(CAO) Lô hàng hoàn toàn không phải là cyanua mà chỉ đơn thuần là bột đá nghiền. Hai Cty vàng lập tức liên lạc với nhà cung cấp nhưng không được, họ không trả lời điện thoại và email và sau một thời gian, thì hoàn toàn mất liên lạc. Cơ quan chức năng cũng vào cuộc, nhưng đến nay vẫn chưa tìm được cách xử lý dứt điểm.
UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo Sở Công thương Quảng Nam ra “tối hậu thư” vào ngày 15-10-2015 yêu cầu phía Công ty TNHH khai thác vàng Phước Sơn và Cty TNHH khai thác vàng Bồng Miêu (thuộc Tập đoàn Besra) có phương án xử lý 60 tấn hóa chất (theo tờ khai Hải quan lưu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng thì số hóa chất đó là cyanua) mà công ty này nhập khẩu từ Trung Quốc về Việt Nam (sau này được cho là giả).
Tuy nhiên, sau hơn bốn năm, phía hai Cty vàng Phước Sơn và Bồng Miêu vẫn “lì” không chịu thực hiện việc xử lý dứt điểm.
Nhập 60 tấn cyanua… hóa ra bột đá
Tháng 8-2011, Cty vàng Bồng Miêu và Cty vàng Phước Sơn đặt mua 60 tấn hóa chất Solium Cyanuare từ Cty Hóa chất Tianjin Haina Tianyi Chemical (Trung Quốc). Lô hàng này có tổng trị giá khoảng 2,1 tỉ đồng. Sau khi chuyển số hóa chất này đến các mỏ vàng và đưa vào sử dụng, 2 Cty vàng mới phát hiện đây là cyanua giả, không thể sử dụng vào việc luyện vàng nên đã gửi mẫu đến Cty TNHH SGS VN để kiểm định.
Kết quả kiểm định cho thấy, lô hàng hoàn toàn không phải là cyanua mà chỉ đơn thuần là bột đá nghiền. Hai Cty vàng lập tức liên lạc với nhà cung cấp nhưng không được, họ không trả lời điện thoại và email và sau một thời gian, thì hoàn toàn mất liên lạc. Cơ quan chức năng cũng vào cuộc, nhưng đến nay vẫn chưa tìm được cách xử lý dứt điểm.
Hai container cyanua giả còn để gần nhà khách Quảng An trên đường Hồ Chí Minh (đoạn thị trấn Phước Sơn) khiến người dân lo lắng, bất an
Sở Công thương Quảng Nam cũng đã tiến hành lấy mẫu và gửi cho Trung tâm phân tích thí nghiệm địa chất và Trung tâm kỹ thuật đo lường chất lượng 2 tại Đà Nẵng. Kết quả cho thấy mẫu có thành phần hóa học tự nhiên, không có cyanua.
Hai Cty vàng đề xuất phương án là sẽ đưa vào xử lý khử độc tại hai nhà máy trước khi thải ra ngoài… Tuy nhiên qua thực tế kiểm tra, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Quảng Nam không đồng ý vì các công ty vàng không đủ chức năng xử lý hóa chất độc hại. Hiện số cyanua giả này được giữ trong các container ở kho bãi của 2 nhà máy vàng, trong đó có 40 tấn cyanua dạng bột hiện được để tại Phước Sơn và 20 tấn để tại Bồng Miêu (huyện Phú Ninh).
UBND tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu 2 Cty vàng Phước Sơn và Bồng Miêu khẩn trương lập và tổ chức thực hiện phương án xử lý, tiến hành tiêu hủy hóa chất theo đúng quy định pháp luật và những nội dung đã cam kết với công an tỉnh trong quá trình kiểm tra công tác quản lý hóa chất tại 2 Công ty. UBND tỉnh giao Sở Công thương kiểm tra, giám sát phương án tiêu hủy và báo cáo trước ngày 30-12-2014. Thế nhưng, Cty này cũng “lì” không chịu thực hiện.
Hai Cty vàng coi thường chỉ đạo của cơ quan chức năng?
Mới đây, ngày 16-9-2015, UBND tỉnh Quảng Nam đã giao cho Sở Công thương chủ trì buổi làm việc với các ngành, địa phương có liên quan và đại diện 2 Cty vàng để xử lý 60 tấn hóa chất nói trên.
Ông Phạm Bá Huyên, Trưởng phòng Kỹ thuật an toàn môi trường, Sở Công thương cho rằng, các kết qủa kiểm định đã xác định được 60 tấn hóa chất không phải là cyanua, mà là bột đá và có chứa một số chất hóa học, tuy nhiên kết quả chưa xác định được có phải vượt ngưỡng chất thải nguy hại hay không.
“Cty quy đổi để xác định lại ngưỡng chất thải nguy hại của các thành phần này, sau đó thuê các đơn vị có chức năng để xử lý chứ không được tự ý xử lý theo phương án mà công ty đã đề ra”, ông Huyên đề nghị.
Phía Công an tỉnh Quảng Nam, UBND huyện Phú Ninh và Phước Sơn đều không thống nhất phương án xử lý “tại chỗ” của 2 Cty này vì “quá đơn giản, chưa phù hợp với đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt”.
Trước ý kiến của các ngành, đơn vị có liên quan, đại diện Cty vàng Phước Sơn và Bồng Miêu lại viện lí do tài chính khó khăn nên hẹn đến cuối tháng 10-2015 mới xử lý được.
Tại cuộc họp trên, Sở Công thương yêu cầu 2 Cty vàng hợp đồng với các đơn vị chức năng kiểm tra lại thành phần hóa học có trong 60 tấn bột đá; Cty xây dựng lại phương án và hợp đồng với đơn vị có chức năng để xử lý, báo cáo lại vào ngày 15-10-2015 để có kết luận cuối cùng việc xử lý cho lô hàng này.
Tuy nhiên, ngày 21-10, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Quang, Phó GĐ Sở Công thương Quảng Nam cho rằng, phía Cty vàng chỉ mới gửi kết quả kiểm nghiệm phân tích kỹ hơn các thành phần trong 60 tấn “bột đá” qua e-mail chứ chưa gửi báo cáo hướng xử lý theo yêu cầu của Sở Công thương.
“Sở Công thương yêu cầu hai Cty vàng Phước Sơn và Bồng Miêu thực hiện ngay chỉ đạo, nếu không sở sẽ xử lý và kiến nghị cấp trên giải quyết theo thẩm quyền”, ông Quang nhấn mạnh.
Cùng ngày, ông Hồ Quang Hường, Phó chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cũng cho rằng, phía Cty vàng Phước Sơn vẫn chưa có động tĩnh gì.
“Yêu cầu Cty vàng Phước Sơn phải đưa ra khỏi khu vực huyện Phước Sơn để xử lý, chứ không cứ để càng lâu thì người dân càng lo lắng, chính quyền cũng không biết trả lời thế nào với người dân”, ông Hường đề nghị.
Đại tá Nguyễn Giới, Trưởng Công an huyện Phước Sơn cho biết, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội đã có văn bản đề nghị chỉ đạo Cty vàng Phước Sơn vận chuyển 3 tấn thuốc nổ vẫn chưa sử dụng tại Cty vàng Phước Sơn về Cty vàng Bồng Miêu để sử dụng theo quy định.