TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 8 bị cáo trong vụ án "Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (viết tắt là NXB Giáo dục). Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 4 ngày.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Đức Thái (cựu Chủ tịch HĐTV NXB Giáo dục) bị đưa ra xét xử về tội Nhận hối lộ. Bị cáo Tô Mỹ Ngọc (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Phùng Vĩnh Hưng, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc kinh doanh Công ty CP) và Nguyễn Trí Minh (Giám đốc Công ty TNHH Giấy Minh Cường Phát - Công ty Minh Cường Phát) cùng bị đưa ra xét xử về tội Đưa hối lộ.
5 bị cáo còn lại là các cựu lãnh đạo, nhân viên Nhà xuất bản Giáo dục gồm: Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu Trưởng Ban Kế hoạch Maketing), Đinh Quốc Khánh (cựu Phó trưởng Phòng in, Phát hành NXB Giáo dục Hà Nội), Phạm Gia Thạch (cựu thành viên HĐQT), Hoàng Lê Bách và Lê Hoàng Hải (đều là Phó Tổng Giám đốc) bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
HĐXX gồm 5 người, do thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh (Phó Chánh tòa Hình sự, TAND TP Hà Nội) ngồi ghế chủ tọa. Trong số 8 bị cáo, bà Tô Mỹ Ngọc được tại ngoại và có đơn xin được xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe. HĐXX đã cho triệu tập gần 20 người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Đại diện NXB Giáo dục Việt Nam cũng được triệu tập đến phiên tòa với tư cách là nguyên đơn dân sự.
Các bị cáo tại toà
Theo cáo trạng, từ năm 2017 - 2021, bị cáo Nguyễn Đức Thái đã trao đổi, thỏa thuận, thống nhất với bị cáo Tô Mỹ Ngọc để tạo điều kiện cho các công ty của bà Ngọc trúng 13 gói thầu, gói mua sắm giấy in trị giá 2.156 tỷ đồng. Từ năm 2017 - 2020, bị cáo Thái còn thỏa thuận với bị cáo Nguyễn Trí Minh để công ty này trúng 5 gói thầu, gói mua sắm cung cấp giấy in trị giá 209 tỷ đồng.
Để nhận hối lộ, năm 2017, bị cáo Thái đã chỉ đạo cấp dưới thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu; tạo điều kiện đưa Công ty Phùng Vĩnh Hưng, Công ty Minh Cường Phát vào danh sách ngắn các nhà thầu được nhận yêu cầu báo giá và hồ sơ yêu cầu đối với các gói mua sắm năm 2018 - 2021.
Sau khi Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát được trúng thầu, bị cáo Thái nhận từ bị cáo Ngọc hơn 20 tỷ đồng; nhận từ bị cáo Minh 4,9 tỷ đồng.
Tại phiên toà, trả lời thẩm vấn của HĐXX, bị cáo Thái thừa nhận đã nhận số tiền hối lộ từ 2 doanh nghiệp. Bị cáo Thái khai, thời điểm năm 2017, bị cáo mới nhậm chức, còn nhiều thứ chưa nắm được. Khi các bị cáo Ngọc, Minh đến gặp, họ đều trình bày rằng đã từng cung cấp giấy cho NXB Giáo dục Việt Nam ổn định nhiều năm trước, chất lượng giấy tốt, giá cả cạnh tranh.
Sau khi hứa sẽ tạo điều kiện cho 2 doanh nghiệp trên tham gia đấu thầu, bị cáo Thái chỉ đạo bị cáo Nguyễn Thị Thanh Thủy (khi đó là Trưởng phòng Marketing NXB Giáo dục Việt Nam) rằng, doanh nghiệp của bị cáo Ngọc-Minh đều là các công ty đã thường xuyên cung cấp giấy cho NXB, nên tạo điều kiện cho họ.
Trả lời câu hỏi của HĐXX về phương thức chào hàng cạnh tranh, bị cáo Thái trình bày, do giấy in không phải mặt hàng phải đấu thầu nên bị cáo căn cứ vào tham mưu của ban chỉ đạo để lựa chọn đơn vị cung ứng vật tư, tham mưu của các cán bộ lâu năm để ra chủ trương. “Sau này bị cáo mới nhận ra việc áp dụng phương thức chào hàng cạnh tranh là không đúng quy định”, cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam thừa nhận.
Bị cáo Thái cũng khai, sau khi trúng thầu, các công ty của bị cáo Ngọc, Minh đã đến gặp cảm ơn bị cáo. Bị cáo Ngọc thường đến cảm ơn vào dịp cuối năm và dịp Tết Nguyên đán. Tổng số tiền cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam đã nhận của cựu Chủ tịch Công ty Phùng Vĩnh Hưng Tô Mỹ Ngọc là hơn 20 tỷ đồng. Trong khi đó, Giám đốc Công ty TNHH Giấy Minh Cường Phát Nguyễn Trí Minh đến cảm ơn vào dịp Ngày nhà giáo Việt Nam và đã đưa hơn 4 tỷ đồng.
Về số tiền nhận hối lộ, bị cáo Thái khai đã sử dụng cá nhân hết, không mua tài sản gì, không biếu tiền ai khác, cũng không cho nhân viên cấp dưới. Ông Thái xác nhận, hiện nay bị cáo và gia đình đã nộp lại 25 tỷ đồng. Bị cáo xin được gỡ bỏ các lệnh kê biên, phong tỏa tài sản đứng tên bị cáo.
Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Trí Minh thừa nhận hành vi đưa hối lộ. Theo lời khai của bị cáo Minh, vào tháng 7/2017, bị cáo đến gặp ông Nguyễn Đức Thái trình bày rằng, Công ty Minh Cường Phát từng cung cấp giấy cho NXB với giá cả cạnh tranh và xin được tiếp tục là nhà cung cấp. Nghe vậy, ông Thái đồng ý xem xét hợp tác với Công ty Minh Cường Phát. Sau đó, bị cáo tham gia đấu thầu 5-6 gói thầu và chỉ trúng gói thầu số 6 nên đến cảm ơn ông Thái vào dịp Tết Trung thu, biếu túi quà có 400 triệu đồng bên trong.
Bị cáo Minh cũng khai, sau khi trúng gói thầu số 7, bị cáo Minh tiếp tục đưa hối lộ 2,5 tỷ đồng cho bị cáo Thái tại phòng làm việc. Tiền đưa hối lộ được ông Minh tính toán sau khi trừ đi các chi phí và lợi nhuận. Việc đưa tiền cảm ơn bao nhiêu, hai bên không có thỏa thuận. Ngoài ra, bị cáo Minh còn đưa tổng số 2 tỷ đồng cảm ơn ông Thái vào nhiều dịp khác nhau.