(CATP) Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố 8 bị can trong vụ án "Đưa hối lộ", "Nhận hối lộ", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty TNHH Một thành viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Trong vụ án này, bị can Nguyễn Đức Thái (cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) bị truy tố tội "Nhận hối lộ".
Đồng phạm trong vụ án, các bị can Tô Mỹ Ngọc (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Phùng Vĩnh Hưng) và Nguyễn Trí Minh (Giám đốc Công ty Giấy Minh Cường Phát) bị truy tố cùng về tội "Đưa hối lộ". Năm bị can khác là các cựu lãnh đạo, nhân viên nhà xuất bản bị truy tố tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" gồm Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu Trưởng ban Kế hoạch Maketing), Đinh Quốc Khánh (cựu Phó Trưởng phòng in), Phạm Gia Thạch (cựu thành viên Hội đồng thành viên), Hoàng Lê Bách và Lê Hoàng Hải (cùng là cựu Phó Giám đốc).
Theo cáo trạng, mua giấy in sách giáo dục là hoạt động thường xuyên của Nhà xuất bản Giáo dục, sử dụng nguồn vốn sản xuất kinh doanh. Trước năm 2017, Nhà xuất bản Giáo dục đều áp dụng hình thức "chào giá". Nhà xuất bản Giáo dục không thuộc trường hợp bắt buộc thực hiện theo các hình thức của Luật Đấu thầu nên có thể tự ban hành quy định riêng về hoạt động mua sắm, áp dụng thống nhất trong doanh nghiệp.
Do muốn được tham gia các gói thầu cung cấp giấy in cho NXB Giáo dục nên sau khi ông Nguyễn Đức Thái được bổ nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐTV NXB Giáo dục vào khoảng cuối tháng 6/2017, ông Minh và bà Ngọc đã chủ động gọi điện thoại xin gặp trực tiếp ông Thái tại phòng làm việc. Cuộc gặp trên nhằm mục đích giới thiệu về công ty, đề nghị ông Thái tạo điều kiện cho trúng thầu và sẽ "cảm ơn". Những đề nghị này đã được ông Thái đồng ý. Sau khi thống nhất với 2 chủ doanh nghiệp, ông Thái chỉ đạo cán bộ, nhân viên cấp dưới lựa chọn phương thức "chào hàng cạnh tranh rút gọn", lựa chọn Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát vào danh sách ngắn, được nhận yêu cầu báo giá, hồ sơ yêu cầu, trái quy định của Luật Đấu thầu.
Hai bị can Tô Mỹ Ngọc và Nguyễn Trí Minh lựa chọn mua sắm giấy in theo phương thức chào hàng cạnh tranh rút gọn, trái quy định của Luật Đấu thầu để hạn chế sự tham gia của các nhà thầu có năng lực, đồng thời tiết lộ thông tin trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, thông đồng và hợp thức hóa thủ tục đấu thầu để tạo điều kiện cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát được cung cấp giấy in cho Nhà xuất bản Giáo dục. Trong quá trình thực hiện các gói thầu, Nguyễn Đức Thái đã nhận hối lộ của 2 nhà thầu Phùng Vĩnh Hưng và Minh Cường Phát tổng số tiền 24,9 tỷ đồng.
Các bị can trong vụ án
Năm 2017, Công ty Phùng Vĩnh Hưng đã trúng 3 gói thầu, tổng trị giá hơn 282 tỷ đồng. Sau khi ký và thực hiện hợp đồng cung cấp giấy in cho NXB Giáo dục, ngày 14/12/2017, bà Ngọc chuẩn bị 3 tỷ đồng gồm 6 cọc tiền, đựng trong túi xách giấy, bay từ TPHCM ra Hà Nội. Nữ doanh nhân xách túi tiền đến phòng làm việc của ông Thái ở trụ sở NXB Giáo dục, để túi tiền ở cạnh bàn uống nước và nói có chút quà biếu cảm ơn ông Thái đã giúp công ty trúng thầu. Sau khi bà Ngọc về, ông Thái mở túi tiền kiểm tra và cất tiền tại két sắt trong phòng làm việc.
Từ sau lần gặp đó, liên tiếp trong 4 năm từ 2018 - 2021, các công ty của bà Ngọc đã tham gia và trúng 10 gói thầu, tổng trị giá hơn 1.593 tỷ đồng. Sau khi ký hợp đồng, bà Ngọc đã đưa tiền 4 lần cho ông Thái, tổng số 16 tỷ đồng. Cách thức đưa tiền các năm đều giống nhau, thường vào dịp cuối năm hoặc đầu năm dương lịch, bà Ngọc mang đến phòng làm việc của ông Thái. Ông Thái không lần nào từ chối. Ngoài ra, vào dịp Tết Nguyên đán của các năm 2018, 2019, 2020, 2021 và 2022, bà Ngọc đều đưa cảm ơn ông Thái 200 triệu đồng/năm. Cơ quan điều tra xác định, bị can Thái nhận hối lộ từ bà Ngọc 20 tỷ đồng và giúp nhóm công ty của bà này trúng 13 gói thầu, tổng trị giá hơn 2.100 tỷ đồng.
Cơ quan chức năng cũng xác định, từ tháng 9/2017 đến năm 2020, ông Thái còn nhận 4,9 tỷ đồng của ông Minh. Cụ thể, khoảng tháng 7/2017, ông Minh gặp ông Thái tại phòng làm việc của ông Thái. Ông Minh đến một mình và giới thiệu Công ty Minh Cường Phát là đối tác cung cấp các loại giấy cho NXB Giáo dục những năm trước đây.
Ông Minh đề nghị và được ông Thái đồng ý tạo điều kiện cho Công ty Minh Cường Phát được tiếp tục cung cấp giấy cho NXB Giáo dục. Sau đó, Công ty Minh Cường Phát được vào danh sách ngắn, được tham dự và trúng gói thầu số 6.
Đến tháng 9/2017, ông Minh cùng nhân viên công ty từ Đồng Nai ra Hà Nội, mang theo túi quà có rượu cùng 400 triệu đồng đến trụ sở NXB Giáo dục, vào phòng làm việc của ông Thái tại tầng 9, đưa túi tiền cho ông Thái và nói cảm ơn. Ông Minh còn đề nghị và được ông Thái đồng ý cho Công ty Minh Cường Phát trúng gói thầu số 7.
Sau khi trúng gói thầu số 7, ông Minh cùng nhân viên công ty bay từ TPHCM ra Hà Nội. Xuống sân bay, hai người đi thẳng đến ngân hàng rút 2,5 tỷ đồng mang đến đưa cho ông Thái tại phòng làm việc.
Từ năm 2018 - 2020, để được vào danh sách ngắn tham dự và được cung cấp giấy in, trước khi NXB Giáo dục tổ chức mua sắm, ông Minh đều đến gặp, đề nghị và được ông Thái đồng ý cho tiếp tục tham gia chào hàng và cung cấp giấy in. Trong giai đoạn này, Công ty Minh Cường Phát tham gia và trúng 3 gói mua sắm, tổng số tiền hơn 155 tỷ đồng. Được tạo điều kiện như vậy, ông Minh đã đưa tổng số tiền 2 tỷ đồng "cảm ơn" ông Thái vào nhiều dịp khác nhau.
Theo VKSND Tối cao, có đủ căn cứ chứng minh từ năm 2017 - 2020, ông Minh đã đưa hối lộ 4,9 tỷ đồng cho ông Thái để được tạo điều kiện trúng 5 gói thầu, gói mua sắm với tổng trị giá hơn 209 tỷ đồng.