Đẩy mạnh chuyển đổi số hoạt động thư viện trong CAND

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Trung tướng Nguyễn Ngọc Toàn, Trợ lý Uỷ viên Bộ Chính trị - Bộ trưởng Bộ Công an, Cục trưởng Cục Công tác chính trị nhấn mạnh: Thời gian qua Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an luôn chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác Công an; ban hành nhiều kế hoạch, chương trình hành động tổ chức thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ giao và chủ động tham gia cuộc, chương trình chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết Đại hội VII nhiệm kỳ 2021- 2025 của Đảng bộ Công an Trung ương đã xác định tăng cường phát triển, ứng dụng thành tựu khoa học - Kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, hiện đại trong các mặt công tác Công an, nhất là công nghệ số, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo.

Với quyết tâm đến năm 2030 thực hiện chuyển đổi số một cách căn bản, toàn diện, đồng bộ; phát triển môi trường số trong Bộ Công an đảm bảo hiệu quả hoạt động của bộ máy Chính phủ số trong Bộ Công an trong đó có Chương trình chuyển đổi số hoạt động thư viện trong CAND. Bộ Công an đã đưa nhiệm vụ chuyển đổi số ngành thư viện là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình Chuyển đổi số trong CAND.

Các đại biểu tại hội thảo

Hoạt động thư viện nói chung và hoạt động thư viện trong CAND nói riêng đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và Bộ Công an chủ động phát huy sức mạnh tổng hợp của các loại hình thư viện trong mối liên kết chặt chẽ, thúc đẩy nhau cùng phát triển giữa các thư viện trong và ngoài lực lượng CAND. Lực lượng CAND xác định quy hoạch chuyển đổi số thư viện trong CAND phải phù hợp với quy hoạch phát triển ngành thư viện chung của đất nước; đặc biệt lưu ý đảm bảo tính bền vững, phát triển lâu dài và ổn định. Đầu tư cho hoạt động thư viện là đầu tư cho giáo dục, đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong CAND. Xã hội hóa hoạt động thư viện được đẩy mạnh, tranh thủ tối đa các nguồn lực do Nhà nước và nguồn xã hội hóa đầu tư cho hoạt động thư viện.

Trung tướng Nguyễn Ngọc Toàn cũng nhấn mạnh, năm 2021, Bộ Công an ban hành Kế hoạch số 143 “Triển khai Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trong CAND” theo Đề án của Chính phủ. Theo đó, các đơn vị, địa phương đã có kế hoạch triển khai cụ thể. Để tiếp tục triển khai tốt kế hoạch đề ra trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước, Bộ Công an tổ chức hội thảo “Chuyển đổi số hoạt động thư viện trong CAND đến năm 2030: Thực trạng và giải pháp”. Tại Hội thảo, Ban Tổ chức đã nhận được nhiều bài tham luận; biên tập và lựa chọn 32 bài có chất lượng để đưa vào kỷ yếu khoa học của hội thảo.

Trung tướng Nguyễn Ngọc Toàn phát biểu tại hội thảo

Tại hội thảo, các đại biểu đã đóng góp những ý kiến tâm huyết, quý báu, thiết thực, phục vụ hoạt động chuyển đổi số thư viện trong CAND thời gian tới. Các tham luận phân tích, làm rõ hơn về quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và Bộ Công an chỉ đạo về chuyển đổi số trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước; xu hướng chuyển đổi số của các thư viện trong và ngoài nước, thời cơ và thách thức đối với hoạt động thư viện trong CAND hiện nay. Thực trạng chuyển đổi số thư viện, những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm của hoạt động trên tại các thư viện trong và ngoài CAND.

Đóng góp tham luận cho hội thảo, Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam Nguyễn Hữu Giới cho rằng, để thiết thực triển khai có hiệu quả chuyển đổi số trong hoạt động thư viện, góp phần nâng cao văn hóa đọc cho các tầng lớp nhân dân, cần có 3 trụ cột chính là Big data-xây dựng cơ sở dữ liệu lớn, Technology - Trang thiết bị, phương tiện và Human- Con người. Trong đó, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn cho các thư viện ở Việt Nam, phục vụ văn hóa đọc cho nhân dân là nhiệm vụ quan trọng số 1 hiện nay, khi mà chúng ta đang quyết tâm xây dựng xã hội số-kinh tế số và chính phủ số (đó là 3 trụ cột của chuyển đổi số quốc gia). Bởi lẽ trong xã hội hiện đại, trong kỷ nguyên số hiện nay; nếu không có dữ liệu lớn trong các thư viện (với nhiều cơ sở dữ liệu toàn văn, các bộ sưu tập số phong phú và đa dạng...) thì chúng ta sẽ không thể chia sẻ tài nguyên thông tin cho các thư viện trong và ngoài hệ thống và phục vụ bạn đọc hiệu quả được.

Quang cảnh hội thảo

Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin, trang thiết bị thư viện, phục vụ việc chuyển đổi số, liên kết mạng thư viện, góp phần nâng cao văn hóa đọc cho nhân dân là yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số. Và cuối cùng là yếu tố con người - nguồn nhân lực (gồm cán bộ thư viện và cán bộ CNTT...) là những yếu tố quan trọng nhất quyết định thành công cho việc chuyển đổi số thư viện ở nước ta, góp phần nâng cao văn hóa đọc cho nhân dân…

Về thực trạng chuyển đổi số trong thư viện CAND, trong bài tham luận của Thiếu tướng Nguyễn Công Bẩy, Phó Cục trưởng Cục Công tác chính trị và Trung tá Đỗ Thu Thơm, Phó trưởng phòng Văn hoá, văn nghệ, Giám đốc Thư viện CAND đã chỉ ra, hệ thống thư viện trong 11 học viện, trường CAND có nguồn nhân lực được đào tạo chuyên môn về nghiệp vụ thư viện chiếm 24,7%, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của thư viện hiện đại.

Vốn tài liệu của thư viện bước đầu đã được số hoá, tuy nhiên tài liệu in truyền thống vẫn chiếm tỷ lệ cao, một số thư viện chưa có trang thiết bị hiện đại để triển khai đồng bộ phục vụ nhu cầu đọc điện tử hoặc truy cập thông tin cho bạn đọc. Một số học viện, trường CAND tuy đã có dịch vụ tương tác hiện đại với bạn đọc trong hoạt động mượn trả, tra cứu tìm kiếm thông tin, tuy nhiên hoạt động này chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Về hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin, một số đơn vị đã có chú trọng đầu tư, bước đầu áp dụng công nghệ thông tin nhằm từng bước hiện đại hóa công tác thông tin - thư viện như: trang thiết bị tin học; kết nối internet; thiết lập mạng cục bộ LAN; xây dựng các cơ sở dữ liệu để tra cứu trên mạng intranet và mạng internet; tăng cường trang thiết bị sao lưu, bảo quản, lưu trữ thông tin, phục vụ bạn đọc... song số lượng còn rất hạn chế và đầu tư không đồng bộ...

Các đại biểu tham luận tại hội thảo

Các đại biểu tham luận tại hội thảo

Về ứng dụng phần mềm quản trị hoạt động thư viện: theo kết quả thống kê, khối học viện, trường CAND có gần 100% thư viện ứng dụng phần mềm quản lý thư viện và cơ sở dữ liệu, tuy nhiên đến thời điểm hiện tại một số đơn vị phần mềm cần được nâng cấp; việc áp dụng các chuẩn nghiệp vụ thư viện chưa triệt để và hiệu quả. Về hợp tác liên thư viện, hình thức hợp tác chủ yếu là trao đổi dữ liệu truyền thống như trao tặng, sách...

Phát biểu tổng kết hội thảo, Trung tướng Nguyễn Ngọc Toàn cho biết, các ý kiến tham luận đã bám sát yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể trong thực hiện chuyển đổi số hoạt động thư viện và đưa ra các giải pháp toàn diện, lâu dài đối với công tác chuyển đổi số thư viện trong CAND. Hội thảo cũng đã thống nhất nhận thức chung của hoạt động chuyển đổi số thư viện, đồng thời nêu bật nhiệm vụ trọng tâm đối với lực lượng CAND trong thực hiện chuyển đổi số hoạt động thư viện. Ban Tổ chức nghiêm túc tiếp thu các ý kiến tham luận của các đại biểu, các nhà khoa học, đặc biệt là các ý kiến có tính phát hiện và khái quát cao về tác động của chuyển đổi số hoạt động thư viện, từ đó báo cáo, đề xuất lãnh đạo Bộ Công an ban hành các chỉ thị, Chương trình, nhiệm vụ về chuyển đổi số hoạt động thư viện trong CAND triển khai trong toàn lực lượng đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.