Tràn lan thị trường chợ đen
Chỉ cần tìm kiếm bằng những từ khóa đơn giản, phóng viên dễ dàng tìm thấy hàng loạt các trang Fanpage, hội nhóm chuyên mua bán các loại pháo hoa lậu trên mạng xã hội như "Pháo tết...", "Đồ chơi tết...", "Pháo Thái - Trung..." với hàng ngàn đến chục ngàn thành viên. Tại đây, nhiều đối tượng đang công khai rao bán nhiều loại pháo hoa, pháo nổ, kèm theo nhiều hình ảnh của hầu hết các loại pháo hiện đang có bán trên thị trường chợ đen. Để tăng "uy tín", nhiều đối tượng còn livestreem, quay video cảnh sử dụng pháo để đăng tải lên mạng xã hội Facebook như một cách để thu hút người xem.
Điểm chung của các đối tượng này là tận dụng triệt để sự phát triển của các dịch vụ vận chuyển, giao nhận hàng hóa để phục vụ cho hoạt động kinh doanh bất hợp pháp. Từ điều tra của phóng viên, có thể nhận thấy hầu hết các đối tượng chuyên buôn bán pháo lậu đều "chốt kèo" qua Zalo, Telegram, sau đó ngụy trang hàng hóa như các dạng đồ dùng thông thường, sử dụng các hình thức chuyển phát để giao hàng.
Theo quan sát, các loại pháo hoa nhập lậu trên thị trường hiện có rất nhiều loại, trong đó hầu hết đã xuất hiện và tồn tại từ nhiều năm nay như các giàn pháo 36 viên, 49 viên, 100 viên... Hầu hết các loại pháo này đều có xuất xứ từ nước ngoài, được phân thành hai loại, gồm pháo Trung và pháo Thái với các bao bì, nhãn mác khác nhau. Trong đó, pháo Thái là loại được ưa chuộng hơn khi có giá rẻ và "nổ rất đẹp".
Pháo trứng, pháo bi và các loại pháo tự chế cũng rất thịnh hành
Thanh Duy, một người đang rất tích cực rao bán các giàn pháo hoa lậu cho biết: "Bên em bán uy tín mấy năm nay, công khai giá rõ ràng nên anh thích thì vào việc luôn, có hỗ trợ COD (nhận hàng mới trả tiền) không cần cọc trước. Anh mua sớm giờ này giá sẽ hợp lý hơn, vài tuần nữa hút hàng không có mà mua đâu". Nói rồi, Duy thông báo giá cả trong khoảng từ 800.000 đến gần 2 triệu đồng cho các loại pháo như giàn 36 viên, giàn 100 viên... và không quên ưu đãi thêm 10% khi mua sỉ 5 giàn trở lên.
Ngoài ra, Duy còn kinh doanh các loại pháo bi lớn và nhỏ với giá từ 400.000 đồng/bịch 100 viên. Đây là loại pháo rất được các thanh niên trẻ tuổi ưa chuộng vì sự nhỏ gọn, dễ cất giấu nhưng có khả năng tạo ra tiếng nổ đinh tai nhức óc và dễ sử dụng. "Pháo bi thì ai cũng biết rồi, nhưng hàng bi lớn thì cũng hiếm nên anh cần cứ liên hệ em, loại này chỉ bán 1 bịch không xé lẻ” - Duy tiếp tục chào hàng.
Tiếp tục tìm hiểu, chúng tôi liên hệ với Trần Tý (Tý Pháo), một đối tượng liều lĩnh không ngại giao dịch trực tiếp (GDTT) nếu cảm thấy "thuận tiện". Theo Tý, hiện người này có nhiều loại pháo gồm pháo bi, pháo trứng và pháo viên tự chế, giá cả tùy loại mặt hàng, chủ yếu từ vài trăm đến hơn 1 triệu đồng. Sau khi đặt hàng, đúng giờ hẹn, Tý chạy xe máy hiệu Vario đến một địa điểm gần khu vực cầu Cần Giuộc (đường Nguyễn Văn Linh, Q8) để giao dịch. Khi mở cốp xe, phóng viên phát hiện bên trong là hơn 10 quả pháo trứng loại 5 inch. Đây là loại pháo tự chế hoạt động như pháo hoa, nhưng có khả năng tạo ra tiếng nổ kinh hoàng.
Theo lời kể của người này, phóng viên lần tìm đến một số trang mạng chuyên hướng dẫn làm pháo, trong đó hướng dẫn chi tiết cách làm nhiều loại từ pháo trứng, pháo bi, pháo đại... Thậm chí, các kênh này còn cung cấp luôn nhiều mặt hàng là các nguyên vật liệu dùng để chế tạo pháo như lưu huỳnh, KCLO3...
Các giàn pháo nhập lậu được rao bán tràn lan
Những tai nạn thương tâm
Dù đã được cảnh báo, nhưng thời gian gần đây liên tục có những vụ tai nạn thương tâm do pháo nổ đã xảy ra, những sự việc đau lòng vì pháo mà nhiều nạn nhân đang còn ở lứa tuổi học sinh. Chiều 14/12, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên (Đắk Lắk) đã tiếp nhận 3 em học sinh lớp 6 cùng trú tại xã Tam Giang (H.Krông Năng) trong tình trạng đa chấn thương, nhiều mảnh thủy tinh găm vào người. Cụ thể, một em được đưa đến bệnh viện trong tình trạng bàn tay bị dập nát, hai em còn lại bị nhiều vết thương ở mắt, tay, chân và bụng.
Theo lực lượng chức năng, nhóm học sinh này bị tai nạn sau khi lên mạng xã hội học cách chế tạo pháo. Khi đang tiến hành điều chế, một hành động bất cẩn đã khiến toàn bộ thuốc pháo phát nổ dẫn đến vụ việc đáng tiếc.
Trước đó chỉ vài ngày, vào sáng 07/12, một vụ tai nạn khác cũng liên quan đến việc chế tạo pháo. Em Đ. (học sinh lớp 10, X.Hưng Bình, H.Đắk R'lấp, Đắk Nông) được gia đình đưa tới bệnh viện trong tình trạng mất toàn bộ bàn tay trái và đa chấn thương khi đang lén lút chế tạo pháo tại nhà.
Một thanh niên tự chế nguyên một giàn pháo để bán kiếm tiền "chơi Tết"
Ngoài việc tự chế pháo, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới hiện cũng đang có nhiều diễn biến phức tạp. Đầu tháng 10/2024, tại Cửa khẩu quốc tế Cha Lo (Quảng Bình), lực lượng Phòng chống ma túy và tội phạm, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình chủ trì, phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Cha Lo, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo và Đội Kiểm soát Hải quan (Cục Hải quan Quảng Bình) đã kiểm tra, phát hiện xe đầu kéo nhập cảnh từ Lào vào Việt Nam có giấu pháo hoa nổ. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện gần 500 giàn pháo hoa, pháo hoa nổ với tổng khối lượng hơn 550kg.
Ở nhiều tỉnh thành khu vực phía Nam, gồm các địa bàn trọng điểm như Bình Phước, Tây Ninh, Long An, An Giang và TPHCM... tình trạng buôn lậu, mua bán pháo cũng đang có nhiều diễn biến phức tạp.
Ngày 16/12, Công an H.Đức Linh (tỉnh Bình Thuận) cho biết, vừa triệt phá chuyên án đấu tranh với tội phạm buôn bán, tàng trữ hàng cấm (pháo nổ), thu giữ số lượng lớn pháo hoa nổ, đồng thời khởi tố 1 đối tượng về tội "Buôn bán hàng cấm".
Trước đó, vào ngày 06/12, Công an H.Đức Linh đã theo dõi, phát hiện Nguyễn Văn Quyền (43 tuổi) đang tàng trữ pháo hoa nổ trái phép tại nhà trên địa bàn xã Vũ Hòa. Qua kiểm tra, lực lượng Công an phát hiện 11 thùng giấy carton, bên trong chứa 210 giàn pháo hoa ký hiệu KS4-4911 BILLION TIME. Tiến hành khám xét khẩn cấp, lực lượng chức năng phát hiện thêm 45 hộp pháo hoa tương tự với tổng khối lượng hơn 400kg. Đấu tranh khai thác, Nguyễn Văn Quyền khai nhận số pháo này là của đối tượng Phạm Văn Đức (30 tuổi, ngụ địa phương) mang đến cất giấu nhằm mục đích buôn bán kiếm lời. Đến ngày 07/12, đối tượng Phạm Văn Đức đã đến cơ quan Công an đầu thú và thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội.
Cũng trong ngày 16/12, Công an tỉnh Ninh Bình cho biết vừa phát hiện và bắt quả tang Nguyễn Minh Hiếu (SN 1999, trú H.Kim Sơn) đang sử dụng xe máy vận chuyển 11 hộp giàn pháo hoa do nước ngoài sản xuất, với tổng khối lượng 18,6kg. Khám xét khẩn cấp nơi ở của đối tượng, lực lượng chức năng thu giữ thêm 17 giàn pháo, nhiều quả pháo trứng cùng nguyên liệu chế tạo pháo như dây cháy chậm, thuốc pháo, thuốc tạo màu...
Nhằm tăng cường công tác quản lý, ngăn chặn nạn mua bán pháo lậu để phòng tránh tình trạng cháy nổ xảy ra, Bộ Công an đã chỉ đạo lực lượng Công an các đơn vị, địa phương quyết liệt thực hiện các công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật về pháo, nhất là đấu tranh ngăn chặn việc thẩm lậu pháo trái phép vào Việt Nam qua tuyến biên giới. Đồng thời, xử lý nghiêm các đối tượng chế tạo, sản xuất pháo trái phép. Tăng cường phối hợp kiểm tra, quản lý chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của các doanh nghiệp sản xuất pháo hoa để bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối từ khâu sản xuất đến khâu cung ứng sản phẩm ra thị trường theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm an toàn cháy nổ, an toàn tính mạng, sức khỏe của người dân.