Nhà Trắng đóng băng ngân sách các bang do đảng Dân chủ điều hành

Đây là bước đi đáp trả của Nhà Trắng trong việc 'lợi dụng' việc chính phủ đóng cửa để nhắm vào các ưu tiên chính sách của Đảng Dân chủ.

Các chương trình được nhắm mục tiêu bao gồm 18 tỷ USD cho các dự án giao thông công cộng ở New York, nơi có hai nghị sĩ Dân chủ hàng đầu của Quốc hội, và 8 tỷ USD cho các dự án năng lượng xanh tại 16 bang do Đảng Dân chủ điều hành, bao gồm California và Illinois. Trong khi đó, Phó Tổng thống JD Vance cảnh báo rằng chính quyền có thể kéo dài việc sa thải nhân viên liên bang nếu việc đóng cửa kéo dài hơn một vài ngày.

Những động thái này cho thấy rõ ràng rằng tổng thống Trump sẽ thực hiện lời đe dọa lợi dụng việc chính phủ đóng cửa để trừng phạt các đối thủ chính trị của mình và mở rộng quyền kiểm soát ngân sách liên bang trị giá 7 nghìn tỷ USD được Hiến pháp Mỹ quy định là thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Việc chính phủ đóng cửa, lần thứ 15 kể từ năm 1981, đã đình chỉ nghiên cứu khoa học, giám sát tài chính, các nỗ lực làm sạch môi trường và một loạt các hoạt động khác.

Khoảng 750.000 nhân viên liên bang đã được lệnh không làm việc, trong khi những người khác, chẳng hạn như quân đội và nhân viên biên phòng, bắt đầu làm việc không lương.

Chính phủ Mỹ đóng cửa chưa biết khi nào sẽ trở lại bình thường - Ảnh: Reuters

Phó tổng thống Vance phát biểu tại một cuộc họp báo tại Nhà Trắng rằng chính quyền sẽ buộc phải sa thải nếu việc đóng cửa kéo dài hơn một vài ngày, thêm vào con số 300.000 người sẽ bị sa thải vào tháng 12. Các lần đóng cửa trước đây không dẫn đến việc sa thải vĩnh viễn. Trong đó, Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Mỹ cho biết họ sẽ sa thải 1% trong số 14.000 nhân viên của mình.

Hakeem Jeffries, nghị sĩ Dân chủ hàng đầu tại Hạ viện cho biết việc đóng băng ngân sách cho các dự án tàu điện ngầm và cảng biển tại quê nhà New York của ông sẽ khiến hàng nghìn người mất việc.

Thượng nghị sĩ Dân chủ hàng đầu tại Thượng viện Chuck Schumer, cũng đến từ New York, cho biết Nhà Trắng đang nhắm vào người dân Mỹ bình thường vì mục đích đảng phái.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Thom Tillis cho biết ông lo ngại rằng việc đóng băng ngân sách cơ sở hạ tầng cho New York có thể khiến Quốc hội khó khăn hơn trong việc thoát khỏi tình trạng đóng cửa.

Trong khi đó, Thượng viện một lần nữa bác bỏ những nỗ lực duy trì hoạt động của chính phủ khi cả đề xuất của Đảng Cộng hòa về việc cấp ngân sách cho chính phủ đến ngày 21/11 lẫn đề xuất của Đảng Dân chủ về việc kết hợp ngân sách với các phúc lợi y tế bổ sung đều thất bại trong các cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện.

Đảng Cộng hòa của Tổng thống Trump nắm giữ thế đa số 53-47 tại Thượng viện, nhưng họ cần sự ủng hộ của ít nhất 7 nghị sĩ Dân chủ để đạt ngưỡng 60 phiếu của Thượng viện cho các dự luật chi tiêu.

Vấn đề gây tranh cãi trên mặt trận ngân sách chính phủ là 1,7 nghìn tỷ đô la cho các hoạt động của cơ quan, tương đương khoảng một phần tư chi tiêu hàng năm. Phần lớn số tiền còn lại được dành cho các chương trình y tế và hưu trí, cũng như trả lãi cho khoản nợ 37,5 nghìn tỷ đô la đang ngày càng tăng.

Thời gian đóng cửa chính phủ dài nhất của Mỹ kéo dài hơn 35 ngày trong giai đoạn 2018-2019 trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump.