Hỏi: Tôi bị bà L. kiện tranh chấp tài sản, theo thông báo của tòa án (TA) tôi thấy bà L. kiện không đúng thì có quyền kiện lại không? Nếu có thì kiện chung trong vụ án hay tách riêng và phải làm thủ tục thế nào? Lê Quang Huy (Quận 7).
Trả lời: Trong vụ án dân sự, người khởi kiện là nguyên đơn; người bị nguyên đơn khởi kiện là bị đơn; người tuy không khởi kiện, không bị kiện nhưng việc giải quyết vụ án liên quan đến quyền lợi (QL), nghĩa vụ (NV) của họ gọi là người có QL, NV liên quan. Nguyên đơn có quyền khởi kiện vụ án, bị đơn có quyền yêu cầu phản tố (YCPT), người có QL, NV liên quan có quyền yêu cầu độc lập (YCĐL). Yêu cầu phản tố của bị đơn là yêu cầu khởi kiện ngược lại của bị đơn đối với nguyên đơn hay người có NV liên quan có YCĐL.
1. Khoản 1 Điều 200 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định như sau "Cùng với việc phải nộp cho TA văn bản ghi ý kiến của mình đối với yêu cầu của nguyên đơn, bị đơn có quyền YCPT đối với nguyên đơn, người có QL, NV liên quan có YCĐL".
Nghĩa là sau khi nhận được thông báo về việc thụ lý vụ án của TA hoặc sau khi nhận được thông báo về việc thụ lý đơn YCĐL của TA, bị đơn có quyền đưa ra YCPT đối với nguyên đơn hoặc với người có QL, NV liên quan có YCĐL.
2. Yêu cầu phản tố chỉ được chấp nhận khi thuộc một trong những trường hợp sau:
- Yêu cầu phản tố để bù trừ nghĩa vụ với yêu cầu của nguyên đơn.
- Yêu cầu phản tố dẫn đến loại trừ việc chấp nhận một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn.
- Giữa YCPT và yêu cầu của nguyên đơn có sự liên quan với nhau và nếu được giải quyết trong cùng 1 vụ án thì làm cho việc giải quyết vụ án được chính xác và nhanh hơn.
3. Bị đơn được đưa ra YCPT trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.
4. Khi thực hiện quyền phản tố, bị đơn phải tuân thủ hình thức như khởi kiện của 1 vụ việc, nghĩa là bị đơn phải soạn đơn phản tố bằng văn bản gửi tới TA đang thụ lý vụ án. Sau khi nhận được thông báo, bị đơn phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho TA. Thời hạn chuẩn bị xét xử sẽ được tính lại kể từ ngày bị đơn nộp tạm ứng án phí, trong trường hợp bị đơn được miễn án phí thì tính từ ngày TA nhận được đơn phản tố.