(CAO) Hôm 4/12, Reuters đưa tin các nhà lập pháp Hàn Quốc đã kêu gọi luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol sau khi ông tuyên bố thiết quân luật nhưng lại đảo ngược quyết định này vài giờ sau đó, gây ra cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất trong nhiều thập kỷ tại nền kinh tế lớn thứ tư châu Á.
Tuyên bố thiết quân luật bất ngờ của ông chủ Nhà Xanh vào cuối ngày 3/12 đã gây ra sự hỗn loạn ở bên trong lẫn bên ngoài toà nhà quốc hội.
Một liên minh các nhà lập pháp từ các đảng đối lập cho biết họ có kế hoạch đề xuất một dự luật luận tội tổng thống Yoon vào ngày 4/12 và dự luật này sẽ được bỏ phiếu trong vòng 72 giờ.
“Quốc hội nên tập trung vào việc đình chỉ ngay lập tức hoạt động của tổng thống để thông qua dự luật luận tội sớm nhất có thể” - Hwang Un-ha, một trong những nghị sĩ trong liên minh, nói với các phóng viên.
Trước đó tổng thống Yoon đã phát biểu trên truyền hình toàn quốc rằng thiết quân luật là cần thiết để bảo vệ đất nước, đồng thời bảo vệ trật tự hiến pháp mặc dù ông không nêu ra bất kỳ mối đe dọa cụ thể nào.
Trong vòng vài giờ, quốc hội Hàn Quốc, với 190 (trong số 300 thành viên) có mặt, đã họp khẩn để nhất trí thông qua một động thái yêu cầu dỡ bỏ thiết quân luật, bao gồm cả 18 thành viên có mặt từ đảng của Yoon. Sau đó, tổng thống đã hủy bỏ tuyên bố thiết quân luật.
Những người biểu tình bên ngoài quốc hội đã hét lớn và vỗ tay. "Chúng ta đã chiến thắng!" - họ hô vang.
Liên minh công đoàn lớn nhất của Hàn Quốc là Liên đoàn công đoàn Hàn Quốc cho biết hàng nghìn thành viên của mình sẽ đình công cho đến khi ông Yoon từ chức và tổ chức một cuộc biểu tình tại trung tâm thủ đô Seoul.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol gây sốc khi bất ngờ ban bố thiết quân luật - Ảnh: Reuters
Một số cuộc biểu tình khác dự kiến sẽ diễn ra, bao gồm ở nơi gần toà nhà quốc hội, nơi hàng nghìn người tụ tập vào cuối ngày 3/12 để kêu gọi chặn lệnh của tổng thống Yoon và sau đó yêu cầu ông từ chức.
Sau tuyên bố về thiết quân luật của ông Yoon, quân đội Hàn Quốc đã tuyên bố các hoạt động của quốc hội và các đảng phái chính trị sẽ bị cấm và các phương tiện truyền thông và nhà xuất bản sẽ nằm dưới sự kiểm soát của lệnh thiết quân luật. Những người lính đã xông vào tòa nhà quốc hội trong giây lát. Các trợ lý của quốc hội đã được nhìn thấy cố gắng đẩy lùi những người lính bằng cách phun bình chữa cháy.
Đảng Dân chủ (DP) - đảng đối lập chính đã kêu gọi Yoon từ chức hoặc phải đối mặt với việc luận tội vì tuyên bố thiết quân luật, lần đầu tiên ở Hàn Quốc kể từ năm 1980. “Ngay cả khi thiết quân luật được dỡ bỏ, ông ấy cũng không thể tránh khỏi các cáo buộc. Ông ấy nên từ chức", thành viên cấp cao của DP tại quốc hội Park Chan-dae cho biết trong một tuyên bố.
Quốc hội có thể luận tội tổng thống nếu hơn hai phần ba số nhà lập pháp bỏ phiếu ủng hộ. Sau đó, tòa án hiến pháp sẽ tiến hành xét xử, tòa án này có thể xác nhận bằng một cuộc bỏ phiếu của sáu trong số chín thẩm phán. Đảng của Yoon kiểm soát 108 ghế trong cơ quan lập pháp gồm 300 thành viên.
Cuộc khủng hoảng ở một quốc gia đã là một nền dân chủ từ những năm 1980, đồng minh của Hoa Kỳ và là nền kinh tế lớn của châu Á, đã gây ra sự báo động trên thế giới.
Người dân biểu tình vào sáng 4/12 - Ảnh: Reuters
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết ông hoan nghênh quyết định của Yoon về việc hủy bỏ lệnh thiết quân luật. "Chúng tôi tiếp tục mong đợi những bất đồng chính trị sẽ được giải quyết một cách hòa bình và theo đúng pháp luật", Blinken cho biết trong một tuyên bố.
Hiện có 28.500 quân nhân Hoa Kỳ đang đồn trú tại Hàn Quốc. Tổng thống Yoon, một công tố viên chuyên nghiệp, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống căng thẳng nhất trong lịch sử Hàn Quốc vào năm 2022. Ông được bầu lên khi Hàn Quốc trải qua làn sóng bất mãn về chính sách kinh tế, bê bối chính trị và giới chính trị cầm trịch đất nước bất đồng về các mục tiêu định hình lại tương lai chính trị của nền kinh tế lớn thứ tư châu Á.
Nhưng ông không được lòng dân rộng rãi, với tỷ lệ ủng hộ ông chỉ quanh quẩn ở mức 20% trong nhiều tháng.
Đảng Quyền lực Nhân dân của ông đã phải chịu thất bại trong cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 4 năm nay, nhường quyền kiểm soát quốc hội đơn viện cho các đảng đối lập chiếm gần hai phần ba số ghế.
Đã có hơn một chục trường hợp thiết quân luật được ban bố kể từ khi Hàn Quốc được thành lập như một nước cộng hòa vào năm 1948.
Khoảnh khắc binh sĩ Hàn Quốc xông vào toà nhà quốc hội sau khi thiết quân luật được ban hành - nguồn: The Guardian
(CAO) Tối ngày 3/12 (giờ Việt Nam), tổng thống Hàn Quốc – Yoon Suk-yeol đã gây “choáng váng” cho dân chúng khi bất ngờ ban lệnh thiết quân luật toàn quốc.