Đồng loạt nhận sai sót
Liên quan đến khu đất công 2,19ha, tọa lạc thôn Hồ Lân (xã Tân Thắng, H.Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận), UBND xã Tân Thắng xác định: Phần đất này thuộc tiểu khu 4176, là đất quy hoạch rừng sản xuất do xã Tân Thắng quản lý.
Theo trình bày của ông Đinh Sĩ Trí (ngụ Q.Phú Nhuận, TPHCM) và hồ sơ thể hiện: Ông Trí có đơn tố cáo một nhóm người cố ý hủy hoại tài sản của ông. Công an xã Tân Thắng đã lập hồ sơ, chuyển Công an H.Hàm Tân xử lý. Thông qua môi giới, ông mua khu đất khoảng 2,6ha tại thôn Hồ Lân của vợ chồng bà Hà Thị Tuyết và ông Đỗ Kỳ Công với giá 6,7 tỷ đồng. Trong đó, phần diện tích có giấy chứng nhận (sổ đỏ) 4.580m2 giá 1 tỷ đồng, đã công chứng sang tên. Phần chưa có sổ đỏ 2,19ha giá 5,7 tỷ đồng không được công chứng, bên bán đã giao cho ông quản lý, sử dụng.
Trong ngày 04 và 08/12/2020, một nhóm người xông vào khu đất, phá bỏ hàng rào, nhổ cây trồng, hủy hoại các tài sản trên đất mà ông đã đầu tư. Qua đó, ông Trí cũng đã khởi kiện, yêu cầu Tòa án công nhận cho ông được quyền sử dụng phần đất 2,19ha. Trường hợp Tòa không công nhận thì buộc vợ chồng bà Tuyết phải trả lại cho ông 5,7 tỷ đồng. Phía bà Tuyết cho rằng chỉ bán 4.580m2 đất có sổ đỏ, không bán phần đất chưa cấp sổ. Vụ kiện được TAND H.Hàm Tân thụ lý ngày 03/6/2021, giao Thẩm phán Nguyễn Thanh Phương giải quyết, sau đổi sang Thẩm phán Nguyễn Thị Thùy Trang.
Một góc khu đất công 2,19ha
Ngày 09/11/2021, Thẩm phán Phương ký quyết định thành lập HĐĐG gồm 4 chuyên viên do ông Võ Trần Nhiệm làm Chủ tịch hội đồng. Sáng 17/11/2021, HĐĐG đến thôn Hồ Lân để thẩm định giá đất. Tham gia còn có bà Lê Thị Thanh Thiên (cán bộ Địa chính xã Tân Thắng). HĐĐG xác định: Đất tranh chấp là đất lâm nghiệp, nằm ngoài quy hoạch các khu du lịch, vị trí 3 có giá 14.300 đồng/m2; giá chuyển nhượng thực tế tại địa phương là 20 triệu đồng/m2. Tính ra, khu đất 2,19ha có giá lên đến 438 tỷ đồng (200 tỷ/ha). Biên bản được Chủ tịch UBND xã Tân Thắng Đinh Trung Vũ ký tên, đóng dấu xác nhận.
Quá bức xúc, ông Trí có đơn gửi Chủ tịch UBND H.Hàm Tân, tố cáo HĐĐG "vừa thổi, vừa hét" giá đất lên mức không tưởng, nhằm phục vụ cho một vài cá nhân hay "lợi ích nhóm", làm lũng đoạn thị trường giá đất tại địa phương, gây hậu quả rất khó lường...
Tại cuộc họp ngày 21/3/2022, ông Võ Trần Nhiệm và 3 thành viên của HĐĐG cùng nhận sai sót và "đính chính" giá thị trường là 2 triệu đồng/m2. Ông Nhiệm giải thích: Theo tham khảo giá, được biết giá đất chuyển nhượng thực tế tại khu vực là 2 tỷ đồng/1.000m2 (2 triệu đồng/m2). HĐĐG không cẩn thận trong khâu tính toán, nên đã nhầm lẫn, để thư ký ghi 20 triệu đồng/m2 (?!).
Cần làm sáng tỏ những điểm "mờ"?
Trước đó, ngày 22/5/2023, TAND H.Hàm Tân đã mở phiên xét xử sơ thẩm trong 4 ngày và tuyên không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc công nhận hợp đồng chuyển nhượng (HĐCN) phần đất chưa được cấp sổ đổ đỏ với diện tích 4.744,9m2; bác yêu cầu của nguyên đơn buộc bị đơn hoàn trả lại 5,7 tỷ đồng. Ông Trí phải nộp 114 triệu đồng án phí.
Các thành viên trong HĐĐG cùng "thổi" giá khu đất lên 20 triệu đồng/m2
Ông Trí phản ứng: "Từ 2 triệu đồng, HĐĐG "hét" lên 20 triệu. Nếu Chuyên đề CATP không lên tiếng kịp thời thì giá đất vẫn giữ nguyên "khớp lệnh"! Thực tế, đối với một khu đất chưa có giấy tờ, không có lối đi, giá 2 triệu đồng/m2 cũng quá cao! Tuy nhiên, tòa vẫn sử dụng kết quả định giá đất 2 triệu đồng/m2 để làm căn xét xử và tuyên tôi thua kiện".
Trưng tài liệu, ông Trí cùng luật sư trợ giúp pháp lý chỉ ra 4 điểm "mờ" của Bản án. Thứ nhất, trong hồ sơ có HĐCN do nguyên đơn và bị đơn cung cấp. Nguyên đơn yêu cầu giám định toàn bộ để xác định tính trung thực của các tài liệu nhưng Tòa không giám định đầy đủ, dẫn đến nhận định thiếu khách quan?
Thứ hai, nhiều nhân chứng của bị đơn có mối quan hệ họ hàng, xóm giềng có những lời khai trước sau bất nhất, lộ rõ dấu hiệu "thông đồng", hoàn toàn không khách quan. Lẽ ra phải xem xét thận trọng thì tòa lại chấp nhận lời khai lần 2, có lợi cho bị đơn.
Thứ ba, về diện tích đất tranh chấp: Trong đơn khởi kiện và khởi kiện bổ sung cũng như xuyên suốt quá trình tố tụng, nguyên đơn xác định phần đất tranh chấp là 2,19ha chưa được cấp sổ đỏ. Nếu HĐCN vô hiệu thì bị đơn phải trả lại 5,7 tỷ đồng. Nguyên đơn không có văn bản nào xác định phần đất tranh chấp là 4.744,9m2. Bản án tuyên "HĐCN phần đất chưa được cấp sổ đỏ với diện tích 4.744,9m2" là không đúng với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
HĐĐG nhận sai sót, đính chính, hạ giá đất còn 2 triệu đồng/m2
Thứ tư, về thẩm định giá đất: ông Trí đã có đơn tố cáo 4 cán bộ của HĐĐG cùng bắt tay "thổi" giá cao gấp 1.398 lần. Trong đó, bà Thiên "địa chính" được phân công chứng kiến việc định giá ngày 17/11/2021 là không có chức năng, cũng không có thẩm quyền công bố giá đất. Thế nhưng, bà này ngang nhiên công bố: "Giá chuyển nhượng thực tế tại địa phương là 20 triệu đồng/m2" và được HĐĐG chấp nhận vô điều kiện?!
Xâu chuỗi toàn bộ vụ việc cho thấy, cả 4 thành viên trong HĐĐG, bà Thiên "địa chính", cùng Chủ tịch xã Đinh Trung Vũ và phía bị đơn có dấu hiệu thông đồng móc nối, can thiệp, đưa ra giá hoàn toàn không có thật. Đây là hành vi mang tính cố ý, có chủ đích.
Như vậy, có căn cứ xác định HĐĐG do TAND H.Hàm Tân lập, đã có ý đồ riêng muốn nâng khống giá đất cao ngất ngưởng, hoàn toàn phi thực tế. Do đó, yêu cầu của nguyên đơn đề nghị định giá lại khu đất bằng một đơn vị định giá độc lập là chính đáng, có cơ sở. Những vấn đề được ông Trí nêu sẽ được làm rõ tại phiên tòa phúc thẩm dự kiến mở trong tháng 9/2023.