Xây dựng hệ thống công nghệ hiện đại truyền tin, báo sự cố cháy nổ

Một số tồn tại trong công tác PCCC

Theo Quyết định số 8390/QĐ-BCA ngày 14/10/2025, Tổng Công ty công nghệ - viễn thông toàn cầu GTel được Bộ Công an giao nhiệm vụ xây dựng hạ tầng kỹ thuật, phát triển phần mềm quản lý tập trung, tổ chức lắp đặt và tích hợp thiết bị truyền tin báo sự cố tại các cơ sở, đồng thời phối hợp với C07, các đơn vị Công an địa phương trong vận hành và giám sát.

Hiện nay, hệ thống báo cháy tự động của cơ sở hoạt động độc lập, không được liên thông trực tiếp với trung tâm chỉ huy hoặc lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH. Điều này dẫn đến việc cơ quan chức năng không nắm bắt kịp thời dữ liệu cảnh báo cháy, không theo dõi được tình trạng hoạt động của thiết bị và cũng không có khả năng giám sát, cảnh báo sớm từ xa. Sự thiếu đồng bộ đã gây khó khăn lớn cho lực lượng chức năng trong quá trình chỉ huy, điều hành cũng như triển khai phương tiện khi có sự cố.

Hệ thống truyền tin báo cháy. Ảnh: Tổng công ty GTel

Quá trình phối hợp giữa cơ sở và lực lượng Công an còn hạn chế, thể hiện qua việc truyền đạt thông tin chưa thống nhất, thiếu chính xác hoặc không đầy đủ. Thực tế cho thấy, nhiều trường hợp khi người dân gọi báo cháy, thông tin cung cấp không rõ ràng về địa chỉ, vị trí cháy hoặc không có dữ liệu liên quan đến nguy cơ thực tế tại hiện trường. Điều này khiến lực lượng PCCC&CNCH phải mất nhiều thời gian xác minh, dẫn đến chậm trễ trong điều động lực lượng và phương tiện, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả ứng cứu.

Do hệ thống báo cháy chưa đạt mức tự động hóa cao và chưa được giám sát từ xa, việc phát hiện sự cố cháy, nổ thường bị chậm trễ. Khi không kịp thời phát hiện và xử lý từ giai đoạn đầu, khả năng khống chế đám cháy giảm đáng kể, dễ dẫn đến lan rộng và gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Thực trạng này cho thấy nhu cầu cấp thiết của việc đầu tư, xây dựng một hệ thống truyền tin thống nhất, ứng dụng công nghệ hiện đại và tự động hóa cao để bảo đảm khả năng phát hiện - cảnh báo - ứng phó kịp thời.

Bên cạnh đó, nhiều thiết bị PCCC tại cơ sở chưa được kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên; một số thiết bị hoạt động kém hiệu quả hoặc đã xuống cấp nhưng chưa được thay thế kịp thời. Việc thiếu thông tin giám sát trực tuyến khiến cơ quan chức năng khó đánh giá chính xác mức độ sẵn sàng của hệ thống PCCC tại cơ sở. Một bộ phận người lao động và cư dân chưa nắm rõ kỹ năng PCCC cơ bản, còn lúng túng khi xử lý tình huống, thiếu kiến thức về sử dụng phương tiện chữa cháy ban đầu. Điều này làm giảm hiệu quả xử lý sự cố ngay trong "thời điểm vàng" - giai đoạn mà đám cháy còn nhỏ, có thể kiểm soát dễ dàng.

Thiết bị truyền tin báo cháy tích hợp trực tiếp với tủ báo cháy trung tâm tại cơ sở. Ảnh: Tổng công ty GTel

Giải pháp công nghệ mang tính nền tảng

Tình hình cháy, nổ tại nhiều đô thị lớn tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt vào ban đêm hoặc tại các cơ sở sản xuất đông người. Nhiều vụ việc gây thiệt hại nặng do lực lượng PCCC&CNCH nhận tin chậm, trong khi cơ sở không kịp triển khai biện pháp ban đầu. Việc truyền tin báo cháy chủ yếu dựa vào hình thức thủ công. Khi một cơ sở phát hiện cháy, người tại chỗ phải trực tiếp gọi 114 hoặc tự tìm cách báo cho bảo vệ, người quản lý hay lực lượng xung quanh.

Chính thực tế này đặt ra yêu cầu phải có một hệ thống cảnh báo sớm, truyền tin nhanh và liên thông từ cơ sở đến lực lượng PCCC&CNCH. Hệ thống truyền tin báo cháy tự động không chỉ là một thiết bị hỗ trợ đơn lẻ mà là một giải pháp công nghệ mang tính nền tảng, đóng vai trò kết nối toàn diện giữa cơ sở - chính quyền - lực lượng PCCC. Đây được xem là bước chuyển đổi số quan trọng trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, tạo ra một hệ sinh thái thông minh, chủ động và minh bạch trong quản lý rủi ro cháy nổ. Đồng thời, hệ thống truyền tin giúp chuẩn hóa quy trình tiếp nhận và xử lý thông tin. Mỗi tín hiệu báo cháy đều đi qua một quy trình thống nhất, tránh bỏ sót.

Điểm quan trọng nhất của hệ thống là thiết bị truyền tin báo cháy được lắp đặt trực tiếp tại cơ sở, kết nối với hệ thống báo cháy của tòa nhà, nhà xưởng, kho hàng, cửa hàng hay hộ kinh doanh. Từ hệ thống lắp tại cơ sở phát cảnh báo, truyền dữ liệu đến cơ quan chức năng nếu cảm biến phát hiện cháy, rút ngắn thời gian cứu hộ, giảm thiệt hại.

Lực lượng tham gia tập huấn quan sát diễn tập cứu hỏa bằng xe chuyên dụng tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức

Thiết bị truyền tin được kết nối trực tiếp với hệ thống báo cháy tại chỗ. Khi cảm biến khói, nhiệt hoặc tủ trung tâm phát hiện sự cố, tín hiệu được gửi ngay về trung tâm thông tin của lực lượng PCCC&CNCH. Các dữ liệu như vị trí cơ sở, nguy cơ cháy, thiết bị phòng cháy, trụ nước và lực lượng tại chỗ cũng được hiển thị đầy đủ, giúp cán bộ chỉ huy đánh giá nhanh và điều động lực lượng phù hợp. Cách làm này khắc phục hạn chế của phương thức báo cháy truyền thống vốn phụ thuộc điện thoại hoặc người dân báo tin trực tiếp. Cũng như thời gian truyền tin rút xuống còn vài giây, giúp cơ sở có cảnh báo sớm để khoanh vùng và xử lý bước đầu, đặc biệt trong các khung giờ nhạy cảm như ban đêm hoặc tại khu vực đông người khó kiểm soát.

Một điểm đáng chú ý là toàn bộ dữ liệu đều được số hóa. Các thông tin về thiết bị phòng cháy, phương tiện, lực lượng tại cơ sở và bản đồ khu vực được cập nhật trên hệ thống điện tử, hỗ trợ trung tâm chỉ huy theo dõi và đưa ra quyết định kịp thời. Hiện nay, tại nhiều địa phương đã triển khai, cơ sở sản xuất, nhà kho hoặc hộ kinh doanh nhỏ cho biết việc lắp thiết bị báo cháy truyền tin giúp họ yên tâm hơn. Cảnh báo xuất hiện gần như ngay lập tức, giảm nguy cơ cháy lan, đồng thời tạo thói quen kiểm tra thiết bị định kỳ.

Như vậy, hệ thống truyền tin báo cháy ra đời như một giải pháp công nghệ mang tính nền tảng, cầu nối giữa công nghệ giám sát và công tác chỉ huy thực tế cũng như đóng vai trò quan trọng khi rút ngắn thời gian trong việc PCCC&CHCN. Việc đưa giải pháp truyền tin báo cháy tự động vào vận hành ở hàng chục tỉnh, thành cho thấy xu thế tất yếu của chuyển đổi số trong công tác PCCC&CHCN. Đây không chỉ là một thiết bị hỗ trợ mà là nền tảng công nghệ cốt lõi, góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, bền vững và hiện đại cho cộng đồng.