Bị cáo Trương Mỹ Lan bị cáo buộc cùng lúc 3 tội danh “Tham ô tài sản”, “Đưa hối lộ” “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
Tại tòa, Trương Mỹ Lan trình bày rằng tôn trọng cáo trạng nhưng cho rằng nội dung cáo buộc hành vi của bị cáo không đúng. Kết luận bị cáo nắm 85% đến 91 % cổ phần Ngân Hàng SCB và chi phối điều hành là không đúng.
Trương Mỹ Lan nói rằng mình chỉ có 4,9% và hai con gái 10% tổng cộng chỉ có chưa đầy 15% cổ phần ở Ngân hàng SCB. Các cổ đông nước ngoài là bạn bè của bị cáo nhờ người đứng tên giùm, 'bị cáo không biết họ là ai, chưa gặp bao giờ' (?!).
Chủ tọa hỏi: Tại cơ quan điều tra, các bản khai đều có luật sư của bị cáo chứng kiến, có chữ ký cũng như ý kiến của bị cáo có đúng không?
Trương Mỹ Lan trả lời, nếu các bản khai có luật sư là đúng nội dung bị cáo khai.
Những ngày qua, tất cả các bị cáo vốn là lãnh đạo chủ chốt của SCB đều khai rằng đều làm việc theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan? Bị cáo ngồi dưới nghe rõ, bị cáo thấy thế nào? - Chủ tọa hỏi.
Trương Mỹ Lan trình bày mình 'bị oan' vì các bị cáo khai không đúng, một năm mình chỉ gặp Võ Tấn Hoàng Văn một hai lần thì làm sao chỉ đạo (?!). Theo bà Lan, Võ Tấn Hoàng Văn; Bùi Anh Dũng và các bị cáo khác khai... không đúng, bản thân bà 'không chỉ đạo ai cả' (?!).
Bà Lan còn trình bày, không có vị trí gì ở SCB, không gặp các lãnh đạo SCB; không điều hành SCB. Võ Tấn Hoàng Văn là người nhờ bà đưa tài sản vào để... cứu SCB (?!).
Về hành vi liên hệ và trao đổi với đoàn thanh tra, Trương Mỹ Lan cho rằng lãnh đạo SCB liên hệ và đưa 5,2 triệu USD cho bà Nhàn cũng như quà cho đoàn thanh tra thì... tự chịu trách nhiệm.
Bị cáo Bùi Anh Dũng
Trong khi đó, bị cáo Trần Mỹ Dung khai, mỗi lần cần tiền, bà Lan gọi điện chỉ đạo Dung chuẩn bị và tài xế của bà Lan là Bùi Văn Dũng sẽ đến nhận tiền.
Sau khi nhận chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, Trần Mỹ Dung sẽ thông báo cho Thái Thị Thanh Thảo. Thảo sẽ chỉ đạo Trần Thị Thúy Ái ở Chi nhánh Sài Gòn rút tiền ra để Dũng đến chở về nhà cho Trương Mỹ Lan. Dung khai, nguồn tiền thanh toán chuyển khoản có chứng từ theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan từ SCB dùng để mua các tài sản khác như Dự án Đông Á ( Q.7); Dự án Mũi Đèn Đỏ, Dự án Ba Son….
Theo cáo trạng, Trương Mỹ Lan là người điều hành Tập đoàn Vạn Thịnh Phát có hơn 1.000 công ty "ma" trong và ngoài nước, không hoạt động kinh doanh, chia thành nhiều tầng lớp tạo thành một hệ sinh thái. Trong đó, Vạn Thịnh Phát là trung tâm, kiểm soát toàn bộ hoạt động. Các công ty "ma" chủ yếu được bị cáo Lan dựng lên để phục vụ việc đứng tên các khoản vay khống và chuyển nhượng cổ phần.
Từ năm 2011, bị cáo Lan đã thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân để hợp nhất thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và lợi dụng hoạt động của ngân hàng để huy động vốn phục vụ kinh doanh cá nhân. Trương Mỹ Lan sử dụng SCB như một công ty tài chính để cấp vốn cho hệ sinh thái của Vạn Thịnh Phát.
Với việc sở hữu 91,5% cổ phần của SCB thông qua nhiều cá nhân, pháp nhân đứng tên giùm, Lan đã chỉ đạo lãnh đạo ngân hàng cùng cán bộ chủ chốt ở Vạn Thịnh Phát rút tiền của SBC bằng hình thức lập các hồ sơ vay khống; có khi chỉ đạo rút tiền trước, hoàn thiện hồ sơ sau.
Để thực hiện kế hoạch, Trương Mỹ Lan đã tuyển chọn những người thân tín có kinh nghiệm lâu năm về lĩnh vực tài chính, ngân hàng nắm giữ vị trí chủ chốt tại SCB. Những người này được Trương Mỹ Lan trả lương 200-500 triệu đồng/tháng, tặng thưởng tiền, cổ phần dịp lễ Tết để dễ bề chi phối.
Để rút tiền, Trương Mỹ Lan chỉ đạo nhóm cấp dưới chủ chốt ở Vạn Thịnh Phát dùng các công ty "ma", thuê hoặc nhờ các cá nhân đứng tên tài sản, cổ phần, ký hợp thức hóa hồ sơ vay khống. Ngoài ra, bà ta còn chỉ đạo những người được giao quản lý các công ty có hoạt động kinh doanh thực tế, trong đó có chồng là Chu Lập Cơ và cháu ruột là Trương Huệ Vân... ký hồ sơ lập phương án vay vốn khống.
Trương Mỹ Lan cũng bị cáo buộc chỉ đạo cấp dưới móc nối với loạt công ty thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản đảm bảo lên hàng chục lần, hoặc đưa vào các tài sản không đủ pháp lý, không đăng ký giao dịch bảo đảm để dễ dàng lấy các tài sản có giá trị lớn ra và thay thế bằng các tài sản khác thấp hơn. Hầu hết các khoản vay của Trương Mỹ Lan và Vạn Thịnh Phát đều được giải ngân trước rồi hợp thức hồ sơ sau, trong đó có nhiều khoản không có phê duyệt của cấp có thẩm quyền tại SCB.
Cáo trạng xác định, trong 10 năm liên tiếp (từ 2012 đến 2022), SCB đã giải ngân cho nhóm công ty hệ sinh thái của Trương Mỹ Lan hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1.066.000 tỷ đồng (hơn 1 triệu tỷ đồng), chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng này, 7% còn lại là nhóm khách hàng thông thường.
Cụ thể, giai đoạn 2012 đến 2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập hồ sơ khống cho 304 khách hàng, vay 368 khoản. Sau khi cấn trừ vào số tài sản đảm bảo các khoản vay này đã gây thiệt hại 64.600 tỷ đồng.
Từ tháng 2/2018 đến tháng 10/2022, Trương Mỹ Lan chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ để vay vốn của SCB 545.000 tỷ đồng và chiếm đoạt 304.000 tỷ; gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng tiền lãi phát sinh. Tổng cộng, Trương Mỹ Lan gây thiệt hại cho SCB 498.000 tỷ đồng.
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn
Cáo trạng cũng xác định, để che giấu thực trạng yếu kém của SCB, giúp ngân hàng thoát khỏi diện kiểm soát đặc biệt, bà Lan đã chỉ đạo cấp dưới mua chuộc, hối lộ đoàn cán bộ thanh tra. Trong đó, riêng bà Đỗ Thị Nhàn, Cục trưởng Thanh tra giám sát của Ngân hàng Nhà nước nhận 5,2 triệu USD.