Cũng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt vì cho rằng bản án sơ thẩm là quá nghiêm khắc, quá nặng còn có bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, cựu Chủ tịch HĐTV kiêm Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil; Nguyễn Lộc An (nguyên Vụ Phó Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương); Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước) và Hoàng Anh Tuấn (cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước); Lê Duy Minh (cựu Cục trưởng Cục Thuế TPHCM).
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến 12/5; có 16 luật sư tham gia, trong đó có 2 người bào chữa cho cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre.
Theo bản án sơ thẩm, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh là người đại diện theo pháp luật, Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil.
Quá trình điều hành hoạt động kinh doanh xăng dầu tại công ty, lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, bà Hạnh đã vi phạm các quy định về sử dụng quỹ bình ổn giá và tiền thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát tài sản Nhà nước 1.463 tỷ đồng. Trong đó, thất thoát từ quỹ bình ổn giá là 219 tỷ đồng, thất thoát từ thuế bảo vệ môi trường là 1.244 tỷ đồng.
Cụ thể, bị cáo Hạnh không chỉ đạo nhân viên trích lập Quỹ bình ổn giá (Quỹ BOG) theo quy định mà chỉ đạo cấp dưới chuyển tiền vào tài khoản cá nhân.
Sau đó, nữ bị cáo dùng tiền này để cho bạn bè vay mượn, chi tiêu cá nhân, đưa hối lộ. Đối với việc thu hộ, quản lý và chuyển nộp tiền thuế bảo vệ môi trường, bị cáo Hạnh cố ý sử dụng số tiền thu hộ vào các mục đích cá nhân mà không nộp tiền chuyển vào ngân sách Nhà nước.
Bản án cũng nêu, năm 2018, Lê Đức Thọ giữ chức vụ Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT một ngân hàng. Cuối năm 2021, Lê Đức Thọ giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre.
Giai đoạn 2019 - 2021, bị cáo này đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để nhận hối lộ và gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Trong việc giúp Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn và xin cấp giới hạn tín dụng, kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 01/2020, Lê Đức Thọ đã 2 lần nhận tiền hối lộ tổng cộng là 600.000 USD (tương đương hơn 13,8 tỷ đồng) của Mai Thị Hồng Hạnh.
Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh
Để Công ty Xuyên Việt Oil được Bộ Công thương cấp Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu vào các năm 2016, năm 2021, bỏ qua lỗi vi phạm trong quá trình kiểm tra và giám sát Quỹ BOG, được ưu đãi mua hàng và thực hiện hợp đồng mua bán xăng dầu, được Cục thuế TP.HCM chậm ban hành quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế và xin phê duyệt hạn mức tín dụng cho Công ty Xuyên Việt Oil tại ngân hàng, từ năm 2016 đến năm 2022, Mai Thị Hồng Hạnh đưa hối lộ 22 lần, tổng cộng hơn 31,5 tỷ đồng cho các cựu quan chức: Nguyễn Lộc An, Đỗ Thắng Hải, Trần Duy Đông, Hoàng Anh Tuấn, Phan Kiến Anh, Đặng Công Khôi, Lê Duy Minh và Lê Đức Thọ.
Sau khi trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh kinh xăng dầu, Mai Thị Hồng Hạnh, Nguyễn Thị Như Phương đã vi phạm quy định về trích lập, quản lý và sử dụng quỹ Bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát hơn 219 tỷ đồng.
Mai Thị Hồng Hạnh vi phạm về quản lý, sử dụng tiền thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát trên 1.244 tỷ đồng. Mai Thị Hồng Hạnh được sự "giúp đỡ” của Cục trưởng Cục Thuế TPHCM nên 5 lần đưa hối lộ nhiều tỷ đồng.
Từ tháng 01/2020, Công ty Xuyên Việt Oil chuyển khai báo, nộp thuế từ Chi cục Thuế Quận 3 đến Cục Thuế TPHCM do Lê Duy Minh làm Cục trưởng.
Với mục đích chậm nộp thuế để có nguồn tiền trong kinh doanh, Mai Thị Hồng Hạnh đã liên hệ Lê Duy Minh nhờ "giúp đỡ”, tạo điều kiện để chậm ban hành các quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế đối với Công ty Xuyên Việt Oil, không công bố thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Lê Duy Minh đã 5 lần nhận tiền hối lộ của Hạnh tại phòng làm việc của Minh ở Cục Thuế TPHCM, với tổng số tiền là 190.000 USD (tương đương hơn 4,3 tỷ đồng) và 500 triệu đồng.
Ngoài ra, quá trình xin cấp phép và hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu, Chủ tịch Xuyên Việt Oil còn bị cáo buộc mua chuộc nhiều cá nhân khác, trong đó có cựu Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải. Mặc dù biết rõ Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện để cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu, nhập khẩu xăng dầu nhưng nhiều bị cáo nguyên là lãnh đạo Bộ Công thương đã nhận hối lộ của bị cáo Hạnh để cấp phép cho Xuyên Việt Oil.
Các bị cáo tại phiên sơ thẩm
Quá trình điều tra, ông Đỗ Thắng Hải và gia đình đã nộp tiền khắc phục hậu quả, hợp tác điều tra. Do đó, HĐXX tuyên phạt 3 năm tù về tội "Nhận hối lộ". Bị cáo Hải không kháng cáo.
Theo bản án sơ thẩm, đây là vụ án tham nhũng kinh tế năng lượng xảy ra tại trung ương và địa phương, ảnh hưởng đến hoạt động đúng đắn của cơ quan nhà nước. Các bị cáo phạm tội ở mức đặc biệt nghiêm trọng, nhận hối lộ với số tiền đặc biệt lớn.
Bị cáo Hạnh giữ vai trò chính của vụ án nên cần phải có bản án nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung. Đối với các bị cáo nhận hối lộ, các bị cáo đều không nhũng nhiễu, ép buộc nhưng bị cáo Hạnh tự nguyện mang đến tặng.
Vì vậy, hành vi nhận hối lộ trong vụ án này có phần hạn chế, không nghiêm trọng như các vụ án khác. Bị cáo Lê Đức Thọ nhận hối lộ nhiều nhất về số lần và số tiền nên phải chịu mức án nghiêm khắc hơn các bị cáo khác.
Hành vi phạm tội của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, cần phải có bản án nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa. Từ đó, bản án sơ thẩm tuyên phạt Mai Thị Hồng Hạnh 19 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, 11 năm tù về tội “Đưa hối lộ”. Tổng hợp hình phạt cho cả 2 tội là 30 năm tù; đồng thời cấm đảm nhiệm chức vụ liên quan đến xăng dầu 2 năm kể từ khi chấp hành xong bản án.
Lê Đức Thọ 15 năm tù về tội “Nhận hối lộ”, 13 năm về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Tổng hợp hình phạt chung cho cả 2 tội là 28 năm.
Bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công thương) 3 năm tù. Các bị cáo Đồng Xuân Dũng, Đinh Tiến Dũng, Nguyễn Tấn Long, Nguyễn Trung Thành cùng 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; đồng thời HĐXX đã quyết định trả tự do cho các bị cáo ngay tại tòa. Các bị cáo còn lại cũng phải lãnh từ 4-6 năm tù.
Về dân sự, tiếp tục kê biên các bất động sản do bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh và Công ty Xuyên Việt Oil đứng tên để đảm bảo thi hành án; buộc bị cáo Hạnh phải nộp hơn 1.400 tỷ đồng, bị cáo Thọ phải nộp hơn 1 triệu USD vào ngân sách nhà nước.