Những vụ cháy lớn gần đây ở nước ta và nhiều nơi trên thế giới gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản. Vụ cháy kinh hoàng bao trùm khu chung cư cao tầng ở quận Tai Po, Hong Kong (Trung Quốc) là một thảm họa, không chỉ là bài học cay đắng của Hong Kong, mà cả cho chúng ta.
Ở nước ta, dù công tác PCCC&CNCH được tổ chức ngày càng tốt hơn, nhưng nhiều vụ cháy vẫn xảy ra. Cụ thể, khoảng 16 giờ 30 ngày 29/11, ngọn lửa bùng lên từ khu vực để xe máy ở tầng hầm thẩm mỹ viện 6 tầng, mỗi tầng rộng hơn 100m2 trên đường Nguyễn Đình Chiểu, phường Bàn Cờ, TPHCM. Bảo vệ cùng nhiều người dùng bình chữa cháy mini dập lửa nhưng không hiệu quả, liền hô hoán nhân viên và khách ở các tầng trên chạy xuống theo thang bộ. Khoảng 10 phút sau, 2 xe chữa cháy cùng hơn 20 chiến sĩ có mặt.
Lực lượng cứu hỏa chia 2 hướng, kéo vòi rồng xuống tầng hầm dập lửa và dùng thang tiếp cận từ trên cao tìm người mắc kẹt. Ngọn lửa được khống chế sau hơn 15 phút. Được biết, đám cháy bùng phát từ một ôtô đang đậu trong tầng hầm. Vụ cháy khiến phương tiện này bị thiêu rụi. Thời điểm xảy ra sự việc, bên trong cơ sở thẩm mỹ viện có 20 người, gồm 5 khách hàng và nhân viên, tất cả kịp thời thoát nạn an toàn.
Nơi xảy ra hỏa hoạn
Trước đó, tối 27/11, một vụ cháy lớn xảy ra tại Công ty cổ phần Đại Phát tại Khu công nghiệp Tiên Sơn, phường Từ Sơn (Bắc Ninh). Đây là công ty sản xuất các loại bỉm, băng vệ sinh và khăn ướt bằng giấy hoặc vải không dệt, ước tính khoảng 500 tấn/năm và có hơn 120 công nhân viên. Ngọn lửa bốc cao hàng chục mét trong đêm, sáng rực một khu vực kèm theo những tiếng nổ nhỏ. Thời điểm xảy ra cháy, nhiều người lao động đã chuyển đến khu vực an toàn nên không gây thiệt hại về người. Hỏa hoạn đã thiêu rụi 6.000m2 nhà xưởng. Lực lượng chức năng và 9 xe chữa cháy được huy động đến dập lửa. Khoảng 22 giờ cùng ngày, ngọn lửa cơ bản đã được kiểm soát.
Chiều 26/11, nhà kho có diện tích khoảng 2.500m2 của Công ty TNHH Tissue Linh An (phường Vĩnh Phúc, Phú Thọ) bị cháy rụi, thiệt hại ước tính trên 8 tỷ đồng. Trước đó, chiều 24/1, một khu xưởng sản xuất ở xã Trường Tân, Hải Phòng (huyện Gia Lộc, Hải Dương cũ) bốc cháy dữ dội. Các nhân chứng cho biết, họ ngửi được mùi khét giống mùi nhựa bị cháy. Nhiều người hay tin đã tháo chạy. Ngọn lửa sau đó đã được khống chế.
Triển khai công tác dập lửa
Các chung cư, nhà dân cũng bị ám ảnh về cháy nổ. Ngày 24/11, Công an Hà Nội thông tin về vụ cháy nhà dân 5 tầng, khiến 5 người mắc kẹt ở đường Thanh Liệt. Lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH đã sử dụng xe thang chuyên dụng tiếp cận và đưa 5 người (gồm 2 người lớn và 3 trẻ em) xuống nơi an toàn.
Nhiều vụ cháy xảy ra ở các chung cư cũng liên tục xảy ra. Ngày 21/10, xảy ra hỏa hoạn tại căn hộ 27.10, block A, tầng 27, chung cư Reverside trên đường Bến Vân Đồn, phường Khánh Hội, TPHCM. Khoảng 12 giờ ngày 12/10, căn hộ tầng 15 chung cư Tam Phú, đường Cây Keo, phường Tam Bình (TP.Thủ Đức cũ) bất ngờ bốc cháy, ngọn lửa nhanh chóng lan sang các căn hộ xung quanh. Tối 29/10, khói lửa bất ngờ bao trùm khối B2 chung cư Lê Thành (quận Bình Tân cũ), khiến hàng trăm cư dân hoảng loạn tháo chạy, 3 người bị kẹt trong thang máy do mất điện... Nhờ công tác PCCC&CNCH tổ chức tốt, các vụ cháy chung cư được dập tắt kịp thời.
Phong tỏa hiện trường vụ cháy tại thẩm mỹ viện
Hiện trường vụ cháy ở Bắc Ninh
Nguy cơ cháy nổ ở TPHCM là rất lớn, đã từng xảy ra những vụ cháy gây thảm họa như vụ cháy xảy ra ở lô A cư xá Độc Lập trên đường Đô Đốc Long, phường Phú Thọ Hòa (quận Tân Phú cũ), khiến 3 căn nhà bị thiêu rụi, 8 người tử vong vào khuya 06/7. Đó là lý do lực lượng chức năng siết rất chặt công tác PCCC, đặc biệt ở các chung cư, nhà trọ cho thuê, với những tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Đầu năm 2025, qua kiểm tra, TPHCM còn 4.737 nhà trọ chưa đáp ứng điều kiện PCCC và bị buộc dừng hoạt động nếu không khắc phục sau ngày 30/3.
Nhật Bản chú trọng phòng cháy hơn chữa cháy
Nhật Bản luôn ưu tiên phòng cháy hơn chữa cháy. Hàng năm, ngoài chương trình tập huấn phòng chống thiên tai và cháy nổ, giáo dục phòng, chống cháy nổ được đưa vào từ cấp mẫu giáo. Trong các chung cư của Nhật luôn phải tuân thủ nguyên tắc PCCC và có kiểm tra định kỳ các thiết bị liên quan phòng cháy và lộ trình thoát hiểm, chung cư cao trên 11 tầng phải có hệ thống tự động phun mưa ở mỗi phòng.
Các chung cư mới xây dựng gần đây cũng theo kết cấu chống cháy và phải bảo đảm có 2 lối thoát hiểm, trong đó có một lối thoát hiểm ở ngay ban công thông xuống tầng dưới có hướng dẫn chống cháy và bảo đảm lộ trình sơ tán.
Theo quy định, các tòa nhà phải đủ khoảng trống để sơ tán, nghiêm cấm đặt đồ vật chặn cửa thoát hiểm hoặc chất đồ khu vực ban công. Mỗi căn hộ, mỗi tầng đều có trang bị bình cứu hỏa và có hướng dẫn sử dụng cụ thể. Bên trong nhà đều có gắn thiết bị báo cháy, đây là quy định bắt buộc được Nhật Bản đưa ra từ năm 2010; buộc các hộ chung cư phải phân loại rác rõ ràng và đổ rác theo ngày quy định, nơi quy định để tái chế cũng như phòng các nguy cơ cháy từ rác thải.
Kỹ sư công nghệ Hoàng Thạch Hải: Cần đẩy mạnh tuyên truyền trên không gian mạng
Công tác PCCC cũng phải có tư duy chuyển đổi số. Bắt nhịp xu thế chuyển đổi số, nhiều đơn vị Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH các địa phương coi không gian mạng là một "kênh tuyên truyền chiến lược" nhằm đưa kiến thức PCCC đến gần hơn với người dân.
Các đơn vị đã chủ động sản xuất hàng loạt video, phóng sự, infographic, hình ảnh trực quan về kỹ năng thoát nạn, cách sử dụng phương tiện chữa cháy, phòng chống đuối nước và nhận diện nguy cơ cháy nổ trong gia đình, khu dân cư. Các sản phẩm được đầu tư kỹ lưỡng về nội dung, hình ảnh minh họa và tình huống mô phỏng, giúp người xem dễ hiểu, dễ ghi nhớ và có thể áp dụng ngay trong thực tế.
Tất cả các tài liệu số này đều được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Công an địa phương, đồng thời lan tỏa rộng rãi qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo... Việc tận dụng không gian mạng không chỉ giúp rút ngắn khoảng cách truyền thông, đưa thông tin an toàn PCCC đến đông đảo người dân một cách nhanh chóng, mà còn từng bước hình thành thói quen tiếp nhận kiến thức PCCC thường xuyên, chủ động - một yếu tố quan trọng để xây dựng xã hội an toàn trước nguy cơ cháy nổ.
Cơ sở dữ liệu về PCCC&CNCH và truyền tin báo cháy được quy định trong Nghị định số 105/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 của Chính phủ, quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCCC&CNCH. Hệ thống cơ sở dữ liệu do Bộ Công an xây dựng, quản lý thống nhất trên toàn quốc, bảo đảm yêu cầu về an ninh, an toàn thông tin mạng, bảo mật thông tin. Việc khai báo, cập nhật dữ liệu và kết nối thiết bị báo cháy mang lại nhiều lợi ích thiết thực, để phát hiện sớm, xử lý kịp thời; thông tin đầy đủ, chính xác các dữ liệu và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.
Hiện nay, một số nước đang thử nghiệm, áp dụng những thiết bị PCCC hiện đại như drone sợi carbon mang chất chữa cháy, máy bay không người lái thiết kế riêng cho chữa cháy nhà cao tầng. Loại drone này có thể đạt độ cao 600m, chở 150 lít bọt chữa cháy và 6 quả "bom" dập lửa trong một lần bay. Các loại robot và thiết bị ảnh nhiệt phục vụ tìm kiếm cứu nạn, cùng xe thang chữa cháy có khả năng tiếp cận các tầng cao hơn, lên đến 70, 101m. Nhiều chuyên gia cho rằng, công nghệ chính là lời giải hiệu quả nhất cho công tác PCCC&CNCH, áp dụng cho cả trong xây dựng các công trình và chữa cháy.