Đây là yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại phiên thảo luận tổ sáng 21/5 về Dự án Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Phát biểu thảo luận tại Tổ 13 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Hậu Giang, Bắc Ninh, Lào Cai, Đắk Lắk, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, lĩnh vực nhà ở xã hội là vấn đề được dư luận xã hội, người dân đặc biệt quan tâm.
Chính phủ, Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam cũng đang chỉ đạo hết sức quyết liệt để hoàn thành việc xoá nhà tạm, nhà dột nát. Quốc hội cũng đã quyết dành 5% từ nguồn kinh phí tiết kiệm để các địa phương thực hiện chủ trương này.
Tán thành với việc cần thiết ban hành Nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội cho biết, từ năm 2021 đến nay cả nước mới triển khai được 657 dự án nhà ở xã hội, số lượng căn hoàn thành mới đạt 15,6% mục tiêu đề ra.
Để đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021- 2030, Chính phủ cũng đã dành gói hỗ trợ tín dụng 120.000 tỷ đồng tuy nhiên tiến độ giải ngân rất chậm.
“Chúng ta chưa chỉ đạo quyết liệt lĩnh vực nhà ở xã hội. Thứ hai là về thủ tục hành chính, muốn làm được một dự án nhà ở xã hội thì kéo dài tới hai năm thủ tục mới xong”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 13
Trong Tờ trình về dự thảo Nghị quyết, Chính phủ đã đề nghị đơn giản hóa các thủ tục chấp nhận chủ trương đầu tư, có cơ chế ưu tiên giao chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội không qua đấu thầu để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án nhà ở xã hội.
Cụ thể, thời gian thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu dự kiến tối đa 75 ngày, cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành.
Đồng tình với đề xuất trên của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị cần rà soát các mục tiêu, điều kiện để đảm bảo tính khách quan, công bằng, công khai, minh bạch khi lựa chọn nhà đầu tư, tránh cơ chế xin cho.
Đồng thời cần có cơ chế thanh tra, giám sát đảm bảo hiệu quả thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Đối với thủ tục đầu tư xây dựng, Chủ tịch Quốc hội cơ bản tán thành việc cắt giảm những thủ tục không cần thiết để rút ngắn thời gian triển khai dự án nhà ở xã hội.
Tuy vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần làm rõ các giải pháp kiểm soát để đảm bảo chất lượng nhà ở xã hội; lưu ý cần làm rõ mô hình, chức năng, tài chính, tránh chồng chéo pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên thảo luận Tổ
Về thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia, Chủ tịch Quốc hội đề nghị là cần phải xác định rõ mô hình hoạt động, địa vị pháp lý, tư cách pháp nhân, chức năng, nhiệm vụ của quỹ, làm rõ mối quan hệ của quỹ với một số quỹ khác hiện đang tồn tại.
Quỹ phát triển nhà ở, quỹ đầu tư phát triển của địa phương cũng có chức năng đầu tư tạo lập quỹ nhà ở xã hội tương tự như Quỹ Nhà ở quốc gia.
Cùng với đó cần rà soát nguồn thu, nhiệm vụ chi của quỹ để không trùng lắp với nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng cần xây dựng cơ chế tài chính phù hợp để đảm bảo đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội.
Cùng với đó, cần quan tâm tới việc xử lý trách nhiệm vi phạm và cơ chế bồi hoàn cho Nhà nước. Rà soát các quy định chuyển tiếp, không để tạo ra khoảng trống pháp lý hoặc quy định thiếu rõ ràng dẫn đến vướng mắc trong tổ chức thực hiện.
Nhấn mạnh, phát triển nhà ở xã hội là vấn đề hết sức quan trọng và cấp bách để giải quyết nhà ở xã hội cho công nhân, người lao động thu nhập thấp, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, nếu thực hiện được các nội dung trong dự thảo Nghị quyết thì sẽ tạo động lực mạnh mẽ để đạt mục tiêu xây dựng 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025, tiến tới 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định và phát triển kinh tế.