(CAO) Hôm 14/5, Reuters đưa tin Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gặp tổng thống lâm thời Syria- Ahmed al-Sharaa tại Ả Rập Saudi. Tại cuộc gặp, ông chủ Nhà Trắng đã thúc giục Sharaa bình thường hóa quan hệ với “kẻ thù lâu năm” là Israel, sau thông báo bất ngờ của Mỹ rằng họ sẽ dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt đối với chính quyền Syria hiện tại.
Theo đó, ông Trump đã gặp tổng thống Ahmed al-Sharaa của Syria trước hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và các nước Ả Rập vùng Vịnh.
Trump đã thúc giục Sharaa 'theo chân' Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Bahrain và Morocco, những nước đã bình thường hóa quan hệ với Israel theo Hiệp định Abraham do Mỹ làm trung gian vào năm 2020 để thiết lập quan hệ ngoại giao với Tel Aviv.
Những bức ảnh được đăng trên truyền hình nhà nước Saudi cho thấy Trump và tổng thống Syria bắt tay nhau trước sự chứng kiến của Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman của nước chủ nhà.
Bất chấp những lo ngại trong các bộ phận của chính quyền của mình về mối quan hệ trước đây của các nhà lãnh đạo Syria này với tổ chức khủng bố al Qaeda, Trump đã tuyên bố rằng ông sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria trong một sự thay đổi chính sách lớn.
Mỹ cũng đang xem xét khả năng bình thường hóa quan hệ với Syria, một trong những kẻ thù lớn nhất của Israel, và tiến hành các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran. Các động thái ngoại giao cấp tập này của Nhà Trắng đã gạt Thủ tướng Israel - Benjamin Netanyahu và các đồng minh cực hữu của ông trong chính phủ sang một bên.
Israel coi chương trình hạt nhân của Iran là "mối đe dọa hiện hữu" và không tin tưởng tổng thống Hồi giáo mới của Syria. Các quan chức Israel vẫn tiếp tục mô tả Sharaa là một chiến binh thánh chiến, mặc dù ông đã cắt đứt quan hệ với al Qaeda vào năm 2016.
Văn phòng thủ tướng Israel đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Ông Trump bắt tay tổng thống lâm thời Syria - Ahmed al-Sharaa - Ảnh: Reuters
Trump cho biết chuyến đi tới vùng Vịnh của ông không làm Israel mất vị thế, đồng thời nhấn mạnh rằng việc ông có mối quan hệ với các quốc gia ở Trung Đông là "rất tốt cho Israel".
Ông cho biết cuộc gặp với Sharaa, người mà ông mô tả là một chàng trai trẻ, hấp dẫn với quá khứ rất mạnh mẽ là "tuyệt vời".
Sharaa trong nhiều năm là thủ lĩnh của cánh chính thức của al Qaeda trong cuộc xung đột ở Syria.
Lần đầu tiên ông gia nhập nhóm này là ở Iraq, nơi ông đã trải qua năm năm trong một nhà tù của Mỹ. Trước đó Washington đã gỡ bỏ khoản tiền thưởng 10 triệu đô la cho ai lấy được mạng của Sharaa vào tháng 12.
Mỹ cũng hy vọng quốc gia có ảnh hưởng lớn trong khu vực là Ả Rập Saudi sẽ tham gia Hiệp định Abraham, nhưng các cuộc thảo luận đã dừng lại sau khi chiến tranh Gaza nổ ra và vương quốc này khẳng định không thể bình thường hóa quan hệ với Israel nếu không có nhà nước Palestine.
Quyết định dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria là động lực thúc đẩy cho chính quyền của Sharaa cải tổ và tái thiết đất nước sau khi lật đổ cựu Tổng thống Bashar al-Assad vào tháng 12. Việc xóa bỏ các rào cản của Mỹ ngăn cách Syria khỏi hệ thống tài chính toàn cầu sẽ mở đường cho sự tham gia lớn hơn của các tổ chức nhân đạo và sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và thương mại nước ngoài khi đất nước này tái thiết sau cuộc nội chiến.
Từ trái qua: Tổng thống Mỹ Donald Trump, thái tử MbS của Ả Rập Saudi và Tổng thống lâm thời Syria - Ahmed al-Sharaa - Ảnh: Getty
Bộ trưởng Ngoại giao Ả Rập Saudi - hoàng tử Faisal bin Farhan Al-Saud, đã phát biểu tại một cuộc họp báo rằng có nhiều cơ hội đầu tư tại Syria và Riyadh sẽ hỗ trợ phục hồi kinh tế của nước này.
Israel, quốc gia coi Mỹ là đồng minh quan trọng nhất đã phản đối việc nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Syria và đã leo thang các cuộc tấn công quân sự ở đó kể từ khi Assad bị lật đổ. Israel tuyên bố rằng họ sẽ không dung thứ cho sự hiện diện của những người theo chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan ở miền nam Syria.
Những thách thức mà chính phủ mới của Syria phải đối mặt cũng đã được phơi bày vào tháng 3 khi những người trung thành với Assad tấn công lực lượng chính phủ, dẫn đến các cuộc tấn công mà trong đó các tay súng Hồi giáo giết chết hàng trăm thường dân thuộc nhóm sắc tộc thiểu số Alawite.
Bộ trưởng ngoại giao Syria cho biết hôm 14/5 rằng cuộc họp giữa Trump và Sharaa bao gồm các cuộc thảo luận về cuộc chiến chống khủng bố và hợp tác trong việc loại bỏ ảnh hưởng của các nhóm vũ trang đe dọa sự ổn định của Syria, bao gồm cả tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).