Xây dựng hệ giá trị quốc gia gắn với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Xây dựng hệ giá trị quốc gia là vấn đề hệ trọng

Hệ giá trị quốc gia thường gắn với giá trị truyền thống văn hóa đặc sắc, cốt lõi của từng quốc gia, dân tộc. Cụ thể hơn, hệ giá trị quốc gia sẽ phản ánh sức mạnh và bản sắc quốc gia; thể hiện ý chí, lý tưởng của các cộng đồng người, có vai trò định hướng tương lai đối với hoạt động của dân tộc.

Đối với Việt Nam, xây dựng hệ giá trị quốc gia không phải là vấn đề hoàn toàn mới mà hiện nay mới đề cập, bởi lẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng như Đảng ta đã nhiều lần đề cập đến trong các văn kiện, nghị quyết xuyên suốt các thời kỳ cách mạng. Từ những ngày đầu tiên khi Đảng mới ra đời, Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng đã xác định mục tiêu, con đường cách mạng Việt Nam đó là độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng bốn vị Bộ trưởng của Chính phủ mới đã ký Sắc lệnh số 50 ngày 09/10/1945 quy định về 6 chữ: "Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" trong tiêu ngữ của Nhà nước mới.

Đại hội VIII (năm 1996), Đảng ta đã yêu cầu: "Hình thành hệ giá trị và chuẩn mực xã hội mới phù hợp với truyền thống, bản sắc dân tộc và yêu cầu của thời đại". Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc (năm 1998) cũng đặt yêu cầu: "Bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc, sáng tạo nên những giá trị văn hóa mới, xã hội chủ nghĩa, làm cho những giá trị ấy thấm sâu vào cuộc sống toàn xã hội...".

Lực lượng Công an chăm lo đời sống cho đồng bào nghèo tại tỉnh Đồng Nai

Đại hội IX của Đảng đã đề ra mục tiêu chung của cách mạng Việt Nam: "Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Tiếp đó, Đại hội X của Đảng (năm 2005) nhấn mạnh: "Xã hội xã hội chủ nghĩa mà Nhân dân ta xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh".

Đại hội XI của Đảng tiếp tục khẳng định các giá trị dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh và đặt ra yêu cầu: "Kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực và thẩm mỹ ngày càng cao".

Kế thừa các quan điểm trước đó, Đại hội XII của Đảng (năm 2016) tiếp tục thừa nhận các giá trị "dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh", đồng thời đặt ra yêu cầu: "Đúc kết và xây dựng hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế".

Quan điểm chỉ đạo tại hội nghị văn hóa toàn quốc

Kế thừa và phát triển các quan điểm tư tưởng chỉ đạo của Đảng qua các kỳ Đại hội và các Hội nghị Trung ương, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu: "Tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Việt Nam gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới".

Có thể nói, hệ giá trị quốc gia mà chúng ta đang xây dựng gắn liền với các đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa. Đó là các đặc trưng: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do Nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ cùng phát triển; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.

Việc xây dựng hệ giá trị quốc gia là yếu tố trọng tâm, cơ bản nhất trong phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam. Một điểm đặc sắc của Đại hội XIII là nhấn mạnh phải phát huy cho được tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy sức mạnh giá trị văn hóa và giá trị con người Việt Nam, xem đó như là động lực quan trọng để phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Về lực lượng xây dựng hệ giá trị quốc gia, Văn kiện Đại hội XIII khẳng định đó là công việc của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, của cả dân tộc, không thể nóng vội nhưng cũng rất cấp thiết, không thể chậm trễ. Do vậy, cần có chương trình, kế hoạch, lộ trình, bước đi phù hợp yêu cầu thực tiễn đất nước, khu vực và thế giới. Tuy nhiên, Đại hội đã chỉ ra cần "Thực hiện những giải pháp đột phá nhằm ngăn chặn có hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống, đẩy lùi tiêu cực xã hội và các tệ nạn xã hội. Bảo vệ và phát huy các giá trị tốt đẹp, bền vững trong truyền thống văn hóa Việt Nam".

Ngày 24/11/2021, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lúc đó đã xác định hệ giá trị quốc gia gồm các thành tố: "trên nền tảng của hệ giá trị quốc gia và cũng là mục tiêu phấn đấu cao cả của dân tộc ta: Hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc".

Với 9 giá trị cấu thành nên hệ giá trị quốc gia mà đồng chí Tổng Bí thư đã đưa ra, đây là những giá trị tiêu biểu của dân tộc, là sự thể hiện của hồn cốt dân tộc và mang tính định hướng thể hiện mục tiêu, khát vọng, lý tưởng và quyết tâm của toàn dân tộc nhằm bảo vệ vững chắc thành quả của cách mạng, kháng chiến và công cuộc đổi mới. Tất cả vì độc lập dân tộc, vì mục tiêu, lý tưởng của chủ nghĩa xã hội.

Cán bộ chiến sĩ cắt tóc cho trẻ em đồng bào thiểu số

Nhiệm vụ đối với giảng viên các trường công an

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh dành sự quan tâm rất lớn đến giáo dục - đào tạo và xác định đội ngũ nhà giáo chính là nhân tố quyết định thành công nền giáo dục mới, nền giáo dục cách mạng, rộng hơn nữa là sự phát triển của đất nước.

Trong công tác nghiên cứu, cần phân tích, làm rõ các nội dung của hệ giá trị quốc gia gắn với lý luận xây dựng lực lượng CAND và lý luận bảo vệ an ninh quốc gia, phòng ngừa tội phạm trong thời gian tới. Đặc biệt, cần có cái nhìn biện chứng, khái quát gắn việc thực hiện các nội dung của hệ giá trị quốc gia với hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới. Làm rõ các nội dung của hệ giá trị quốc gia dưới góc nhìn, cách tiếp cận của khoa học công an, đặc biệt cần đặt nó trong tiến trình tổng thể của xây dựng các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà Đảng ta đã chỉ rõ.

Thứ nhất, giảng viên phải luôn ý thức sâu sắc sứ mệnh, trọng trách lịch sử trong việc đào tạo những sinh viên ưu tú, với đức và tài cho lực lượng và đất nước. Yêu cầu tất yếu của công tác đào tạo là đảm bảo sinh viên nắm vững ba yếu tố: vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ và tinh thông về pháp luật. Do đó, nhiệm vụ hàng đầu của giảng viên các trường CAND là đưa các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước cùng với khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc đến với sinh viên thông qua từng bài giảng.

Thứ hai, sinh viên các trường CAND sau này sẽ trở thành những sỹ quan phục vụ trong hệ thống chính phủ, là một phần của hệ thống chính trị. Do đó, để hiện thực hóa các tiêu chí của hệ giá trị quốc gia, giảng viên phải định hướng bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, đạo đức lối sống, ý thức tu dưỡng, rèn luyện cho sinh viên.

Thứ ba, Đại hội XIII đã chỉ ra một chủ đề quan trọng, cần được chú trọng là: khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Xuất phát từ đó, giảng viên các trường CAND có nhiệm vụ quan trọng trong định hướng các giá trị nhân sinh quan của sinh viên về lòng nhân ái, yêu thương con người, yêu ngành, yêu nghề và rộng ra là tình yêu đất nước.

Thứ tư, giảng viên các trường CAND đồng thời cũng là những người làm công tác nghiên cứu lý luận, nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn. Nhiệm vụ đặt ra là cần làm tốt công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về hệ giá trị quốc gia nói chung, cụ thể hóa thành các chuẩn mực, tiêu chí trong lực lượng. Việc tiếp tục hoàn thiện lý luận, khoa học CAND đặt trong tiến trình đi lên chủ nghĩa xã hội của đất nước hiện nay là yêu cầu quan trọng trong bối cảnh các nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ (được Đại hội VII chỉ rõ) vẫn còn tồn tại, có mặt còn nguy hiểm hơn trước, đồng thời các nguy cơ, thách thức đến từ an ninh truyền thống, phi truyền thống và các loại tội phạm mới ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường.

Thứ năm, "xây" phải kết hợp với "chống". Giảng viên các trường CAND cần nhận thức rõ việc xây dựng hệ giá trị quốc gia cần gắn kết chặt chẽ với chống những biểu hiện của tham nhũng, tiêu cực. Các giá trị dân chủ, công bằng, văn minh chỉ có thể thực hiện được khi mỗi cá nhân đề cao việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; việc thực hiện Năm lời thề danh dự, Sáu điều Bác Hồ dạy, Mười điều kỷ luật của CAND.