Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị 10/CT-TTg ngày 19-4-2023 về tăng cường công tác bảo đảm TTATGT đường bộ trong tình hình mới. Quý II/2023 hoàn thành tổng kiểm soát ôtô kinh doanh vận tải hành khách, ôtô vận tải container trên toàn quốc. Bộ Công an (CA) chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật TTATGT đường bộ, trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Chế tài chưa đủ răn đe
Theo chỉ đạo, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ CA chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải và Ủy ban nhân dân các địa phương tổ chức tổng kiểm soát ôtô kinh doanh vận tải hành khách, ôtô vận tải container trên toàn quốc (hoàn thành trong quý II/2023). Xây dựng Đề án tổng thể về định danh biển số xe ôtô và hạn chế đăng ký phương tiện cá nhân, báo cáo Chính phủ trong quý IV/2023.
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, sự cố gắng, nỗ lực của các bộ, ban, ngành, địa phương và các lực lượng chức năng, công tác bảo đảm TTATGT đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, tình hình TTATGT còn diễn biến phức tạp, TNGT và thiệt hại do TNGT gây ra vẫn ở mức cao.
Tuyên truyền phổ biến kiến thức giao thông cho các em học sinh
Riêng trong quý I/2023, toàn quốc xảy ra gần 3.000 vụ TNGT, trong đó có 12 vụ đặc biệt nghiêm trọng, một số vụ gây hậu quả thảm khốc làm chết nhiều người trong cùng địa phương, cùng gia đình, khoảng 70% nạn nhân đang ở độ tuổi lao động gây tổn thương đến gia đình người bị nạn và toàn xã hội; TNGT liên quan đến phương tiện vận tải hành khách có chiều hướng gia tăng, chiếm 7,6% tổng số vụ tai nạn.
Trật tự, kỷ cương, văn hóa tham gia giao thông chưa được hình thành rõ nét, một bộ phận người dân vẫn ngang nhiên vi phạm pháp luật về giao thông, như lái xe sử dụng cồn, ma túy, phóng nhanh, vượt ẩu, chèn ép, gây rối trật tự công cộng, vượt đèn đỏ, đi không đúng làn đường, phần đường, thanh thiếu niên tụ tập điều khiển xe tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, lưu thông ngược chiều, bất chấp sự an nguy của người tham gia giao thông... Từ đầu năm 2023 đến nay xảy ra 28 vụ cản trở, chống người thi hành công vụ, làm 10 cán bộ cảnh sát giao thông bị thương, trong đó một số nguy hiểm đến tính mạng.
Tình trạng trên do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu do gia tăng quá nhanh phương tiện cá nhân trong khi hạ tầng giao thông còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng nhu cầu, đặc biệt tại các thành phố lớn, những tuyến cao tốc, quốc lộ trọng điểm. Cấp ủy, chính quyền một số địa phương còn thiếu quyết liệt, chưa chủ động, sâu sát trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo đảm TTATGT, "khoán trắng" cho các lực lượng chuyên trách.
Công tác quản lý nhà nước về TTATGT của một số bộ, ngành, địa phương còn hạn chế, nhiều nơi thực hiện qua loa, chiếu lệ, chưa phân định rõ trách nhiệm, chưa chủ động phát hiện và xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân vi phạm để răn đe, phòng ngừa sai phạm, tiêu cực trong quản lý nhà nước về lĩnh vực này. Công tác tuyên truyền chưa đủ mạnh, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, nên một bộ phận người dân "lờn" luật khi tham gia giao thông. Bên cạnh đó, việc đầu tư nguồn lực, phương tiện, trang thiết bị, ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động quản lý, giám sát, điều hành giao thông chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.
Cảnh sát giao thông - Công an TPHCM ra quân bảo đảm trật tự an toàn giao thông
Nâng cao ý thức giao thông
Tình hình TTATGT hiện nay đặt ra nhiều yêu cầu cấp bách: Phải tư duy, nhận thức, đưa ra phương pháp, cách làm mới, quyết liệt hơn trong lãnh đạo, quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành trong công tác bảo đảm TTATGT; đồng thời đòi hỏi ý thức rất cao của người dân trong chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông.
Công tác bảo đảm TTATGT phải quán triệt quan điểm: Đổi mới về tư duy, nhận thức và hành động, xác định bảo đảm TTATGT là động lực phát triển kinh tế - xã hội, là thành tố quan trọng trong bảo đảm an ninh con người, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội của đất nước. Lấy người dân làm trung tâm, là chủ thể, động lực, nguồn lực; đặt an toàn về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người dân là trên hết, trước hết; bảo đảm các quyền lợi cho người dân là ưu tiên hàng đầu trong mọi hoạt động của lực lượng chức năng.
Từng địa phương phải có kế hoạch cụ thể kiểm soát nồng độ cồn đối với từng tuyến, địa bàn, tập trung ở các thành phố, thị xã, thị trấn, khu công nghiệp đông công nhân, khu du lịch... Tuyệt đối không vì lợi ích kinh tế mà xem nhẹ việc phòng, chống tác hại của rượu, bia đối với sức khỏe nhân dân, cộng đồng, an toàn giao thông, trật tự an toàn xã hội.
Căn cứ tình hình thực tiễn, hàng năm tổ chức tổng kiểm soát các loại phương tiện trên toàn quốc, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và kiên quyết yêu cầu dừng hoạt động đối với những phương tiện hết niên hạn sử dụng, hết hạn đăng kiểm...
Mục tiêu đối với công tác bảo đảm TTATGT là: Thiết lập trật tự, kỷ cương trong chấp hành pháp luật về giao thông của cả người tham gia giao thông lẫn lực lượng thực thi pháp luật về giao thông; xây dựng ý thức tự giác, ứng xử văn minh, chuẩn mực của người dân khi tham gia giao thông, từng bước hình thành rõ nét văn hóa giao thông trong nhân dân; giảm thiểu TNGT, trọng tâm là bảo đảm an ninh, an toàn sức khỏe, tính mạng, tài sản của nhân dân, khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông...
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp. Cụ thể, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm là tiếp tục tập trung triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong công tác bảo đảm TTATGT; các bộ, ngành, địa phương phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong quản lý nhà nước về bảo đảm TTATGT. Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp chịu trách nhiệm toàn diện về công tác bảo đảm TTATGT trên địa bàn phụ trách; xem xét, xử lý trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương nếu để xảy ra tình trạng phức tạp về TTATGT trên địa bàn do thiếu lãnh đạo, chỉ đạo, thanh kiểm tra, giám sát hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm trong phạm vi quản lý. Tất cả các vụ TNGT gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng phải được xem xét, xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan.
Nghiêm cấm can thiệp vào xử lý giao thông
Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bảo đảm TTATGT; tăng cường thanh kiểm tra, điều tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, sai phạm, tiêu cực của các cơ quan quản lý nhà nước về giao thông, lực lượng thực thi pháp luật về giao thông, chính quyền địa phương cùng các lực lượng khác có liên quan đến đầu tư xây dựng, quản lý hành lang an toàn giao thông. Trong quá trình xử lý các vi phạm pháp luật về giao thông phải tuyệt đối thượng tôn pháp luật, "không có vùng cấm, không có ngoại lệ", tất cả hành vi vi phạm về TTATGT phải được xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Tăng cường bảo đảm trật tự an toàn giao thông
Nghiêm cấm cán bộ, đảng viên can thiệp, tác động vào quá trình xử lý vi phạm pháp luật về giao thông của các cơ quan chức năng; nghiêm cấm lực lượng chức năng xuê xoa, bỏ qua trong xử lý vi phạm dưới mọi hình thức. Tất cả cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật về giao thông phải được thông báo về cơ quan, đơn vị để xử lý nghiêm theo quy định của Đảng, của từng ngành, cơ quan, đơn vị. Cương quyết khởi tố, điều tra, xử lý nghiêm các vụ TNGT có dấu hiệu tội phạm và đối tượng chống người thi hành công vụ theo đúng quy định pháp luật.
Từng địa phương phải có kế hoạch cụ thể để kiểm soát nồng độ cồn với từng tuyến, từng địa bàn. Các bộ, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tập trung phát hiện, xử lý nghiêm hành vi vi phạm là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ TNGT nghiêm trọng, như điều khiển phương tiện quá tốc độ cho phép; vi phạm nồng độ cồn, ma túy; cơi nới thành, thùng xe, chở hàng quá khổ, quá tải... Phải tiếp tục thực hiện quyết liệt việc kiểm soát, xử lý đối với người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn nhằm tạo chuyển biến tích cực, tiến tới hình thành thói quen, văn hóa "đã uống rượu, bia thì không lái xe" từ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang... đến người dân.
(Còn tiếp...)