"Người ta lợi dụng danh nghĩa Mẹ…"
Khi nghe hỏi về việc chuyển mục đích sử dụng đất từ 300m2 đất vườn sang đất ở, người thân của mẹ VNAH Lê Thị Có nói: "Mẹ có tiền bạc gì đâu mua đất. Mẹ lớn tuổi rồi, mua bán đất để làm gì?". Thế nhưng hồ sơ từ chuyển nhượng đến chuyển mục đích sử dụng đất liên quan đến mẹ được thực hiện hết sức chặt chẽ.
Ban đầu, bà Nguyễn Thị Mít (SN 1946, ngụ xã Phước Hảo) tặng cho thân nhân của mẹ Lê Thị Có (SN 1938, ngụ xã Song Lộc) thửa đất số 1377, với diện tích 300m2 đất trồng lúa tại xã Hòa Lợi (cùng H.Châu Thành, tỉnh Trà Vinh). Sau đó, hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất được thực hiện, mẹ Có được miễn 100% TSDĐ là 432 triệu đồng. Không bao lâu, mẹ Có chuyển nhượng lại phần đất trên cho bà Thạch Thị Thanh (ngụ P6, TP.Trà Vinh). Cặp ranh đất của mẹ Có, mẹ VNAH Lê Thị Hoa đứng tên thửa đất 1378, với diện tích 300m2 đất lúa, cũng làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, được miễn 100% TSDĐ là 432 triệu đồng. Nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xong, mẹ Hoa cũng sang tên cho bà Thanh.
Tháng 8-2018, Ủy ban Kiểm tra Trung ương kiểm tra, phát hiện hàng loạt sai phạm trong việc quản lý đất đai tại TP.Trà Vinh (tỉnh Trà Vinh) và chuyển hồ sơ sang Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Trà Vinh. Đến nay, cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt giam 15 đối tượng về hành vi vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát. Thanh tra tỉnh đã lập đoàn thanh tra về việc miễn, giảm tiền sử dụng đất (TSDĐ) cho người có công với cách mạng ở 7 huyện, gồm: Châu Thành, Cầu Ngang, Tiểu Cần, Cầu Kè, Duyên Hải, Trà Cú và Càng Long (giai đoạn từ năm 2011 đến nay), phát hiện hàng loạt điều bất ngờ.
Khi được hỏi về nguồn gốc thửa đất, bà Thanh thừa nhận, số đất trên hiện thuộc quyền sử dụng của mình. Hồ sơ chuyển nhượng cũng như chuyển mục đích sử dụng đất do "cò" Võ Văn Vui (ngụ P5, TP.Trà Vinh) nhận làm. Toàn bộ thủ tục để hợp thức hóa hồ sơ chuyển nhượng cũng như chuyển mục đích sử dụng đều do Vui đảm nhiệm. Thanh tra tỉnh Trà Vinh xác định, UBND H.Châu Thành ra quyết định miễn, giảm TSDĐ cao hơn quy định. Trường hợp trên, thân nhân mẹ VNAH chỉ được miễn, giảm 70%, nhưng huyện đã giảm tới 100%, gây thất thoát cả 2 trường hợp trên gần 250 triệu đồng.
Các cơ quan chức năng phát hiện, "cò" Vui nhận nhiều hồ sơ miễn, giảm tiền chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh đều trót lọt và được chính quyền địa phương ủng hộ, thay vì đối tượng chính sách được miễn, giảm 70% tiền phải nộp, nhưng hồ sơ Vui gởi thì địa phương "hào phóng" miễn 100%, gây thất thu 30% TSDĐ.
Các đối tượng liên quan bị khởi tố
Cán bộ địa phương tiếp tay "cò" đất
Theo kết luận thanh tra, ngoài "cò" Vui, tại H.Châu Thành còn 8 "cò" khác. Các đối tượng này xuất thân từ cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất (ĐKQSDĐ) hoặc cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường (TNMT) huyện, cán bộ địa chính cấp xã nên có mối quen biết với cán bộ đương chức.
Hàng ngày, "đàn cò" này rảo quanh khu vực phòng công chứng hay Văn phòng ĐKQSDĐ để chào mời những người dân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất, gồm các "cò": Trần Mười (đã bị bắt trong vụ án ở TP.Trà Vinh), Trần Quốc Cường (nguyên công chức địa chính - xây dựng P4, TP.Trà Vinh), Phạm Văn Nhựt (ngụ xã Song Lộc; nguyên viên chức Văn phòng ĐKQSDĐ H.Châu Thành), Dương Nhật Tiến, Trần Văn Truyền (cùng ngụ TT.Châu Thành, H.Châu Thành), Đinh Văn Mẩm (ngụ xã Long Đức), Nguyễn Văn Châu (ngụ P8), Phạm Ngọc Tâm, ngụ P5, cùng TP.Trà Vinh). Để dễ hoạt động, "cò" quan hệ thân quen với cán bộ Văn phòng ĐKQSDĐ.
Ông T.V.K. (hộ chính sách ở H.Châu Thành, tỉnh Trà Vinh) cho biết, cách đây mấy năm, "cò" Nhựt đến nhà ông để nhờ đứng tên trong hợp đồng cho, tặng đất. Để lấy lòng ông, Nhựt nói gia đình người mua không đủ làm thủ tục chuyển nhượng, nên nhờ ông K. đứng tên để hợp thức hóa. Nghe những lời ngon ngọt của Nhựt, ông K. đồng ý đứng tên giùm, nhờ vậy thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất không phải nộp khoản TSDĐ hơn 100 triệu đồng.
Ông K. không ngờ đã tiếp tay cho Nhựt gây thất thoát ngân sách hơn 100 triệu đồng. Qua báo chí, ông K. biết bị Nhựt lợi dụng, nên tìm đến nhà "cò" Nhựt, đề nghị khắc phục hậu quả, nộp tiền lại cho Nhà nước. Ông K. chia sẻ: "Tôi rất bức xúc khi biết sự thật. Nhựt quen với tôi, nhưng thực hiện hành vi không thể chấp nhận được. Thực ra, Nhựt lừa tôi để khỏi nộp tiền sử dụng đất".
Kiểm tra hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất của thân nhân liệt sĩ Nguyễn Thị Sáng (SN 1933, ngụ xã Song Lộc) do "cò" Nhựt nhận, thanh tra phát hiện thửa đất số 818, với diện tích 300m2 tại xã Hòa Thuận (H.Châu Thành) trước đó là của bà Nguyễn Thị Bích Thủy (SN 1968). Để được miễn 100% TSDĐ, bà Thủy tặng đất cho bà Sáng để làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất. Cũng như các trường hợp khác, nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xong, bà Sáng chuyển nhượng lại cho bà Thủy. Trong vụ này, ngân sách bị thất thoát hơn 150 triệu đồng.
Theo kết quả thanh tra, H.Châu Thành có 63 hồ sơ của 63 trường hợp hộ chính sách được miễn, giảm không đúng quy định gần 8,4 tỷ đồng, số tiền sai phạm, gây thất thoát cho nhà nước là gần 4,7 tỷ đồng. UBND huyện này ra quyết định miễn, giảm cao hơn so với quy định gần 1,4 tỷ đồng, 24 hồ sơ các trường hợp hộ chính sách bị lợi dụng, gây thất thu hơn 3,3 tỷ đồng. Ngoài các "cò" trên, Thanh tra tỉnh xác định, một số "cò" đang làm việc trong cơ quan nhà nước, như: Lê Long Nhản (Phó giám đốc Văn phòng ĐKQSDĐ H.Châu Thành), Kim Siêng (giáo viên Trường THCS-THPT Lương Hòa A, H.Châu Thành), Trần Minh Quang (cán bộ đang công tác tại TP.Trà Vinh)...
"Cò" đất Diệp Văn Thạnh khi bị bắt
Vô tư trục lợi chế độ chính sách
Theo kết luận thanh tra, do nắm được luật đất đai và quen biết cán bộ địa phương, nhiều "cò" tỏ ra xem thường pháp luật. Trở lại vụ 2 mẹ VNAH Lê Thị Hoa và Lê Thị Có bị "cò" Vui lợi dụng để bà Thanh được miễn TSDĐ. Thanh tra đã mời bà Thanh đến làm việc. Ban đầu, chủ đất đồng ý khắc phục hậu quả số tiền gây thất thoát cho Nhà nước. Thế nhưng "cò" Vui ngăn cản, đề nghị chủ đất làm thủ tục xin hưởng chính sách người dân tộc (được miễn, giảm tối đa 50% TSDĐ). Do đó, việc thanh tra, kiểm tra rất khó bởi "cò" không hợp tác.
Trong 7 huyện mà Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra, H.Châu Thành có số tiền sai phạm nhiều nhất, bởi đây là địa bàn giáp ranh TP.Trà Vinh. Một số cán bộ địa phương bắt tay với "cò", giải quyết hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất với nghĩa vụ tài chính phải nộp thấp hơn so với quy định. Trong 19 hồ sơ chủ sử dụng đất câu kết với "cò" đất gây thất thoát ngân sách ở H.Châu Thành, có 3 hồ sơ của cán bộ thông qua "cò" lợi dụng chủ trương chính sách nhằm thu lợi bất chính, gồm: các ông Nguyễn Hoàng Thao (cán bộ Phòng CSGT Công an tỉnh Trà Vinh), Đoàn Thanh Tú (công chức của Chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh), Lê Hoàng Kim (Trưởng khoa Khám bệnh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Trà Vinh).
Cơ quan điều tra bắt giam Trần Trường Sơn
Thấy các cán bộ trên chuyển mục đích sử dụng đất với số tiền phải nộp rất thấp, ông Nguyễn Ngọc Sang (công chức địa chính - xây dựng UBND xã Hiếu Tử, H.Tiểu Cần) cũng lợi dụng hộ chính sách để được miễn, giảm TSDĐ trái pháp luật. Theo Thanh tra tỉnh Trà Vinh, các hồ sơ trên sai phạm một phần còn do các phòng công chứng thực hiện công chứng, chứng thực không đúng quy định. (Còn tiếp)
Liên quan đến vụ án miễn, giảm TSDĐ đối với 712 hồ sơ không đúng quy định tại TP.Trà Vinh, gây thất thoát ngân sách Nhà nước gần 120 tỷ đồng, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Trà Vinh đã khởi tố, bắt giam Diệp Văn Thạnh (SN 1968; chuyên viên Văn phòng UBND tỉnh, nguyên chủ tịch UBND TP.Trà Vinh), Trần Trường Sơn (SN 1976, ngụ H.Châu Thành, tỉnh Trà Vinh; nguyên phó chủ tịch UBND TP.Trà Vinh) để điều tra về hành vi vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát, cùng 13 đối tượng là cán bộ Phòng TNMT và "cò" đất.
Còn tiếp...