(CAO) Hôm 30/5, Reuters đưa tin các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một ngôi sao có hành vi không giống bất kỳ ngôi sao nào khác từng được quan sát khi nó giải phóng một sự kết hợp kỳ lạ giữa sóng vô tuyến và tia X.
Ngôi sao kỳ lạ này nằm trong dải Ngân hà, cách Trái đất khoảng 15.000 năm ánh sáng theo hướng của chòm sao Thuẫn Bài (Scutum), nhấp nháy cứ sau 44 phút ở cả sóng vô tuyến và phát xạ tia X.
Các nhà nghiên cứu cho biết nó thuộc về một lớp vật thể được gọi là "sóng vô tuyến chu kỳ dài", được biết đến với các vụ nổ sóng vô tuyến sáng xuất hiện sau mỗi vài phút đến vài giờ.
Khoảng thời gian này dài hơn nhiều so với các xung sóng vô tuyến nhanh thường được phát hiện từ sao xung - một loại sao neutron quay nhanh.
"Những vật thể này là gì và chúng tạo ra tín hiệu bất thường như thế nào vẫn còn là một bí ẩn" - nhà thiên văn học Ziteng Wang của Đại học Curtin ở Úc, tác giả chính của nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature tuần này cho biết.
Trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ Đài quan sát tia X Chandra đang quay quanh quỹ đạo của Cơ quan Hàng không, vũ trụ Mỹ (NASA), kính viễn vọng ASKAP ở Úc và các kính viễn vọng khác.
Trong khi việc phát ra sóng vô tuyến từ vật thể mới được xác định này tương tự như khoảng 10 ví dụ khác đã biết thuộc loại này, thì đây là vật thể duy nhất phát ra tia X, theo nhà vật lý thiên văn và đồng tác giả nghiên cứu - Nanda Rea của Viện Khoa học Không gian ở Barcelona (Tây Ban Nha) cho biết.
Vị trí ngôi sao có hành vi kỳ lạ (khoanh tròn) trong dải Ngân hà - Ảnh: NASA
Các nhà nghiên cứu có một số giả thuyết về bản chất của ngôi sao này. Họ cho biết đó có thể là một sao từ (một sao neutron quay với từ trường cực mạnh) hoặc có lẽ là một sao lùn trắng có quỹ đạo gần và nhanh quay quanh một ngôi sao đồng hành nhỏ trong cái gọi là hệ sao đôi.
"Tuy nhiên, không bên nào trong số họ có thể giải thích được tất cả các đặc điểm quan sát mà chúng tôi thấy ở ngôi sao này" – chuyên gia Wang cho biết.
Các ngôi sao có khối lượng gấp tám lần mặt trời của chúng ta dường như sẽ trở thành sao lùn trắng. Cuối cùng, chúng đốt cháy tất cả hydro mà chúng sử dụng làm nhiên liệu. Sau đó, lực hấp dẫn khiến chúng sụp đổ và thổi bay các lớp bên ngoài của chúng trong giai đoạn "sao khổng lồ đỏ", cuối cùng để lại một lõi nhỏ gọn có đường kính gần bằng Trái đất – đó chính là sao lùn trắng.
Các nhà nghiên cứu cho biết, sóng vô tuyến quan sát được có khả năng được tạo ra bởi sự tương tác giữa sao lùn trắng và ngôi sao đồng hành.
"Độ sáng vô tuyến của vật thể thay đổi rất nhiều. Chúng tôi không thấy phát xạ vô tuyến nào từ vật thể trước tháng 11/2023. Và vào tháng 2/2024, chúng tôi thấy nó trở nên cực kỳ sáng. Ít hơn 30 vật thể trên bầu trời từng đạt được độ sáng như vậy. Đáng chú ý là cùng lúc đó, chúng tôi cũng phát hiện ra các xung tia X từ vật thể. Chúng tôi vẫn có thể phát hiện ra nó trong sóng vô tuyến, nhưng mờ hơn nhiều" - Wang cho biết.
Wang cho biết thật thú vị khi thấy một loại hành vi mới của các ngôi sao.
"Phát hiện tia X đến từ kính viễn vọng không gian Chandra của NASA là một sự may mắn. Kính viễn vọng thực sự đang hướng đến một thứ khác, nhưng tình cờ bắt được nguồn trong pha sáng 'điên rồ' của nó. Một sự trùng hợp như vậy thực sự hiếm - giống như mò kim đáy bể vậy" – chuyên gia Wang chia sẻ.