Lộ diện ông trùm đường dây cho vay nặng lãi
Liên quan đến đường dây "tín dụng đen" do người đàn ông quốc tịch Ukraina cầm đầu, ngày 24/4, Cục Cảnh sát hình sự (C02), Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam Bugaevskiy Tymur (SN 1990), Kravchuk Iryna (SN 1985, cùng quốc tịch Ukraine), Lê Thanh Huỳnh Cang (SN 1971, ngụ TP.Thủ Đức, TPHCM), Nguyễn Thị Nhất Phương (SN 1990, ngụ Q.4, TPHCM) cùng 26 người khác về tội "Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự". Công an cũng đang củng cố hồ sơ để xử lý thêm những người khác liên quan đến tội danh trên.
Thượng tá Lê Vinh Tùng, Phó Trưởng phòng Trọng án Cục C02, Bộ Công an cho biết, thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm hoạt động "tín dụng đen" theo kế hoạch của Bộ Công an về tăng cường các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hoạt động "tín dụng đen" trong tình hình mới.
Qua công tác quản lý địa bàn, C02 phát hiện nhóm người nước ngoài câu kết với người Việt Nam thành lập các doanh nghiệp núp bóng, sử dụng công nghệ cao để hoạt động "tín dụng đen" với quy mô lớn. Xét tính chất nghiêm trọng, phức tạp của băng nhóm tội phạm này, C02 đã chỉ đạo Phòng Trọng án (Phòng 6) xác lập chuyên án để đấu tranh, triệt phá.
Căn cứ tài liệu đấu tranh chuyên án, sau khi xác định 2 nghi phạm người nước ngoài trực tiếp tham gia quản trị, điều hành băng nhóm trên đã nhập cảnh Việt Nam, ngày 21/3, Cục C02 chủ trì, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an, Công an TPHCM, Công an tỉnh Khánh Hòa đồng loạt bắt người và khám xét.
Kiểm tra 4 công ty có trụ sở tại TP.Thủ Đức, TPHCM, gồm: Công ty TNHH thương mại dịch vụ IXORA; Công ty TNHH dịch vụ Lộc Tín; Công ty TNHH dịch vụ tư vấn CACTUS và Công ty TNHH dịch vụ VINEX. Đồng thời, cảnh sát triệu tập 63 người có liên quan; tạm giữ 68 laptop; 7 CPU; máy tính bảng; gần 100 điện thoại di động và nhiều đồ vật, tài liệu có liên quan hoạt động "tín dụng đen". Đồng thời, cơ quan chức năng phong tỏa các tài khoản của 4 công ty trên.
Đối tượng Bugaevskiy Tymur tại cơ quan điều tra
Kết quả điều tra xác định, năm 2019, Katerynchyk Roman (SN 1986, quốc tịch Ukraine) nhập cảnh Việt Nam và thành lập Công ty TNHH TM&DV Lợi Tín. Roman cấu kết với nhóm người Việt Nam, trong đó có Lê Thanh Huỳnh Cang (SN 1971, ngụ TP.Thủ Đức) và Nguyễn Thị Nhất Phương (SN 1990, ngụ quận 4) để hoạt động "tín dụng đen" qua app Oncredit và website Oncredit.asia.com.
Đầu năm 2023, khi thấy các cơ quan chức năng của Việt Nam đấu tranh, xử lý mạnh các băng nhóm "tín dụng đen" và tháng 4/2023, Công ty Lợi Tín bị Tổ công tác liên ngành của UBND TP.Thủ Đức kiểm tra hành chính, nên Roman đã xuất cảnh khỏi Việt Nam và chỉ đạo Lê Thanh Huỳnh Cang, Nguyễn Thị Nhất Phương dừng hoạt động của công ty Lợi Tín. Sau đó, nhóm này thành lập 4 công ty nêu trên để vận hành quy trình cho vay lãi nặng khép kín, tạo thêm app EasyCard hoạt động song hành với app Oncredit.
Đồng thời, Roman chỉ đạo Bugaevskiy Tymur (SN 1990) và Kravchuk Iryna (SN 1985, cùng quốc tịch Ukraine) nhập cảnh Việt Nam để quản trị hệ thống và điều hành quy trình kỹ thuật của 4 công ty trên, còn Roman chỉ đạo, điều hành từ nước ngoài thông qua phần mềm.
Chiêu trò hút máu của "bạch tuộc tín dụng đen"
Kết quả ban đầu xác định, từ năm 2019, Roman đưa Cang số tiền 400.000 USD để hoạt động cho vay, đến tháng 4/2023, Roman chỉ đạo Công ty Lộc Tín tiếp tục nhận 11 triệu USD từ công ty SCA của Singapore và ngân hàng TAS của Đảo Síp.
Khi khách có nhu cầu vay tiền thì phải tải ứng dụng/app Easycash.vn và Oncredit.vn hoặc vào trang web Oncredit.vn để điền đầy đủ thông tin và đăng ký khoản vay. Hạn mức vay lần đầu tối đa 500.000 đồng, thời hạn dưới 5 ngày và không tính lãi, phí để thu hút khi không có khách hàng, cạnh tranh với các app khác.
Đối với những lần vay sau, các đối tượng sử dụng phần mềm để đánh giá điểm "khả tín" của khách vay, hệ thống sẽ duyệt tự động cho vay từ 5 triệu đồng - 20 triệu đồng, thời gian vay từ 5 đến 30 ngày. Trường hợp hệ thống cảnh báo thì các đối tượng sẽ thông qua mạng viễn thông để tương tác với khách hàng và trực tiếp kiểm tra.
Các công ty này mồi chài khách hàng bằng cách đưa ra lãi suất 0%, tuy nhiên khi khách hàng vay tiền sẽ phải trả phí rất cao. Có trường hợp khách vay 8,4 triệu đồng từ tháng 10/2022, đến nay đã thanh toán hơn 56 triệu đồng nhưng vẫn còn nợ 20 triệu đồng.
Cơ quan điều tra xác định nhóm này đã cho hàng trăm nghìn khách hàng vay, với lãi suất từ 365% - 1.971%/năm, thu lời bất chính hàng nghìn tỷ đồng. Số tiền này, Roman chi trả lương cho nhân viên, hoạt động công ty và chuyển ra nước ngoài.
Theo thượng tá Lê Vinh Tùng - Phó Trưởng phòng Trọng án Cục C02, Bộ Công an, thời gian qua Bộ Công an nhận định hoạt động "tín dụng đen" chuyển trạng thái từ truyền thống sang sử dụng công nghệ cao. Các địa phương quán triệt chỉ đạo này đã triệt phá nhiều băng nhóm có quy mô lớn. Do đó, tội phạm "tín dụng đen" tìm nhiều cách để hoạt động, gây trở ngại cho công tác điều tra.
Với đường dây này, Thượng tá Tùng cho biết việc triệt phá gặp nhiều khó khăn. Đây là băng nhóm do người nước ngoài cầm đầu, móc nối với người Việt Nam, núp bóng doanh nghiệp, triệt để sử dụng công nghệ để hoạt động "tín dụng đen" với quy mô lớn, trong thời gian dài, có quy trình khép kín, chuyên môn hóa theo từng khâu với thủ đoạn tinh vi.
Hầu hết các thao tác được thực hiện tự động qua hệ thống CRM được các đối tượng lập trình sẵn, kể cả việc thẩm định, xét duyệt vay. Các nghi phạm thay đổi, thành lập nhiều công ty khác nhau, chia thành nhiều bộ phận theo các công đoạn để che giấu hoạt động phạm tội gây khó khăn cho công tác điều tra.
Bên cạnh đó, các nghi phạm trong đường dây là những người có học thức, không có tiền án, tiền sự, rất khó để phát hiện. Cụ thể, Cang là cử nhân đại học, Phương từng là giảng viên trường đại học, khoa Marketing và một người khác giỏi IT.