(CAO) Ngày thứ ba 26-05-2015 một thương hiệu trà Pháp mới ra đời, mang tên Trà 1336 (Thé 1336). Trong niềm vui của những người sản xuất ra nó của công ty SCOP TI, có niềm vui chung chân thật của một người bạn Pháp, ông P. Deschamps và vợ, họ đã âm thầm nhắc nhở, giới thiệu trà xanh Việt Nam hoàn toàn vô vụ lợi cho cơ sở sản xuất, và rồi trong gói trà Pháp 1336 có phần trà xanh là nguyên liệu chính đến từ quê hương Yên Bái.
Nhưng tại sao lại có tên Trà 1336 ?
1336 là 1336 ngày chiến đấu để dành lại hãng xưởng của 57 công nhân Pháp. Đó là lịch sử của gói trà.
Thương hiệu mới của công ty Scopti « Thé 1336″
Câu chuyện bắt đầu từ cách đây năm năm, bốn năm chiến đấu và một năm sửa soạn công trình sản xuất, nhưng thật ra nó đã bắt đầu từ cuối thế kỷ thứ 19 cho đến khi đi vào quỹ đạo toàn cầu hóa. Đây là một câu chuyện điển hình của thời đại toàn cầu hóa tư bản thế giới.
Trà Eléphant là một loại trà có tiếng ở Pháp, bình dân, thông dụng vì cái tên con voi và cái hình con voi, cái thương hiệu có nguồn gốc xuất xứ của những bao trà nhập khẩu từ Đông Dương có in hình con voi, nên gọi là trà con voi.
Trà Eléphant gồm có nhiều loại mùi hoa quả hay thảo dược trộn theo « gu » (gout) của Pháp rất được ưa chuộng như các loại quả đỏ, hoa đoạn (tilleul) và chanh, mận đào và ổi, táo và quế, lê và đường cháy (caramel), chanh và mật ong, quít và quả lý chua (groseille).
Nhưng kể từ khi bị Unilever mua vào năm 1972, thương hiệu Pháp này bị « cưỡng ép » thay nhà đổi chủ nhiều lần.
Năm 1977, thương hiệu Eléphant bị sát nhập vào Fralib (Française d’Alimentation et de Boissons) bao gồm hai thương hiệu Eléphant và Lipton. Năm 1999, thương hiệu Eléphant bị quản thủ bới công ty Astra Fralib, bao gồm hai đơn vị Astra Calvé et Fralib.
Năm 2001, Astra Fralib bị sát nhập với hai công ty khác Amora Maille et Bestfoods, để trở thành một công ty mang tên Unilever Bestfoods.
Kể từ khi phân xưởng ở Havre, một hải cảng xuất nhập quan trọng của Pháp ở biển Bắc nước Pháp, bị đóng cửa, thì tất cả mọi sản phẩm của trà Eléphant được chế tạo, đóng gói tại xưởng Fralib ở Gémenos thuộc vùng Provence.
Nhóm đầu tư Unilever, ngày càng muốn thâu thêm lợi nhuận, đã tuyên bố ngày 28 - 09 - 2010 đóng cửa nhà máy Gémenos vĩnh viễn để di chuyển sản xuất sang Ba Lan.
182 nhân công của nhà máy quyết định đình công phản kháng sự kiện mất nhà máy, mất công ăn việc làm, mất thương hiệu, với sự trợ giúp của hai công đoàn CGT và CFE-CGC. Họ đề nghị giữ thương hiệu Eléphant và ký một hợp đồng sản xuất với Unilever.
Một quá trình căng thẳng đấu trí, hao tổn sức lực trước pháp lý bắt đầu từ đó cho đến tháng năm 2014 tính ra là 1336 ngày thay phiên nhau chiếm đóng nhà máy.
Vào tháng 5- 2014 là chiến thắng cho những người công nhân bằng một thỏa thuận với Unilever, ông chủ bự này giữ thương hiệu trà Eléphant, nhưng « bán » lại nhà máy cho công nhân với toàn bộ thiết bị máy móc còn trị giá kế toán là 7 triệu euros với một giá tượng trưng là 1 Euro, đồng thời chi trả cho việc thực hiện thành lập một hợp tác xã (SCOP).
Unilever hứa hẹn sẽ trả cho SCOP một khoảng tiền là 2,85 triệu euros.
57 người công nhân kiên trì gia nhập hợp tác xã mới của họ SCOP và đóng góp một số vốn đầu tư khởi động là 177.000 euros. Họ quyết định, vừa là chủ nhân mới của nhà máy, vừa là công nhân sản xuất, mỗi người sẽ chỉ nhận một số lương giống nhau, khiêm tốn, khoảng từ 1.600 đến 1.800 euros/tháng.
Nhà máy sản xuất trà 1336 của Scopti ở Gémenos, gần thành phố Marseille, Pháp. Ảnh: báo Ouest France.
Ngày 26 tháng năm 2015 là ngày ra đời của công ty hợp tác xã mang tên SCOPTI, Société Coopérative Ouvrière Provençale de Thés et Infusions, tại ngay nhà máy sản xuất ở Gémenos. 57 công nhân khi xưa, nay là chủ nhân sáng lập xưng danh là SCOPTISTES.
Một buổi lễ khai mạc, giới thiệu qui trình sản xuất, các loại sản phẩm và công bố thương hiệu mới » Thé 1336 » đầy tình cảm đã được tổ chức tại nhà máy với gia đình, bạn bè và những người ủng hộ.
Phương án sản xuất ban đầu dự tính là 250 tấn, cho một doanh thu là 3,3 triệu euros trong năm 2015. Họ kỳ vọng sẽ quân bình khả năng tài chánh của hợp tác xã vào giữa năm 2016, rồi sẽ đạt được mức sản xuất 640 tấn với doanh thu 9,6 triệu euros cho năm 2018.
Công ty SCOPTI sử dụng nguyên liệu sạch, bio, như trà xanh sạch, hoa quả khô sạch…để chế biến sản phẩm của họ, vì thế trà xanh sạch đến từ Yên Bái được có mặt góp phần trong sản phẩm mới, với thương hiệu mới của Pháp.
Câu chuyện Gémenos là một câu chuyện cảm động, là một thí dụ cho những người, dù họ không nói ra, họ tranh đấu cho sự sống còn của một nhà máy, cho đời sống bản thân của họ và gia đình, nhưng họ cũng tranh đấu vì sự tự hào dân tộc và lòng yêu quê hương của họ.