Một năm học mới đặc biệt
hôm nay, 05/9, lễ Khai giảng năm học 2025 - 2026 được tổ chức khác biệt so với các năm trước đây, cũng là dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia giáo dục, nay là Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT). Lần đầu tiên, cả nước đồng loạt tổ chức lễ khai giảng cùng thời gian, cùng nghi thức đối với tất cả các cấp học.
Ngày 04/9, Chủ tịch nước Lương Cường đã có thư gửi ngành Giáo dục nhân dịp khai giảng năm học mới. Trong thư, Chủ tịch nước nhắc đến cách đây 80 năm, vào mùa thu lịch sử, Bác Hồ đã gửi thư cho học sinh (HS) nhân ngày khai trường đầu tiên, khi nước ta vừa mới giành độc lập. Người đã gửi gắm tình yêu thương bao la và niềm tin mãnh liệt, thế hệ trẻ Việt Nam sẽ đưa đất nước vươn tới đài vinh quang, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Tổng Bí thư Tô Lâm thực hiện nghi thức khởi công Trường liên cấp tiểu học - trung học cơ sở xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên, ngày 27/7/2025
Chủ tịch nước bày tỏ mong muốn: "Ngành Giáo dục thực hiện tốt chủ đề năm học "Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển", tiếp tục hướng tới mục tiêu hình thành và phát triển toàn diện con người về tri thức, đạo đức, kỹ năng, bản lĩnh và khát vọng, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam".
Theo Bộ GD-ĐT, năm nay, bên cạnh các nội dung hoạt động riêng của các nhà trường, từ 8 giờ - 9 giờ 30, các đại biểu, thầy cô giáo, học sinh, sinh viên (SV) tham dự chương trình chung do Bộ GD-ĐT tổ chức. Lễ Khai giảng được truyền hình trực tiếp trên VTV1, kết nối với các cơ sở giáo dục trên cả nước. Các nghi lễ quan trọng sẽ được thực hiện ở chương trình chung, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (Hà Nội). Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ phát biểu chỉ đạo và đánh trống khai giảng năm học mới.
Đây là năm học đánh dấu việc thực hiện Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 trên tất cả các khối lớp từ lớp 1 đến lớp 12, bao gồm cả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) cho học sinh lớp 12 theo chương trình mới.
Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn, năm học này đánh dấu tròn 80 năm ngành GD-ĐT, cũng là năm sẽ triển khai thực hiện 4 đạo luật quan trọng: Luật Nhà giáo, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (ĐH) sửa đổi và Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi. Trong đó, đặc biệt từ năm 2026, lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp.
Năm học 2025 - 2026 cũng là năm đánh giá việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, khắc phục bất cập để nâng chất lượng dạy học, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá.
Miễn học phí, mốc son cho sự nghiệp "trồng" người
cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, ngành Giáo dục sẽ thực hiện các nghị quyết mới được ban hành và dự kiến được ban hành trong thời gian tới như hiện đại hóa GD-ĐT, miễn học phí cho HS từ mầm non đến phổ thông, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3 - 5 tuổi...
Ngày 03/9, Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (P.Sài Gòn, TPHCM) tổ chức Lễ khánh thành công trình Phòng học Kỹ năng công dân số - Digital Skill Classroom
Đặc biệt, TP.Hà Nội là địa phương đầu tiên trên cả nước dự kiến dành hơn 3.000 tỷ đồng hỗ trợ bữa ăn bán trú cho HS tiểu học. Sẽ có trên 750.000 HS tiểu học trong năm học này, gồm cả HS công lập và tư thục được hỗ trợ (trừ HS các trường có vốn đầu tư nước ngoài). Với sự hỗ trợ này, mỗi phụ huynh có thể tiết kiệm được 400.000 đồng tiền ăn bán trú/1 con. Phụ huynh HS vui mừng vì con trẻ được quan tâm bằng việc làm thiết thực.
Đây là bước đi đầu tiên để tiếp theo sẽ có nhiều chính sách thiết thực khác dành cho HS, SV, thể hiện quan điểm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta, xem việc đầu tư cho giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Các chuyên gia giáo dục cho rằng, chính sách giáo dục tiến bộ không chỉ dừng lại ở việc miễn học phí, mà còn phải nhìn sâu hơn vào những yếu tố tác động trực tiếp đến chất lượng giáo dục - trong đó có bữa ăn học đường chất lượng, đầy đủ dinh dưỡng. Chính Tổng Bí thư Tô Lâm trong một phát biểu gần đây với cử tri Hà Nội, đã nói: "Nếu tiến lên nữa thì Nhà nước phải nuôi, tiến tới miễn học phí, nuôi ăn các cháu ở tuổi đi học...". Đó không chỉ là một gợi mở, mà là một tầm nhìn lớn, đầy tình người và mang tính định hướng của Tổng Bí thư. Từ quan điểm đó, Hà Nội thử nghiệm bước đi đầu tiên miễn phí bữa trưa cho HS tiểu học.
Một vấn đề khác: Việc Chính phủ triển khai chiến dịch xây dựng 248 trường nội trú tại các xã biên giới đất liền, theo Kết luận của Bộ Chính trị tại Thông báo số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 là một quyết sách lớn, có ý nghĩa chính trị - xã hội và nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào, chiến sĩ, đặc biệt là các cháu HS tại vùng phên dậu của Tổ quốc. Từ đó, Chính phủ đã triển khai chiến dịch thần tốc xây dựng trước mắt 100 trường, chậm nhất tới 30/8/2026 phải hoàn thành.
Đột phá phát triển GD-ĐT
Giáo dục luôn là sự quan tâm hành đầu của Đảng và Nhà nước. Ngày 22/8/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW (Nghị quyết 71) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD-ĐT. Theo đó, Nghị quyết 71 chỉ ra tư duy về quản lý và phát triển giáo dục chậm đổi mới, quan niệm về tự chủ và xã hội hóa giáo dục chưa phù hợp; nguồn lực đầu tư cho giáo dục còn thấp, chính sách phân bổ và sử dụng nguồn lực chưa hiệu quả, cơ chế tài chính thiếu bền vững; chế độ, chính sách đối với nhà giáo còn bất cập...
Từ đó, Nghị quyết 71 không chỉ dừng lại ở việc nhấn mạnh vai trò của GD-ĐT như quốc sách hàng đầu, mà đã đặt ra những mục tiêu, giải pháp hết sức cụ thể, khả thi và có lộ trình rõ ràng, từ chương trình mục tiêu quốc gia giáo dục, thành lập Quỹ học bổng quốc gia, đến chính sách miễn học phí bậc phổ thông và cung cấp sách giáo khoa thống nhất miễn phí cho HS vào năm 2030. Những giải pháp này phản ánh trực tiếp những đòi hỏi từ thực tiễn, đặc biệt là mong muốn của Nhân dân về một nền giáo dục công bằng, hiện đại.
Trường tiểu học Pù Nhi (xã Pù Nhi, tỉnh Thanh Hóa) được Nhà nước đầu tư xây dựng khang trang, kiên cố, có 11 phòng phục vụ cho 176 học sinh ở nội trú
Nghị quyết 71 thể hiện sự gắn bó với xu thế thời đại, khi giáo dục phải gắn chặt với khoa học công nghệ, kinh tế - xã hội, thị trường lao động. Đó chính là những định hướng mới để đưa giáo dục trở thành động lực phát triển quốc gia, thể hiện rõ quan điểm, chi ít nhất 20% tổng chi ngân sách Nhà nước cho giáo dục, cùng với các chế độ ưu đãi lớn cho đội ngũ nhà giáo.
Nghị quyết cũng yêu cầu xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục ĐH, trong đó yêu cầu có các cơ chế đặc thù, vượt trội, đầu tư để phát triển 3 - 5 ĐH tinh hoa theo mô hình ĐH nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, đào tạo nhân tài quốc gia. Yêu cầu đến năm 2030, các trường ĐH phải tuyển dụng ít nhất 2.000 giảng viên giỏi từ nước ngoài. Tăng bình quân 12%/năm đối với số công bố khoa học quốc tế, nguồn thu từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; 16%/năm đối với số đăng ký sáng chế, văn bằng bảo hộ sáng chế. Phấn đấu ít nhất 8 cơ sở giáo dục ĐH thuộc nhóm 200 ĐH hàng đầu châu Á, ít nhất 1 cơ sở giáo dục ĐH thuộc nhóm 100 ĐH hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực theo các bảng xếp hạng quốc tế uy tín.
Đến năm 2030, phải mở rộng tiếp cận công bằng, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông đạt trình độ tiên tiến trong khu vực Châu Á. Xây dựng mạng lưới trường lớp cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của HS thuộc mọi đối tượng, vùng miền; có ít nhất 80% trường phổ thông đạt chuẩn quốc gia. Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 - 5 tuổi và giáo dục bắt buộc hết trung học cơ sở; ít nhất 85% người trong độ tuổi hoàn thành cấp THPT và tương đương, không có tỉnh, TP đạt dưới 60%. Đạt kết quả bước đầu về nâng cao năng lực công nghệ, trí tuệ nhân tạo và năng lực tiếng Anh ở bậc phổ thông.
Tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết 17 đề ra yêu cầu: Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới. Mọi người dân có cơ hội học tập suốt đời, nâng cao trình độ, kỹ năng và phát triển tối đa tiềm năng cá nhân. Nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài khoa học, công nghệ trở thành động lực và lợi thế cạnh tranh cốt lõi của đất nước, góp phần đưa Việt Nam thành nước phát triển, có thu nhập cao. Phấn đấu ít nhất 5 cơ sở giáo dục ĐH thuộc nhóm 100 ĐH hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực theo các bảng xếp hạng quốc tế uy tín.
Với những chính sách, quyết sách như vậy, năm học mới 2025 - 2026 mở ra con đường giáo dục phát triển toàn diện, hiện đại, trở thành động lực phát triển quốc gia.
Với các chính sách ưu việt đó, giáo dục nước ta có đủ điều kiện để bảo đảm cơ hội học tập công bằng, bình đẳng cho mọi người, đáp ứng nhu cầu xã hội, thúc đẩy học tập suốt đời; Bảo đảm đào tạo được nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài khoa học, công nghệ trở thành động lực và lợi thế cạnh tranh cốt lõi của đất nước, góp phần đưa Việt Nam thành nước phát triển, có thu nhập cao.