Hỏi: Di chúc của mẹ tôi giao cho một người con quản lý căn nhà để thờ cúng tổ tiên, tuy nhiên người con này đã định cư ở nước ngoài, không thực hiện được di chúc. Xin hỏi những người thừa kế còn lại có được bán nhà để chia hoặc giao cho người khác quản lý không? (Mai Phương, TP. Thủ Đức).
Trả lời: Điều 645 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về "Di sản dùng vào việc thờ cúng" như sau:
1. Trường hợp người lập di chúc để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.
Trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lý di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử người quản lý di sản thờ cúng.
Trường hợp tất cả những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lý hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật.
2. Trường hợp toàn bộ di sản của người chết không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng.
Như vậy, theo di chúc của mẹ bạn thì căn nhà chỉ được sử dụng cho việc thờ cúng, không được chia thừa kế. Người con được chỉ định trong di chúc thực hiện việc quản lý và thờ cúng. Nếu người này đi nước ngoài, không thực hiện đúng theo di chúc thì những người thừa kế tiếp theo thỏa thuận giao căn nhà cho người khác quản lý để thờ cúng. Việc thỏa thuận phải hoàn toàn tự nguyện và được lập thành văn bản, văn bản này không phủ nhận giá trị của di chúc.
Căn nhà là di sản dùng vào việc thờ cúng không được mua bán, không thuộc quyền sở hữu, định đoạt của bất kỳ người thừa kế nào. Riêng trường hợp toàn bộ di sản của người chết không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người đó thì có thể định đoạt căn nhà để tiếp tục thanh toán nghĩa vụ do người chết để lại.