(CATP) Tại khoản 2 Điều 14 và Điều 19 Hiến pháp năm 2013 quy định quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng và tính mạng con người được pháp luật bảo hộ; không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật. Trong khi đó, việc quản lý, sử dụng vũ khí (VK), vật liệu nổ (VLN), tiền chất thuốc nổ và công cụ hỗ trợ (CCHT) có liên quan trực tiếp đến những quyền này, do đó cần thiết phải quy định việc quản lý, sử dụng các loại phương tiện đặc biệt này bằng luật để bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp về bảo vệ quyền con người, quyền công dân.
Để triển khai thực hiện Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Chính phủ cần thiết phải nghiên cứu xây dựng Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT (sửa đổi) đáp ứng yêu cầu công tác quản lý Nhà nước và phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trong tình hình mới.
Cơ sở chính trị, pháp lý… đáp ứng yêu cầu
Từ ngày 20/6/2017, tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật số 14/2017/QH14 về Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2018. Có thể nói, việc ban hành Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT là bước tiến quan trọng trong công tác lập pháp của Nhà nước, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT. Đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang và các lực lượng khác, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm an toàn xã hội trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, cũng là một trong những cam kết của Việt Nam trong việc tham gia hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng, chống buôn bán bất hợp pháp VK, phòng, chống khủng bố, VK hủy diệt hàng loạt mà Việt Nam đã tham gia ký kết.
Bên cạnh đó, thời gian qua Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản để đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, như Nghị quyết số 36/NQ-TW ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yều cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ về việc ban hành chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh 2020 - 2025; Quyết định số 06/QĐTTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030; Quyết định số 942/QĐ-TTg ngày 15/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển dữ liệu số quốc gia tạo nền tảng cho triển khai Chính phủ số, bảo đảm cung cấp, chia sẻ dữ liệu chất lượng thông suốt giữa các cơ quan Nhà nước theo quy định của pháp luật để hỗ trợ phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Để triển khai thực hiện Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Chính phủ cần thiết phải nghiên cứu xây dựng Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT (sửa đổi) đáp ứng yêu cầu công tác quản lý Nhà nước và phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trong tình hình mới.
Người dân giao nộp hung khí tại trụ sở Công an phường ở TPHCM
Vận động nhân dân giao nộp gần 100.000 khẩu súng các loại
Từ thực tiễn, qua 5 năm tổ chức triển khai thực hiện Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT, các Bộ, ngành, UBND, công an (CA) các đơn vị, địa phương đã tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bộ CA đã tham mưu với Chính phủ chỉ đạo, triển khai Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT đạt nhiều kết quả tích cực, trong đó công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật được tiến hành thường xuyên, rộng rãi, hiệu quả, qua đó nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT. Kết quả, 5 năm qua toàn quốc đã vận động nhân dân giao nộp 99.689 khẩu súng các loại, 17.860 bom, mìn, lựu đạn, 98.895 vũ khí thô sơ, 6.801 linh kiện lắp ráp VK.
Làm tốt công tác vận động người dân giao nộp VK, VLN và CCHT. Riêng tại TPHCM có rất nhiều hành động, việc làm cụ thể mang tính sáng tạo đầy ý nghĩa của UBND TPHCM, CA TPHCM và các địa phương trên địa bàn, tiêu biểu như chương trình "Mỗi người dân khi đem nộp các vật dụng VK, VLN và CCHT sẽ được tặng 10kg gạo". Tại trụ sở CAP.Phạm Ngũ Lão, CAQ1, TPHCM đã phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam Q1 tổ chức phát động phong trào vận động nhân dân giao nộp VK, VLN và CCHT trên địa bàn quận. Ngay tại buổi phát động này, CAQ1 đã tiếp nhận 10 cây mã tấu, 1 dao, 1 kiếm do người dân tự giác giao nộp. Lúc đó, những người dân giao nộp VK đều được khen ngợi và nhận 10kg gạo... Suốt đợt vận động này, CAQ1 đã tuyên truyền đến các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn các nội dung, văn bản quy phạm pháp luật quy định về quản lý VK, VLN và CCHT, VK thô sơ. Đồng thời, lực lượng chức năng xử lý nghiêm việc quản lý, sử dụng trái phép VK, VLN và CCHT, qua đó góp phần bảo đảm ANTT trên địa bàn quận.
Hàng trăm vũ khí thô sơ thu gom tại một phường ở TPHCM để tiêu hủy
Thực hiện tuyên truyền, vận động người dân bằng nhiều hình thức để sức lan tỏa đến từng hộ gia đình, từng tế bào của xã hội, thời gian qua UBND TPHCM, CA TPHCM cùng các địa phương liên tục tuyên truyền để người dân nhận thức, đưa công tác đăng ký, quản lý VK, VLN và CCHT đi vào nề nếp, kịp thời ngăn chặn tình trạng lợi dụng các loại VK này để hoạt động phạm pháp, giảm thiểu tai nạn do sử dụng trái phép VK, VLN và CCHT, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Thực hiện tiêu hủy vũ khí trái phép
Thời gian qua, TPHCM thường xuyên tổ chức tuyên truyền giáo dục, kiểm tra, nhắc nhở con em, người thân trong gia đình không được sản xuất, tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại VK, VLN, CCHT và các loại pháo nổ (dao găm, kiếm, giáo mác, mã tấu, lưỡi lê...); không sử dụng VK quân dụng, súng săn, VK thô sơ, VK thể thao và các loại VK khác có tính năng, tác dụng tương tự xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, quyền và lợi ích hợp pháp của mọi cá nhân, cơ quan, tổ chức.
Các hành vi vi phạm quy định về quản lý sử dụng VK, hung khí, VLN và CCHT, tùy theo tính chất mức độ sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Trong từng gia đình còn lưu giữ hoặc khi phát hiện ngoài xã hội có các loại VK, VLN, CCHT thì đem giao nộp hoặc báo cho cho CA phường, Ban chỉ huy Quân sự phường đến thu giữ. Cùng với đó là lưu ý: "Không để số VK, hung khí các loại rơi vào tay bọn tội phạm sẽ ảnh hưởng xấu đến tình hình ANTT trên địa bàn phường, quận, thành phố" và "tổ chức, cá nhân nào làm tốt sẽ được biểu dương, khen thưởng, nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật".
Kịp thời phát hiện, tố giác và đấu tranh phòng, chống các hành vi tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sản xuất và sử dụng trái phép các loại VK, VLN và CCHT. Khi phát hiện các trường hợp có sản xuất, tàng trữ, mua bán, phòng chống các hành vi tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sản xuất và sử dụng trái phép các loại VK, hung khí, VLN, CCHT... đề nghị báo cáo, cung cấp thông tin kịp thời cho CA gần nhất để ngăn chặn, xử lý kịp thời, vì sự an toàn tính mạng, tài sản của mỗi cá nhân, gia đình và của toàn xã hội.
(Còn tiếp...)