Thực trạng này nếu không kịp thời có biện pháp ngăn chặn sẽ gây ra những hệ lụy khôn lường.
Từ những vụ nổ bất thường
Tiền chất ma túy là các hóa chất cần có trước để sản xuất ma túy. Từ năm 2010 đến nay, CATPHCM đã phát hiện tổng cộng 7 vụ sản xuất tiền chất ma túy, thu giữ hàng chục can hóa chất, số lượng lớn thuốc tân dược. Qua lời khai của các đối tượng cho thấy bọn chúng đều điều chế từ các loại thuốc tân dược như Decolgel. Tiffy, Actifaflu, Aleran... mua ở các cửa hàng thuốc và một phần thu gom trôi nổi trên thị trường.
Hóa chất và tiền chất thành phẩm - Ảnh: Báo CATP
Điển hình là vụ nổ xảy ra lúc 14 giờ ngày 20-3-2013 tại một ngôi nhà trong hẻm 114 Bùi Quang Là, P12, Q. Gò Vấp. Công an quận phối hợp với Phòng kỹ thuật hình sự, Phòng CSĐTTP về ma túy CATP tổ chức khám nghiệm hiện trường, thu giữ 973,41gram chế phẩm heroin, 4,122 gram ma túy đá, 7.764.3432 gram PSE, 8.422,27 gram chất phức tạp, hàng chục can nhựa đựng hóa chất, số lượng lớn vỏ thuốc tây nhãn hiệu Aleran, Actifaflu và một số dụng cụ sử dụng vào việc chiết xuất, gia công và đóng gói tiền chất ma túy, 135 triệu đồng, 13.000USD và 17.900AUD.
Đối tượng thuê ngôi nhà này để hoạt động phạm pháp là Trần Văn Bạn (SN 1958, ngụ Kiên Giang). Bạn khai mua khoảng 767.500 viên Actifaflu, Aleran loại mỗi viên chứa từ 30 đến 60mg PSE cùng nhiều loại thuốc khác nhau đem về chưng cất, chiết xuất được khoảng 20kg tiền chất ma túy, mang đi tiêu thụ với giá từ 170 đến 180 triệu đồng/kg.
Ngoài việc trực tiếp chiết xuất tiền chất từ các loại thuốc tân dược, Bạn còn mua dụng cụ ép ma túy về gia công và đóng gói tiền chất ma túy vào các chai mỹ phẩm, hộp sữa để cung cấp cho các đối tượng nước ngoài.
Tương tự, năm 2010, Phạm Thiên Chương thuê phòng ở chung cư P13Q6 để sản xuất ma túy đá thì gây cháy nổ nên bỏ trốn. Sau đó, Chương tiếp tục thuê nhà ở hẻm 860 Xô Viết Nghệ Tĩnh, Q. Bình Thạnh để hành nghề cũ thì bị “bà hỏa” viếng thăm và tiếp tục bị công an bắt giữ, tịch thu tang vật gồm: 920ml ma túy đá dạng lỏng, 800 viên nén thuốc cảm hiệu Atnofed, một số loại hóa chất và phương tiện dùng để chưng cất ma túy đá.
Vụ nổ hóa chất làm một người chết và một người bị thương xảy ra ở huyện Bình Chánh cách đây không lâu khiến dư luận bàng hoàng. Nguyên nhân cũng được cơ quan điều tra xác định do quá trình sản xuất ma túy sai công thức dẫn đến cháy nổ.
Không gây hỏa hoạn nhưng từ mùi khói lạ, công an phát hiện ra lò sản xuất ma túy tổng hợp quy mô lớn nhất từ trước đến nay đặt tại hai địa điểm ở quận 11 (TPHCM) và Long An vào năm 2012 do Lục Gia Khánh, Lục Gia Huy cầm đầu, bắt giữ tổng cộng 18 đối tượng, thu giữ 4,1 kg MA, hơn 12,4 tỷ đồng, 1 xe ô tô và 12 xe máy các loại. Các đối tượng khai nhận đã sản xuất và bán ra thị trường hơn 150kg MA.
Theo tính toán của Ủy ban kiểm soát ma túy quốc tế của Liên hợp quốc (INCB) thì cứ 1kg tiền chất PSE kết hợp với một vài loại hóa chất dung môi có thể điều chế ra 0,6kg ma túy đá. Thông thường 1kg tiền chất PSE nhập về Việt Nam có giá khoảng trên dưới 100USD, nhưng khi vận chuyển trót lọt sang xứ sở Kanguroo thì đội giá lên đến 50.000USD.
Chính vì lợi nhuận siêu khủng này mà các đối tượng không từ mọi thủ đoạn, liên tục thay đổi phương thức hoạt động, ngụy trang bằng mọi hình thức hòng qua mặt cơ quan chức năng, chúng thường pha trộn tiền chất ma túy vào hộp bánh kẹo, cà phê, trà hòa tan, mắm tôm, đường thốt nốt, mỹ phẩm... rồi đóng thành bưu kiện gửi qua đường hàng không, hoặc chuyển phát nhanh qua đường bưu điện cho đối tác ở nước ngoài.
Tính từ giữa năm 2013 đến nay, cơ quan chức năng đã phát hiện 26 vụ vận chuyển tiền chất ma túy với khoảng gần 100kg.
Siết chặt tân dược chứa tiền chất
Từ năm 2006, tại những nước phát triển như Mỹ, Úc đều đã kiểm soát chặt chẽ việc mua bán, sử dụng chất PSE bằng cách người mua phải có toa thuốc được kê bởi bác sĩ, có giấy tờ tùy thân, chỉ được mua với số lượng nhất định và thông tin khách hàng sẽ được lưu giữ lại.
Trong khi đó tại Việt Nam có thể nói tình trạng mua bán, thu gom các loại thuốc tân dược có chứa tiền chất ma túy đang diễn ra rất dễ dàng. Người dân chỉ cần đến những tiệm thuốc bất kỳ hỏi mua những loại thuốc này với số lượng lớn đều được đáp ứng về chủng loại và số lượng mà không gặp bất kỳ khó khăn nào.
Vỏ thuốc tân dược thu giữ tại nhà Bạn - Ảnh: Báo CATP
Lợi dụng lỗ hổng trong việc quản lý, những năm gần đây tội phạm trong và ngoài nước đã thu gom các loại thuốc tân dược có chứa PSE đem về chiết xuất, vận chuyển sang Úc tiêu thụ. Thực trạng này đã gióng lên hồi chuông báo động, đòi hỏi các cơ quan chức năng cần có biện pháp quản lý các loại thuốc tân dược có chứa tiền chất chặt chẽ hơn nữa.
Thiếu tá Mai Văn Linh - Phó trưởng Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy CATP - khuyến cáo: Từ những vụ việc được phát hiện thời gian qua cho thấy đã có cả trăm ký lô tiền chất được tuồn ra thị trường trong và ngoài nước.
Trên thực tế mỗi viên thuốc tân dược có hàm lượng tiền chất cao cũng chỉ từ 30-60mg PSE. Như vậy để sản xuất thành công số tiền chất này thì các đối tượng đã sử dụng một số lượng cực lớn thuốc tân dược... Sở dĩ để xảy ra tình trạng này là do việc quản lý thuốc tân dược của các ngành chức năng còn lỏng lẻo.
Thời gian tới các cơ quan chuyên môn như y tế, công thương, hải quan, lực lượng phòng chống ma túy cần có cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp chặt chẽ để kịp thời ngăn chặn, sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, kiểm soát các loại thuốc tân dược chứa tiền chất. Cụ thể với những loại thuốc này cần thiết phải bán theo đơn, khống chế số lượng.
Đối với những cơ sở khám chữa bệnh, các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân, nhà thuốc... cần tích cực kiểm tra, giám sát các loại thuốc này để tránh việc bán ra thị trường với số lượng lớn để tội phạm lợi dụng mua về điều chế, sản xuất. Ngoài ra, người dân cần hết sức cảnh giác, đừng vì hám lợi mà trở thành những “cửu vạn” cõng hàng thuê cho bọn tội phạm phải dính vào vòng lao lý.