Làm sao để cả gia đình đón một cái tết cổ truyền thật trọn vẹn là điều mà bất cứ bà nội trợ nào cũng mong muốn. Một "chiêu" duy nhất để làm được điều đó đó là chọn mua thực phẩm tươi ngon, chất lượng với nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đầy đủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Hạt nêm "3 không" vẫn bày bán
Giữa tháng 1.2017, nghĩa là còn chưa đầy 2 tuần nữa là đến Tết Đinh Dậu, phóng viên đã dạo quanh nhiều chợ truyền thống để phản ánh không khí mua sắm tết, về công tác quản lý hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng, vệ sinh anh toàn thực phẩm...
Qua tìm hiểu, phóng viên nhận thấy loại hạt nêm "3 không" mà trước đây báo chí đã liên tục phản ánh vẫn được bày bán công khai tại nhiều chợ. Tại chợ Hóc Môn, ở những kios bán hàng tạp hoá, đằng sau những loại bánh mức tết được trưng ra phía trước, là những bịt hạt nêm "3 không" loại nửa ký và 1 ký. Giá bán 1 ký loại hạt nêm này là 30.000 đồng, có nơi bán 35.000 đồng, mua bao nhiêu cũng có. Khoảng 30 phút quan sát, phóng viên ghi nhận có 8 lượt người đến mua loại hạt nêm này, người ít nhất 1 bịt, người nhiều nhất mua tới 5 bịt loại nửa ký.
Tại chợ dân sinh trên đường Phạm Văn Bạch (Gò Vấp), nhiều của hàng tạp hoá cũng bày bán loại hạt nêm "3 không". Tại của hàng tạp hoá N.Mỹ, chị N. chào mời, chú mua bao nhiêu cũng có, loại này ngon, ngọt mà rẻ... Theo chị N., chị bán loại hạt nêm này được khoảng 5 tháng. Do người cung cấp loại hàng này cho gối đầu, chiết khấu cao nên chị nhận bán, cũng có nhiều khách hỏi mua. Đây là chợ tạm nên cũng ít bị quản lý thị trường kiểm tra.
Một khu chợ nhỏ tự phát nằm trên đường Võ Văn Vân (Bình Chánh) tập nập mua bán bởi đây là khu cho nhiều công nhân cũng có nhiều chỗ bán hạt nêm “3 không” thần thánh. Theo ghi nhận của phóng viên, khu chợ này có ít nhất 3 của hàng có bán hạt nêm “3 không”. Chị H. kinh doanh tạp hoá tại đây cho biết, nhân viên tiếp thị loại hạt nêm này đến chào hàng suốt, thấy cũng có người hỏi mua nên chị bán. Khu vực này đông công nhân nên các quán cơm mua nhiều nhất, cũng có nhiều nhà mua dùng. Mùa này bán nhiều hơn vì ai cũng tranh thủ mua về chuẩn bị ăn Tết. Chị H. cũng chia sẻ rằng chị ý thức được bán loại này “vừa bán vừa run” vì sợ không an toàn cho sức khoẻ, sợ quản lý thị trường phạt, nhưng có cung có cầu thì bán thôi.
Theo quan sát của nhóm phóng viên, nhiều chợ như Tân Mỹ (Quận 7), chợ Linh Xuân (Thủ Đức), chợ An Nhơn (Gò Vấp)... cũng có bày bán loại hạt nêm "3 không". Tuy không còn sôi động như trước, nhưng trước thềm Tết nguyên đán, việc bày bán loại thực phẩm không nhãn mác, không hạn sử dụng, không nguồn gốc xuất xứ như thế này thật đáng lo ngại, đe doạ bữa cơm ngày Tết của nhiều gia đình.
Nguy hại tiềm ẩn khôn lường
Theo ghi nhận của phóng viên, việc sang chiết loại hạt nêm "3 không" này hoàn toàn bằng tay, ngay trong chợ. Khi phóng viên muốn mua 8 bịt loại nửa kg, chị B., chủ kios bán tạp hoá tại chợ Hóc Môn đã thực hiện công việc sang chiết ngay trong của hàng của mình, ngay trên sạp tạm bợ, cách mặt sàn chợ khoảng 30cm và cạnh mương thoát nước của chợ, môi trường rất ẩm thấp. Trong khi hạt nêm là loại dễ hút ẩm, dẫn đến vón cục, gây nguy hại cho sức khỏe người sử dụng là điều không tránh khỏi.
Theo quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, các loại hạt nêm tiêu thụ trên thị trường đều phải đóng gói tại nhà máy sản xuất, có hồ sơ công bố tiêu chuẩn chất lượng, thành phần, nhãn hàng sản phẩm và được cơ quan chức năng xác nhận, kiểm định và công bố chất lượng. Tuy nhiên, các loại hạt nêm “3 không” đang bày bán trên thị trường hiện nay không được kiểm soát bởi cơ quan quản lý nào. Đặc biệt không có công ty nào chịu trách nhiệm về sản phẩm "3 không" này bởi người tiêu dùng không biết đơn vị nào sản xuất! Như thế, loại hạt nêm “3 không” này vi phạm về quy định ghi nhãn cũng như nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm. Không đủ điều kiện lưu hành trên thị trường, đe doạ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
PGS-TS Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết: “Mặc dù hiện nay chưa có nghiên cứu về tác hại cụ thể của việc sử dụng các loại hạt nêm không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ, không chịu sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan chức năng nên nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm là rất cao. Do vậy, người tiêu dùng lưu ý nên chọn sản phẩm hạt nêm của các đơn vị sản xuất có thương hiệu uy tín và tuyệt đối tránh loại hạt nêm “3 không” để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình”.