(CAO) Hôm 19/9, CNN đưa tin Tổng thống Mỹ Donald Trump đã âm thầm thúc đẩy các quan chức an ninh quốc gia của mình tìm cách giành lại Căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan từ tay Taliban trong suốt nhiều tháng.
Thông tin này được 3 nguồn thạo tin chia sẻ với CNN. Ông chủ Nhà Trắng đã lần đầu tiên công khai ám chỉ về vấn đề này vào hôm 18/9 khi nói với các phóng viên rằng chính quyền của ông đang nỗ lực giành lại quyền kiểm soát căn cứ, nằm cách thủ đô Kabul một giờ về phía bắc. Taliban đã tiếp quản căn cứ này sau sự sụp đổ của chính phủ Afghanistan và việc Mỹ rút quân vào năm 2021.
"Chúng tôi đã trao nó cho (Taliban) một cách vô ích. Nhân tiện, chúng tôi đang cố gắng giành lại nó" - Tổng thống Trump phát biểu trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Anh Kier Starmer hôm 18/9.
Các nguồn tin nói với đài CNN rằng các cuộc thảo luận về việc trả lại căn cứ cho Mỹ kiểm soát đã có từ ít nhất là tháng 3. Tổng thống Trump và các quan chức an ninh quốc gia cấp cao của ông tin rằng căn cứ này là cần thiết vì một số lý do, bao gồm cả khả năng giám sát Trung Quốc, quốc gia có đường biên giới cách đó chưa đầy 800 km; tiếp cận các nguyên tố đất hiếm và khai thác mỏ ở Afghanistan; thiết lập một nút chống khủng bố để nhắm vào Tổ chức Hồi giáo tự xưng (IS) và có thể mở lại một cơ sở ngoại giao.
Nhưng tất cả những mục tiêu đó đều đòi hỏi sự hiện diện của quân đội Mỹ, trong khi một thỏa thuận mà chính quyền Mỹ đã ký kết với Taliban vào năm 2020, trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump đã yêu cầu rút toàn bộ quân đội Mỹ khỏi Afghanistan.
Đường băng của Căn cứ
Không quân Bagram - Ảnh: Reuters
Không rõ liệu Taliban có đàm phán với Mỹ về việc từ bỏ quyền kiểm soát khu căn cứ quan trọng này hay không và bằng cách nào. Nhưng ông chủ Nhà Trắng đã ám chỉ rằng Mỹ có đòn bẩy đối với nhóm này.
"Chúng tôi đang cố gắng lấy lại nó vì (Taliban) cần những thứ từ chúng tôi. Chúng tôi muốn lấy lại căn cứ đó" - Tổng thống Trump nói với các phóng viên.
Ông chủ Nhà Trắng trước đây đã ám chỉ rằng nếu việc rút quân của Mỹ vào năm 2021 diễn ra dưới thời chính quyền của ông, ông sẽ giữ quyền kiểm soát Bagram, viện dẫn tầm quan trọng chiến lược của nó khi nằm gần biên giới giữa Afghanistan và Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ từng tuyên bố vào tháng 3 rằng: "Chúng tôi sẽ rút quân, nhưng chúng tôi sẽ giữ Bagram, không phải vì Afghanistan mà vì Trung Quốc, bởi vì nó chỉ cách nơi Trung Quốc sản xuất tên lửa hạt nhân đúng một giờ lái xe. Chúng tôi sẽ giữ một lực lượng nhỏ tại Bagram".
Những binh sĩ Mỹ cuối cùng rời khỏi Căn cứ Không quân Bagram vào tháng 7/2021. Căn cứ này từng là trung tâm sức mạnh quân sự của Mỹ tại Afghanistan trong gần hai thập kỷ.
Căn cứ có đường băng dài hai dặm là điểm xuất phát cho các hoạt động quân sự trên khắp đất nước, với không gian cho máy bay vận tải, máy bay chiến đấu và trực thăng tấn công.
Các đời Tổng thống Mỹ gồm George W. Bush, Barack Obama và Donald Trump đều đã đến thăm Bagram trong thời gian tại nhiệm. Căn cứ này cũng là mục tiêu của nhiều cuộc tấn công của Taliban trong những năm qua, bao gồm các vụ đánh bom tự sát và tấn công bằng tên lửa.
Khi quân đội Mỹ rời khỏi căn cứ vào năm 2021, họ đã di dời một lượng hàng hóa tương đương gần 900 máy bay C-17 và phá hủy gần 16.000 thiết bị trong quá trình này.
Năm 2023, Bộ Ngoại giao đã công bố một đánh giá hậu hành động về việc rút quân, trong đó phát hiện ra rằng quyết định rời khỏi Bagram của Mỹ có thể đã góp phần vào sự rút lui hỗn loạn của Mỹ khỏi Afghanistan nói chung, vì điều đó có nghĩa là sân bay quốc tế Hamid Karzai ở Kabul "sẽ là con đường duy nhất cho một hoạt động sơ tán phi chiến đấu (NEO) có thể xảy ra".