(CAO) Hôm 4/9, Reuters đưa tin hình ảnh Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại một hội nghị thượng đỉnh do Trung Quốc tổ chức; cho thấy một liên minh mới đang hình thành trong bối cảnh quan hệ giữa Ấn Độ và Mỹ đang trở nên nguội lạnh sau khi Mỹ áp thuế đến 50% đối với hàng hoá nhập khẩu từ Ấn Độ.
Các chính quyền tổng thống Mỹ trước nay đã tìm cách vun đắp quan hệ với Ấn Độ, một nước vốn có truyền thống không liên kết, trở thành một đối trọng chiến lược với Trung Quốc và Nga.
Nhưng hình ảnh của Thủ tướng Ấn Độ Modi tại Thiên Tân cho thấy Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đang làm suy yếu mối bang giao với Ấn Độ bằng một loạt các hành động bao gồm việc áp thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ và công khai chỉ trích New Delhi về cáo buộc mua dầu giá rẻ của Nga một cách đầy cơ hội.
Sự xấu đi của mối quan hệ với Ấn Độ diễn ra ngay cả khi các đối thủ của Mỹ là Trung Quốc, Nga và Triều Tiên đã thắt chặt quan hệ, bất chấp mong muốn của ông chủ Nhà Trắng muốn thiết lập lại quan hệ với từng nước trong số họ.
Hôm 3/9, các nhà lãnh đạo của ba nước đã lần đầu tiên xuất hiện cùng nhau trước công chúng tại một cuộc diễu binh kỷ niệm kết thúc Thế chiến thứ hai.
Trong khi đó, thủ tướng Modi đang thể hiện thiện chí tăng cường chứ không phải giảm bớt quan hệ với Nga và Trung Quốc.
"Tôi e rằng chúng ta đang bị mắc kẹt trong một vòng xoáy đi xuống bởi vì không nhà lãnh đạo nào sẵn sàng theo đuổi những nỗ lực tiếp cận cá nhân cần thiết để hàn gắn mối quan hệ.
Vấn đề hiện nay là sự bất bình ngày càng sâu sắc của Tổng thống Trump đối với Ấn Độ. Ông ấy có thể thay đổi quyết định trong tương lai, nhưng hiện tại, việc cấp thiết phải đạt được một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc đã vượt lên trên tất cả các cân nhắc địa chính trị khác " - Ashley Tellis, người từng phục vụ tại Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Mỹ George W. Bush nhận định.
Tổng thống Nga Putin (trái), thủ tướng Ấn Độ Modi (giữa) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) trong cuộc gặp tại Thiên Tân (Trung Quốc) vào ngày 1/9 - Ảnh: Reuters
Các quan chức Ấn Độ đã rất bất bình khi các đề xuất thương mại của họ bị từ chối và đối thủ truyền kiếp là Pakistan của họ được Tổng thống Trump tôn vinh cùng lúc với việc tổng thống Mỹ nhận công lao trong việc giải quyết căng thẳng kéo dài hàng thập kỷ giữa hai nước láng giềng Nam Á mà Ấn Độ coi là vấn đề song phương.
Tanvi Madan, chuyên gia về Ấn Độ tại Viện Brookings, cho biết việc Mỹ chỉ trích các cuộc gặp của Thủ tướng Modi với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Putin khiến người dân Ấn Độ cảm thấy kỳ lạ chỉ vài tuần sau khi Tổng thống Trump trải thảm đỏ đón tiếp nhà lãnh đạo Nga và công bố kế hoạch gặp chủ tịch Tập Cận Bình của chính Tổng thống Mỹ.
"Những lời chỉ trích và áp lực đó đối với Ấn Độ sẽ không thể ngăn cản Ấn Độ theo đuổi quyền tự chủ chiến lược; nó sẽ củng cố bản năng đó" - bà Madan nhận định.
Người phát ngôn Nhà Trắng Anna Kelly cho hay, thành tích chính sách đối ngoại của Tổng thống Trump "là vô song bởi khả năng kỳ lạ của ông ấy trong việc nhìn thẳng vào mắt bất kỳ ai và mang lại những thỏa thuận tốt hơn cho người dân Mỹ", bao gồm cả việc làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan.
"Tổng thống Trump và Thủ tướng Modi có mối quan hệ tôn trọng lẫn nhau, và các phái đoàn của cả Mỹ và Ấn Độ vẫn đang liên lạc chặt chẽ về toàn bộ các ưu tiên ngoại giao, quốc phòng và thương mại trong quan hệ đối tác chiến lược của chúng tôi" - bà Kelly nói.
Một quan chức Ấn Độ, phát biểu với điều kiện giấu tên, cho biết những bình luận của chính quyền Mỹ về Ấn Độ, bao gồm cả những bình luận gần đây của các cố vấn của Tổng thống Trump là không có căn cứ, nhưng New Delhi vẫn tiếp tục hợp tác. Theo đó, mối quan hệ tan băng với Trung Quốc đã diễn ra từ tháng 10 và không nhằm vào Mỹ.
Mối quan hệ đang cải thiện giữa Ấn Độ và Trung Quốc đặc biệt đáng chú ý trong bối cảnh căng thẳng Trung-Ấn kéo dài bao gồm cả cuộc đụng độ quân sự trên biên giới tranh chấp năm 2020. Chuyến thăm Trung Quốc của ông Modi là chuyến thăm đầu tiên sau 7 năm.
Trong khi đó, những lời công kích gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắm vào Ấn Độ với cách tiếp cận "Nước Mỹ trên hết" của ông thường gây tổn hại nặng nề hơn cho các đối tác và đồng minh lớn của Washington so với các đối thủ địa chính trị truyền thống.
"Chúng tôi rất hòa thuận với Ấn Độ, nhưng Ấn Độ, các bạn phải hiểu rằng, trong nhiều năm qua, đó là mối quan hệ một chiều" - Tổng thống Trump nói với các phóng viên hôm 3/9, nhắc lại một chủ đề mà ông đã nhiều lần nêu ra trong những tuần gần đây.
Trung Quốc, Ấn Độ và Nga đều là thành viên ban đầu của BRICS, một nhóm mà ông chủ Nhà Trắng cáo buộc là khối "chống Mỹ".
Một quốc gia BRICS khác là Brazil, cũng là đối tác quan trọng của Mỹ như Ấn Độ, cũng đã bị ông chủ Nhà Trắng nhắm đến khi phải đối mặt với mức thuế quan cứng rắn.
Việc hàn gắn mối quan hệ Mỹ-Ấn có thể đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn so với việc phá vỡ nó.
(CAO) Chính sách áp thuế quan đến 50% đối với hàng hoá nhập khẩu của Ấn Độ vào thị trường Mỹ của Tổng thống Donald Trump đang đẩy sinh kế của hàng triệu người ở quốc gia Nam Á này đến bờ vực bị đe doạ.