"Chợ hàng nóng" trên mạng xã hội
Theo báo cáo của CATP Hồ Chí Minh tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan VK, VLN, CCHT vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ; việc các đối tượng, băng ổ nhóm tụ tập, sử dụng các loại VK, VLN, CCHT nguy hiểm để giải quyết mâu thuẫn phát sinh ảnh hưởng đến tình hình ANTT trên địa bàn thành phố.
Qua các vụ án, lực lượng CATP Hồ Chí Minh đã và đang đấu tranh, thực tế cho thấy các đối tượng, băng nhóm tội phạm có xu hướng mua, chuẩn bị các loại VK, VLN, CCHT để sử dụng trong các hoạt động phạm tội, thanh toán, giải quyết các loại mâu thuẫn, tranh dành địa bàn. Đặc biệt, các vụ việc có dấu hiệu tội phạm về các hành vi: Cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng,... xuất phát từ mâu thuẫn trong đời sống, tranh chấp về tài sản, đòi nợ trong kinh doanh là phổ biến, trong đó VK đa số là các loại dao, kiếm tự chế, ba chĩa... có tính sát thương cao.
Thu giữ pháo nổ trong đường dây do Nguyễn Phước Cảnh cầm đầu
Cũng theo báo cáo, qua thực tiễn công tác phòng ngừa, phát hiện và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, xử lý số đối tượng lợi dụng mạng xã hội để mua bán trái phép VK, VLN, CCHT và pháo, CATP đã phát hiện trên không gian mạng có nhiều tài khoản, trang, hội nhóm liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật trên, trong đó phần lớn các tài khoản đều sử dụng thông tin ảo, thực hiện việc liên lạc, trao đổi, giao dịch trực tuyến thông qua các ứng dụng OTT (Zalo, Telegram, Messenger,...) hoặc các sim "rác".
Cụ thể, Công an TPHCM đã khám phá chuyên án đấu tranh với nhóm đối tượng có hành vi tàng trữ, mua, bán, sử dụng, vận chuyển trái phép VK quân dụng trên không gian mạng. Thông qua áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, CATP phối hợp với Công an 21 tỉnh, thành phố truy bắt, khám xét nơi ở, nơi cất giấu vật chứng của các đối tượng. Kết quả, đã khởi tố 32 bị can, thu giữ 83 khẩu súng các loại, trên 11 nghìn viên đạn, 4 lựu đạn, 155 vũ khí thô sơ, 2,981 kg vật liệu nổ.
Từ tổng kết Kế hoạch 161 về phối hợp phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm vi phạm pháp luật về VK, VLN, CCHT và pháo theo chức năng của lực lượng Cảnh sát QLHC về TTXH, CATP Hồ Chí Minh đã phát hiện, bắt giữ 518 vụ liên quan đến VK, VLN, CCHT và 879 đối tượng; thu giữ 161 khẩu súng các loại, 501,9 kg tiền chất thuốc nổ, VLN, 727 VK thô sơ, 383 CCHT, 14.634, 4 lựu đạn viên đạn. Khởi tố 54 vụ, 180 bị can, truy tố, xét xử 31 vụ, 95 đối tượng.
Cũng theo báo cáo, về pháo, thời gian qua, lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 85 vụ, 127 đối tượng, thu giữ 12.175 kg pháo, 2221 quả pháo. Khởi tố 31 vụ, 58 bị can, truy tố, xét xử 7 đối tượng, xử lý hành chính 43 vụ, 52 đối tượng, phạt tiền 450.900.000 đồng.
Điển hình, Công an TPHCM đã triệt phá đường tàng trữ, vận chuyển và buôn bán hàng cấm; bắt giữ đối tượng cầm đầu Nguyễn Phước Cảnh (SN 2000, ở tại huyện Bình Chánh, TPHCM), thu giữ gần 100kg pháo nổ. Mở rộng đấu tranh chuyên án, lực lượng đấu tranh phát hiện Nguyễn Văn Tiến (SN 1996, trú tại huyện La Grai, tỉnh Gia Lai) chuyên vận chuyển pháo trái phép từ khu vực biên giới Việt Nam, Campuchia về tiêu thụ tại địa bàn thành phố.
Lực lượng đấu tranh chuyên án đã phát hiện Tiến điều khiển xe tải BS: 29H-03..., nghi vấn vận chuyển pháo từ biên giới Campuchia về TPHCM. Khi đối tượng dừng đỗ xe tải trước nhà số 16, Trịnh Quang Nghị, Ấp 4, xã Phong Phú, huyện Bình Chánh để hàng thì lực lượng đấu tranh chuyên án tiến hành kiểm tra phát hiện bắt giữ, niêm phong tang vật là 32 bao tải chứa 576 hộp pháo nổ với trọng lượng hơn 937kg. Cơ quan điều tra đã khởi tố 2 đối tượng trên về hành vi "Tàng trữ, vận chuyển và buôn bán hàng cấm", thu giữ 1.037 kg pháo nổ.
Công an TPHCM vận động người dân giao nộp vũ khí, hung khí
Giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn
Có thể thấy, hoạt động mua bán trái phép VK, VLN, CCHT và pháo trên không gian mạng diễn biến hết sức phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi gây bức xúc trong dư luận. Tuy nhiên, việc xử lý các hành vi mua bán "hàng nóng" trên mạng xã hội hiện nay gặp nhiều khó khăn. Từ thực tiễn đấu tranh với tội phạm này, Công an TPHCM đã có nhiều bài học kinh nghiệm quan trọng; đồng thời đề ra một số giải pháp cụ thể để thực hiện tốt công tác quản lý, phòng ngừa và đấu tranh với các hành vi vi phạm về VK, VLN, CCHT và pháo trong thời gian tới, nhất là trong những tháng cuối năm 2024 và Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Theo đó, tiếp tục tham mưu UBND TP Hồ Chí Minh ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành và UBND các cấp phối hợp lực lượng Công an đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền các quy định của pháp luật về VK, VLN, CCHT và pháo, nhận biết, tác hại nguy hiểm và chế tài xử lý; phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, kịp thời tố giác những hành vi vi phạm về VK, VLN, CCHT và pháo để đấu tranh, bắt giữ.
Thực hiện tốt công tác điều tra cơ bản...; xây dựng phương án bảo đảm ANTT phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương; tổ chức tuần tra, kiểm soát tại các tuyến, địa bàn trọng điểm, nhất là tại các địa bàn, khu vực được xác định có nguy cơ sử dụng pháo trái phép, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng đốt pháo trái phép tràn lan trong đêm giao thừa; tăng cường công tác phối hợp, trao đổi thông tin tội phạm với các đơn vị nghiệp vụ trong và ngoài lực lượng Công an trong công tác tuần tra, kiểm soát, quản lý ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh nhất là trên không gian mạng, qua dịch vụ bưu chính, phương tiện giao thông.
Đối với các địa bàn có cảng biển, cảng hàng không, bến xe, bến tàu cần phải gắn công tác đấu tranh tội phạm liên quan VK, VLN, CCHT và pháo với phòng, chống buôn lậu, công tác quản lý xuất nhập cảnh, quản lý thị trường, kịp thời phát hiện, ngăn chặn việc các đối tượng lợi dụng vận chuyển trái phép vào địa bàn thành phố.
Phân công trách nhiệm phối hợp giữa các lực lượng, nhất là giữa lực lượng CSHS, CSKT và lực lượng Cảnh sát QLHC về TTXH, xác định rõ lực lượng CSHS là nòng cốt, chủ công trong công tác đấu tranh, trấn áp...; đối với lực lượng Công an phường, xã, thị trấn cần thực hiện tốt công tác "nắm hộ, nắm người", chú trọng công tác quản lý, gọi hỏi, răn đe các đối tượng thuộc diện nguy cơ ngay tại địa bàn cơ sở...
Cơ quan Cảnh sát điều tra phối hợp với Viện KSND, TAND cùng cấp khẩn trương tiến hành điều tra, truy tố, xét xử đối với các vụ án về VK, VLN, CCHT và pháo theo thủ tục rút gọn và xét xử lưu động; đồng thời phối hợp với cơ quan thông tin, truyền thông tổ chức tuyên truyền rộng rãi kết quả điều tra, truy tố, xét xử vụ án về VK, VLN, CCHT và pháo phụ vụ công tác giáo dục, phòng ngừa chung.