Ngay sau khi Bộ luật Lao động (sửa đổi) được Quốc hội thông qua sáng nay, bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội Đào Ngọc Dungg đã chia sẻ về những nội dung mới được quy định tại Bộ luật.
Theo ông Dung, đây là bộ luật có nội dung, phạm vi rất lớn và tác động sâu rộng đến hàng chục triệu người lao động, bao gồm cả lực lượng ở khu vực chính thức và phi chính thức. Đặc biệt, lần này, phạm vi, đối tượng được mở rộng, áp dụng trong chừng mực cho cả khu vực phi chính thức.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chia sẻ bên hành lang Quốc hội sáng 20-11
Phóng viên: Những quy định nào mới được đề cập tại Bộ luật mới, thưa ông?
- Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Bộ luật có tới hơn 10 điểm mới đối với người lao động và gần 10 điểm mới với tổ chức người đại diện.
Ở đây có những vấn đề có tính chất lịch sử, nhưng có những nội dung có tác động vài chục năm với chúng ta. Chẳng hạn vấn đề liên quan tổ chức đại diện tại cơ sở rồi vấn đề điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình tăng chậm nhằm thực hiện đa mục tiêu, hay phát triển quan hệ lao động trong điều kiện kinh tế thị trường.
Những vấn đề liên quan đến tiền lương, thương lượng hay phát triển cũng như tạo điều kiện cho thương lượng tập thể trong thời gian tới.
Đây là những vấn đề rất lớn, có tác động sâu rộng tới người dân.
- Theo ông, việc tăng tuổi nghỉ hưu sẽ tác động ra sao?
Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là xu hướng chung của thế giới nhưng cũng chưa bao giờ là dễ với bất cư quốc gia nào vì nó tác động rất lớn đến hàng chục triệu người lao động. Và trong mỗi hoàn cảnh, đối tượng cụ thể phải có cách ứng xử khác nhau.
Chủ trương chung và QH kỳ này thông qua điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình tăng dần, bắt đầu từ 1-1-2021, chúng ta điều chỉnh dần tuổi nghỉ hưu để tới năm 2028 thì người nam đạt độ tuổi nghỉ hưu là 62, người nữ đến 2035 sẽ đạt độ tuổi nghỉ hưu là 60.
Như vậy lộ trình của ta rất rõ là tăng dần đều, tăng chậm theo hướng nam tăng mỗi năm 3 tháng, nữ tăng mỗi năm 4 tháng. Tôi muốn nói đây là điều chỉnh tuổi nghỉ hưu bình thường đối với người lao động trong điều kiện bình thường, trong hoàn cảnh công việc và sức khỏe bình thường.
Với người lao động nặng nhọc, độc hại, ở vùng đặc biệt khó khăn hay trong điều kiện đặc biệt độc hại, nặng nhọc ta lại có lộ trình điều chỉnh hoàn toàn khác. Những người này được quyền nghỉ hưu sớm hơn không qua 5 năm.
Đương nhiên nếu những đối tượng này cộng thêm suy giảm sức khỏe 61% thì có thể nghỉ hưu sớm hơn nữa.
Còn những trường hợp có trình độ cao, yêu cầu công việc đặt ra thì có thể sẽ được kéo dài tuổi nghỉ hưu nhưng ko kéo dài quá 5 năm, nhưng họ sẽ không làm công tác quản lý mà chuyển sang làm chuyên gia, sẽ theo hướng đó.
Một lần nữa tôi muốn nói, đây là điều chỉnh tuổi nghỉ hưu chung và điều chỉnh trong điều kiện người lao động bình thường, còn đối tượng đặc thù sẽ có hướng dẫn rất cụ thể.
Chẳng hặn chúng ta khoảng 3 triệu người làm việc trong 1.810 ngành, nghề, lĩnh vực, công việc nặng nhọc, độc hại và vùng khó khăn thì số này chắc chắn có thể được nghỉ hưu sớm hơn 5 năm và thậm chí sâu hơn.
- Ý nghĩa của Bộ luật Lao động là bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Vậy quy định bảo vệ lớn nhất cho quyền lợi người lao động là gì?
Xuyên suốt của Bộ luật này là đề cao quyền tự quyết của NLĐ, vai trò thương lượng của NLĐ. NLĐ có quyền quyết định lựa chọn việc làm khi thấy công việc đó phù hợp, mức lương đó phù hợp.
Hai là Bộ luật đã quy định tổ chức đại diện là người đứng ra cùng NLĐ, đại diện thương lượng cho NLĐ trong quá trình tổ chức, trong quá trình thực thi quyền của NLĐ.
- Với việc Bộ luật cho thêm một ngày nghỉ lễ thì dự báo tác động của việc này như thế nào, thưa ông?
Tôi cho rằng phải hiểu đầy đủ là ngay từ đầu, bắt đầu xây dựng dự thảo thì Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội và Chính phủ đã tiếp cận theo hướng bổ sung thêm một ngày nghỉ.
Ngày nghỉ lễ ấy để dành cho NLĐ nghỉ ngơi, nâng cao sức khỏe, có điều kiện quây quần ấm cúng bên gia đình… Do số ngày nghỉ lễ của ta còn thấp, và khoảng giữa tháng 5 đến tháng 9 ta chưa có ngày nghỉ nào nên Chính phủ lựa chọn phương án bổ sung thêm ngày nghỉ lễ, trong khoảng thời gian đó.
Quá trình QH thảo luận, với tinh thần lắng nghe, dân chủ, cầu thị, Chính phủ nhận thấy tiếp tục bổ sung thêm ngày nghỉ lễ là cần thiết, còn quyền quyết định cuối cùng là nghỉ ngày nào là là quyền Quốc hội. Chính phủ hoàn toàn ủng hộ việc này. Tôi cho rằng hôm nay Quốc hội đã có một quyết định rất sáng suốt với ý nghĩa thuyết phục của TVQH là thể hiện ý nghĩa ngày Quốc khánh, ngày toàn dân có điều kiện chăm sóc gia đình hơn.
- Vậy ngày nghỉ sẽ được lựa chọn trước hay sau nghỉ lễ Quốc khánh, thưa ông?
Đó là khâu tổ chức thực hiện, cũng như ngày Tết thôi, ngày Quốc khánh này sau này sẽ giao lại cho Chính phủ xem xét.
Ví dụ trong quá trình tổ chức thực hiện nếu trùng vào thứ 7 thì cho nghỉ sớm, trùng vào ngày chủ nhật thì cho nghỉ tiếp theo. Khâu tổ chức thực hiện thế nào phù hợp nhất, để tạo điều kiện cho người lao động được nghỉ liên tục 2 hoặc 3 ngày.
- Trân trọng cảm ơn ông!