Như Báo CATP đưa tin, ngày 19-6-2017, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định số 32/C46 khởi tố vụ án hình sự: Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (theo Điều 165 Bộ luật hình sự) xảy ra tại Công ty cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTEX), Công ty cổ phần Đầu tư và Xây lắp dầu khí Kinh Bắc (PVC.KBC) và các đơn vị liên quan.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đã ra các Quyết định khởi tố 5 bị can, ra Lệnh bắt tạm giam 4 bị can và Lệnh khám xét đối với 5 bị can, gồm:
1. Trần Trung Chí Hiếu, nguyên Chủ tịch HĐQT PVTEX.
2. Vũ Đình Duy, nguyên Tổng Giám đốc PVTEX.
3. Vũ Phương Nam, Kế toán trưởng PVTEX.
4. Đào Ngọ Hoàng, nguyên Trưởng phòng thương mại hợp đồng PVTEX.
5. Đỗ Văn Hồng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty PVC.KBC.
Về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 165 Bộ luật hình sự (riêng Bị can Đỗ Văn Hồng đã bị bắt tạm giam trong vụ án xảy ra tại Tổng Công ty PVC và PVC.KBC).
Nhà máy Xơ sợi Polyester Đình Vũ. Ảnh Website PVTex
Nhà máy Sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ đã lỗ gần 1.500 tỷ đồng trong 3 năm hoạt động và dự kiến hoàn vốn trong... 22 năm 10 tháng, quá cả vòng đời (22 năm) của dự án. Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Bộ Công an vào cuộc xử lý trách nhiệm hình sự đối với những vi phạm nghiêm trọng tại dự án này.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Dự án Nhà máy Sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ được phê duyệt từ năm 2008 với tổng mức đầu tư dự án 324,8 triệu USD, tương đương hơn 5,4 nghìn tỷ đồng (tỷ giá 16.740 đồng/USD) bao gồm: Cụm phân xưởng este hóa và trùng ngưng công suất 500 tấn/ngày; dây chuyền sản xuất xơ ngắn PSF công suất 400 tấn/ngày; dây chuyền sản xuất DTY công suất 100 tấn/ngày; hệ thống cung cấp năng lượng và phụ trợ...
Sau 3 năm hoạt động (từ 2012 đến 2014) lỗ đến gần 1.500 tỷ đồng, sau đó ngưng hoạt động đến nay và thời gian hoàn vốn mới được xác định kéo dài đến quá cả vòng đời dự án. Trong quá trình thực hiện dự án, nhiều sai phạm lớn đã được kết luận. Cụ thể, PVTex là chủ đầu tư, nhưng trước khi phê duyệt dự án đã không thực hiện tổ chức thẩm định, xem xét các yếu tố về hiệu quả, tính khả thi của dự án. PVTex cũng không thẩm định tổng mức đầu tư như quy định, mà phê duyệt luôn, dẫn đến hậu quả thiếu chi phí vốn lưu động trong thời gian sản xuất thử và sản xuất không ổn định.
Sau khi thương thảo và ký kết hợp đồng EPC, PVTex đã phê duyệt tăng tổng mức đầu tư không đúng đối với một số khoản chi phí với giá trị hơn 38,7 triệu USD, bao gồm: Đưa hệ số 1,2 cho nhà thầu nước ngoài và hệ số trượt giá 1,3 vào chi phí xây dựng không có cơ sở, làm tăng sai tổng mức đầu tư gần 21,5 triệu USD; Tính chi phí lãi vay sai cơ cấu tỷ lệ dẫn đến tăng sai tổng mức đầu tư gần 6,4 triệu USD; Tính sai một số chi phí khác, dẫn đến sai tổng mức đầu tư gần 8 triệu USD.
Trong đấu thầu, PVTex cũng vi phạm nghiêm trọng các quy định như: không có báo cáo thẩm định gói thầu EPC, sơ tuyển nhà thầu trước khi phê duyệt kế hoạch đấu thầu, nên hồ sơ mời thầu không đủ cơ sở yêu cầu về năng lực kỹ thuật, tài chính và kinh nghiệm đối với nhà thầu.
Hồ sơ mời thầu không có nội dung yêu cầu nhà thầu về các năng lực tối thiểu trên – một điều kiện rất quan trọng có tính quyết định đến sự thành công của dự án, vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Đấu thầu và một số văn bản khác...
Hợp đồng gói thầu EPC được ký kết bằng ngoại tệ (250 triệu USD) nhưng thanh toán bằng đồng Việt Nam đối với phần chi phí trong nước (hơn 60,3 triệu USD) dẫn đến chênh lệch tỷ giá tới gần 47 tỷ đồng khi thanh toán...
Chưa hết, chủ đầu tư và nhà thầu đã không tuân thủ hợp đồng, thay đổi nguồn gốc, xuất xứ một số thiết bị nhưng không thương thảo trước, tiêu biểu là dây chuyền thiết bị kéo sợi dún (DTY) trị giá hơn 11,3 triệu USD đã bị thay đổi từ của Đức sang của Trung Quốc.
Thanh tra Chính phủ nhận định, do chủ đầu tư thiếu năng lực, kinh nghiệm, có phần buông lỏng quản lý, dẫn đến việc lập hồ sơ mời thầu, thẩm định, phê duyệt kết quả trúng thầu và ký kết thực hiện hợp đồng không chặt chẽ, chưa rõ ràng, nhiều điều khoản mâu thuẫn và không được thực hiện trong thực tế gây thiệt hại về kinh tế chưa thể xác định được.
Ngoài ra, hệ thống máy chủ, máy trạm, máy in trị giá gần 668 nghìn USD cũng bị thay sang thiết bị Trung Quốc và thiết bị đóng bao thay đổi từ Đức sang châu Âu trị giá hơn 1,1 triệu USD.
Ngoài ra, dự án còn chậm tiến độ 726 ngày so với hợp đồng, làm tăng chi phí do kéo dài chạy thử, lãi vay do chậm tiến độ, chi phí nhân lực vận hành... giảm hiệu quả đầu tư. Đến thời điểm này, dự án đã được kết luận: Không có hiệu quả về kinh tế.
Nguyên nhân lỗ được xác định ngoài khách quan do thị trường tiêu thụ khó khăn, còn chủ quan do PVN, Vinatex là đại diện chủ sở hữu vốn tại PVTex chưa kịp thời xử lý những thay đổi phát sinh, còn nhiều thiếu sót và vi phạm trong chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, giám sát dẫn đến chi phí tăng cao (chi phí đào tạo là hơn 2,2 triệu USD, chi phí lãi vay là hơn 5 triệu USD, lỗ do chạy thử sản phẩm không đạt lên tới hơn 35,7 triệu USD), suất đầu tư lớn, tiến độ thi công công trình chậm, lực lượng cán bộ công nhân lớn (thực tế tại thời điểm 30-6-2015 là 1.025 người, trong khi yêu cầu của dự án là 830 người) làm tăng chi phí đầu vào, giá thành sản phẩm cao; trình độ kỹ thuật và kinh nghiệm vận hành nhà máy còn nhiều hạn chế, chất lượng sản phẩm chưa đạt yêu cầu, sản phẩm khó tiêu thụ.
Trước khi bị khởi tố, Bộ Công Thương ban hành quyết định buộc thôi việc với ông Vũ Đình Duy, tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) cũng đã triển khai khai trừ Đảng đối với ông Duy. Vinachem cho biết, phòng làm việc của ông Duy đã được mở và mọi đồ đạc cá nhân của ông này đã được tập đoàn niêm phong, cất vào kho lưu trữ.
Ông Vũ Đình DuyTrước khi được bổ nhiệm giữ chức vụ Thành viên Hội đồng thành viên Vinachem, ông Duy là Tổng Giám đốc PVTex.
Sau khi Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra tại dự án Xơ sợi Đình Vũ, nêu một loạt sai phạm trong quá trình thực hiện, đầu tư dự án này. Với những sai phạm có dấu hiệu cố ý làm trái, gây thất thoát, lãng phí lớn. Thanh tra kiến nghị Bộ Công an điều tra, xử lý theo quy định pháp luật. Cuối tháng 10-2016, ông Duy không đến Tập đoàn Hoá chất làm việc với lý do đi nước ngoài chữa bệnh và cơ quan chủ quản cũng mất liên lạc với ông.