm tới các đối tượng thường xuyên chia sẻ các hoạt động cổ xúy đua xe chưa được thực hiện mạnh mẽ và quyết liệt để khiến các nhóm đối tượng này phải thay đổi nhận thức.