Bộ Xây dựng kiến nghị xử lý nghiêm việc lợi dụng đấu giá đất để trục lợi

Bộ Xây dựng vừa có báo cáo Thủ tướng về tình hình thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất trong thời gian qua.

Trước đó, ngày 10-12, Trung tâm đấu giá tài sản TP.HCM đã hoàn tất đấu giá 4 lô đất thuộc khu chức năng số 3 khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP.Thủ Đức), thu về tổng cộng 37.346 tỷ đồng cho ngân sách. Đây là số tiền cao gấp nhiều lần mức khởi điểm, gây xôn xao trong dư luận.

Đáng chú ý, sau khi trúng đấu giá đến nay đã có 2 công ty là Công ty TNHH đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt (thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh), trúng đấu giá lô đất 3-12 với giá 24.500 tỉ đồng), và Công ty TNHH đầu tư phát triển thương mại Bình Minh trúng đấu giá lô đất 3-9 với giá 5.026 tỉ đồng chấp nhận bỏ cọc, hủy hợp đồng mua đất. Hai công ty trúng đấu giá lô đất số 3-5 và lô đất số 3-8 dù đã quá thời hạn nộp tiền đợt 1 nhưng vẫn chưa thanh toán tiền.

Đã có 2 doanh nghiệp chấp nhận bỏ cọc, xin hủy kết quả đấu giá 4 lô đất ở khu đô thị mới Thủ Thiêm

Trước tình trạng trên, Thủ tướng đã có Công điện chỉ đạo Bộ Xây dựng phối hợp cùng Bộ TN&MT, UBND các tỉnh, TP đánh giá tình hình thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất trong thời gian qua, để chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong công tác đấu giá quyền sử dụng đất, đảm bảo việc đấu giá công khai, minh bạch, tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành.

Kết quả rà soát, Bộ Xây dựng đánh giá việc giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đã hạn chế được tiêu cực, thất thoát tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, góp phần bổ sung nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương. Đồng thời, tạo sự bình đẳng, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên tham gia.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cũng chỉ ra nhiều tồn tại trong công tác đấu giá. Theo đó, trong quá trình tổ chức thực hiện đấu giá còn có hiện tượng “cò đấu giá”, “quân xanh - quân đỏ” lộng hành, thông đồng, dìm giá, làm sai lệch kết quả đấu giá, gây mất an ninh, trật tự, thất thoát nguồn thu ngân sách, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tham gia đấu giá.

Đồng thời, có hiện tượng “bỏ giá rất cao một số lô đất, rồi “bỏ cọc” tạo mặt bằng "giá ảo" để thao túng thị trường, mua đi, bán lại nhiều lô đất trúng đấu giá khác thu lợi bất chính diễn ra khá phổ biến ở nhiều nơi, thậm chí mang tính tổ chức”, báo cáo của Bộ Xây dựng khẳng định.

Cũng theo Bộ Xây dựng, một số ít trường hợp có kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm và cũng có tác động đến thị trường bất động sản khu vực. Điển hình như trường hợp đấu giá đất tại Thủ Thiêm cho thấy kết quả trúng đấu giá của 4 lô đất đã có phần tác động đến mặt bằng giá đất, nhà ở, đến thị trường bất động sản của khu vực Thủ Thiêm.

Cụ thể, sau khi có thông tin kết quả trúng đấu giá 4 lô đất này, giá giao bán tại các dự án khu đô thị, nhà ở khu vực Thủ Thiêm sau thời điểm công bố kết quả trúng đấu giá 4 lô đất đã đồng loạt tăng. Tuy nhiên, ghi nhận giao dịch rất ít. Sau khi có thông tin chủ đầu tư xin chấm dứt thực hiện hợp đồng trúng đấu giá, thị trường bất động sản khu vực đã cơ bản ổn định trở lại.

Để không tái diễn hiện tượng lợi dụng đấu giá đất để “thổi giá” trục lợi, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo giao các Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tư pháp, Tài chính tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định pháp luật về đấu giá đất, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về đấu giá, trục lợi trong đấu giá đất.

Đồng thời, chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước rà soát các tổ chức tín dụng cho các nhà đầu tư vay tiền đấu giá đất để đảm bảo an toàn tín dụng. Nghiên cứu, sửa đổi các quy định của pháp luật hiện hành theo hướng quy định thống nhất hình thức, trình tự, thủ tục trong tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất; xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất. Bổ sung quy định về số tiền đặt trước khi tham gia đấu giá và số tiền đảm bảo thực hiện hợp đồng khi trúng đấu giá.

Cùng với đó quy định rõ thời hạn người, tổ chức trúng đấu giá phải nộp đủ số tiền trúng đấu giá để hạn chế tình trạng lợi dụng đấu giá đất để đầu cơ, "thổi giá" đất; Quy định về số tiền đặt trước khi tham gia đấu giá và số tiền đảm bảo thực hiện hợp đồng khi trúng đấu giá.