74,83% vụ cháy từ sự cố điện: Thói quen nhỏ, hiểm họa lớn
Trong năm 2024, toàn quốc xảy ra 4.112 vụ cháy, làm 100 người thiệt mạng, 89 người bị thương, gây thiệt hại tài sản ước tính hơn 657 tỷ đồng và thiêu rụi 637 ha rừng. Trong số 2.503 vụ cháy đã được điều tra nguyên nhân, 1.873 vụ, chiếm 74,83%, xuất phát từ sự cố hệ thống và thiết bị điện.
Đây không phải là tỉ lệ bất thường, mà là thực trạng kéo dài nhiều năm qua, cho thấy cháy nổ do điện là loại hình nguy cơ phổ biến, thường trực và đặc biệt khó kiểm soát.
Nguy cơ cháy từ điện không chỉ đến từ thiết bị mà bắt nguồn sâu xa từ cách sử dụng điện thiếu an toàn trong đời sống hằng ngày. Cắm nhiều thiết bị vào một ổ điện, sử dụng dây dẫn cũ, sạc điện thoại qua đêm, không rút phích cắm khi rời khỏi nhà… là những thói quen tồn tại phổ biến nhưng lại có thể kích hoạt cháy nổ bất kỳ lúc nào.
Vụ cháy do chập điện để lại hậu quả nghiêm trọng vừa xảy ra trên địa bàn TPHCM
Các vụ cháy nghiêm trọng trong nhà dân, nhà ở kết hợp kinh doanh, nơi hệ thống điện thường không đạt chuẩn, tiếp tục là điểm nóng gây thiệt hại về người và tài sản.
Thực tiễn cho thấy, cháy do điện là nguy cơ cháy nổ khó lường, dễ lan nhanh và khó dập tắt nếu không có biện pháp phòng ngừa chủ động từ trước. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, tiêu thụ điện tăng mạnh, nhưng hạ tầng chưa đồng bộ và thói quen sử dụng điện còn lạc hậu, thì việc kiểm soát nguy cơ cháy nổ từ điện cần được coi là ưu tiên hàng đầu trong công tác phòng cháy hiện nay.
Luật PCCC mới siết chặt an toàn điện trong sản xuất, kinh doanh
Trước thực trạng cháy nổ do điện kéo dài nhiều năm và ngày càng phức tạp trong bối cảnh đô thị hóa, công nghiệp hóa nhanh chóng, Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ số 55/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã có bước điều chỉnh quan trọng theo hướng bám sát thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội hiện đại.
Một trong những điểm mới nổi bật của luật là việc bổ sung các quy định cụ thể, bao quát hơn về PCCC điện trong sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh; quy định cụ thể về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, thiết bị điện và đơn vị bán lẻ điện trong việc hướng dẫn về bảo đảm an toàn sử dụng điện trong sinh hoạt, sản xuất (Điều 24).
Cụ thể, thứ nhất, quy định việc bảo đảm các điều kiện an toàn về phòng cháy trong lắp đặt, sử dụng điện cho sinh hoạt, sản xuất như lắp đặt, sử dụng dây dẫn điện, thiết bị điện trong nhà phải bảo đảm yêu cầu về an toàn điện theo quy định của pháp luật; thường xuyên kiểm tra, kịp thời sửa chữa, thay thế dây dẫn điện, thiết bị điện không bảo đảm an toàn về phòng cháy; thiết bị điện được sử dụng trong môi trường nguy hiểm về cháy, nổ phải là thiết bị chuyên dụng theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt, chỉ được sử dụng thiết bị sạc điện cho xe động cơ điện bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; nơi sạc điện cho xe động cơ điện trong nhà phải có giải pháp bảo đảm an toàn về phòng cháy; khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà còn phải có giải pháp ngăn cháy và trang bị phương tiện chữa cháy phù hợp, bảo đảm tiêu chuẩn.
Thứ hai, tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, thiết bị điện có trách nhiệm tư vấn, cung cấp thông tin về chất lượng, thông số kỹ thuật của sản phẩm, thiết bị điện phù hợp với mục đích sử dụng.
Thứ ba, đơn vị bán lẻ điện có trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn về bảo đảm an toàn sử dụng điện trong sinh hoạt, sản xuất và thực hiện các nhiệm vụ khác về an toàn sử dụng điện theo quy định của pháp luật về điện lực.
Cán bộ PCCC hướng dẫn kỹ năng sử dụng thiết bị chữa cháy - hoạt động thiết thực nâng cao ý thức và năng lực ứng phó của người dân.
Từ 01/7/2025, phạt đến 50 triệu đồng nếu vi phạm an toàn điện
Bên cạnh đó, theo Nghị định số 106/2025/NĐ-CP “Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ” có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025 cũng quy định rõ về mức phạt đối với hành vi vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy trong lắp đặt, sử dụng hệ thống điện (Điều 12).
Cụ thể, phạt tiền từ 6 triệu đến 8 triệu đồng đối với hành vi lắp đặt, sử dụng dây dẫn điện, thiết bị điện, thiết bị đóng ngắt, bảo vệ không đảm bảo an toàn phòng cháy. Trường hợp không duy trì thiết bị điện phòng nổ đã được trang bị, mức phạt tăng lên từ 10 triệu đến 15 triệu đồng.
Ngoài ra, đối với hành vi không trang bị, lắp đặt hoặc sử dụng thiết bị điện phòng nổ, mức phạt dao động từ 20 triệu đến 25 triệu đồng. Nghiêm trọng hơn, các hành vi như không có giải pháp ngăn cháy tại khu vực sạc xe điện trong nhà, không có hoặc không duy trì nguồn điện phục vụ phòng cháy, chữa cháy, sẽ bị xử phạt từ 40 triệu đến 50 triệu đồng.
Đặc biệt, nếu những hành vi vi phạm tại các khoản trên có khả năng gây cháy nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, người vi phạm có thể bị phạt gấp hai lần mức phạt tiền quy định, thể hiện sự quyết liệt của chính sách trong phòng ngừa rủi ro cháy nổ do điện.
Thời gian tới, TPHCM sẽ tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCCC như phối hợp ngành điện lực, công thương tăng cường kiểm tra an toàn trong sử dụng điện, tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, nâng cao nhận thức cho cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng điện; tổ chức thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành đối với cơ sở kinh doanh thiết bị điện; bảo đảm các thiết bị điện có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, bảo đảm an toàn…).
Ngoài ra, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định mới của pháp luật về công tác PCCC và CNCH rộng rãi đến toàn dân, nhất là các quy định trong Nghị định 105 và 106/2025/NĐ-CP với nhiều quy định mức phạt cao hơn so với quy định hiện tại, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, chủ cơ sở, người dân trong thực hiện các quy định của pháp luật về PCCC và CNCH.
Mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC CNCH từ 01/7/2025Các hành vi hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC-CNCH và mức phạt tương ứng, áp dụng từ 01/7/2025 theo quy định tại Nghị định số 106/2025/NĐ-CP ngày 15/05/2025 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC CNCH.
(CAO) Từ ngày 01/7/2025 Luật PCCC CNCH số 55/2024/QH15 và Nghị định số 105/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực thi hành. Trong đó, một vấn đề đang được nhiều người dân, doanh nghiệp và chủ đầu tư công trình đặc biệt quan tâm là: Những hồ sơ liên quan đến việc thẩm duyệt và kiểm tra công tác nghiệm thu về PCCC đã nộp trước ngày 01/7/2025 sẽ được xử lý như thế nào?