Trương Mỹ Lan cho rằng 125.000 tỷ đồng là ‘nợ cũ’ trước khi bà tham gia SCB

Ngày 18/11, TAND Cấp cao tại TPHCM tiếp tục phiên tòa phúc thẩm vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 1 đối với kháng cáo của Trương Mỹ Lan và 47 bị cáo cùng một số người liên quan, bước sang phần tranh luận.

Hội đồng xét xử

Trình bày tại tòa, bị cáo Lan nói: "Từ khi bản án sơ thẩm được công bố, bị cáo không có tài liệu gì trong tay để làm rõ số tiền mình bị buộc trách nhiệm chiếm đoạt. Hồ sơ vụ án có đến hơn 6 tấn hồ sơ thì luật sư của bị cáo không thể photo hết’’.

Bà Lan cho rằng, khi được tiếp cận tài liệu mới đã nhận thấy trong số tiền đang bị cáo buộc chiếm đoạt của SCB (673.000 tỷ đồng) có cả khoản nợ gốc 125.000 tỷ đồng của nhiều khách hàng để lại, trước khi bà tham gia tái cơ cấu, cũng như nhiều khoản vay khác, mà từ khi bị bắt bà không có điều kiện đối chiếu.

Cụ thể, có nhiều khoản vay hình thành từ trước thời điểm 3 ngân hàng hợp nhất vào 01/01/2012. Có khoản là do khách hàng vay trực tiếp của 3 ngân hàng cũ, có khoản là khách hàng quen với ông Lê Quang Nhường -cựu chủ tịch SCB.

Sau khi tiếp cận được hồ sơ, theo bà Lan thì những khoản vay của khách hàng để lại trước tái cơ cấu là 125.000 tỷ đồng. Trong đó có nhiều khoản nợ của Ngân hàng Đệ Nhất để lại lên đến 100.000 tỷ đồng. Tổng cộng có 13/18 khoản vay của các dự án mà bà Lan nhớ được và đó là "những khoản vay không thể chối cãi mà ai cũng biết cần phải làm rõ". Theo bà Lan, toàn bộ những khoản vay này là của nhóm bạn bè ông Nhường, trong đó có của Công ty Phương Trang mà SCB không xử lý được vì thiếu pháp lý.

Bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm tại phiên phúc thẩm

"Những khoản tiền này hoàn toàn không liên quan đến bị cáo. Không thể quy kết bị cáo gây thiệt hại hoặc chiếm đoạt số tiền là dư nợ của các khoản vay đó", bà Lan nói, đề nghị HĐXX cho mình đối chất với SCB. Và các khoản nợ vay này, sẽ được được trình bày chi tiết bằng văn bản gửi đến HĐXX.

Ngoài ra, khi tiếp cận được tài liệu, trước khi bị bắt có cho SCB mượn 3 tòa nhà ở Ba Son và tòa nhà 87 Cống Quỳnh, trị giá 67.000 tỷ đồng để cơ cấu cho khoản nợ 65.000 tỷ đồng nhưng số tiền tiền này không có tài liệu chứng minh SCB giải ngân cho Vạn Thịnh Phát và bà cần phải đối chất để làm rõ ngay tại tòa.

Các khoản vay của Công ty Thành Hiếu (thuộc nhóm Phương Trang), khách hàng của SCB (cũ) từ gần 20 năm trước, hiện đã lên đến 54.000 tỷ đồng bà Lan cũng đề nghị làm rõ vì đang cáo buộc bà phải chịu trách nhiệm.

Đến nay, theo bà Lan tổng số nợ vay tín dụng có trước khi bà tham gia sát nhập SCB đã lên tới hơn 347.800 tỷ đồng và đều tính vào số tiền bị cáo tham ô. Bà đề nghị VKS và HĐXX xem xét vấn đề này.

Bà Lan cũng đưa ra dẫn chứng, từ ngày 18/10/2022 đến quý 1 năm 2024, theo báo cáo của SCB, ngân hàng đã thu nợ, bán nợ trả chậm... thu được hơn 21.595 tỷ đồng; trong đó hơn 19.000 tỷ đồng nợ gốc. Nhưng số tiền này không được cấn trừ đi khoản tiền bà bị cáo buộc chiếm đoạt.

Cũng theo bà Lan tự bào chữa bổ sung, đến nay, kết luận điều tra và cáo trạng xác định, tổng tài sản hiện hữu của SCB là 714.000 tỷ đồng; nếu trừ đi 673.000 tỷ đồng bị cáo buộc phải chịu trách nhiệm thì không có thiệt hại. Bà Lan trình bày: "Các cơ quan tố tụng cho rằng SCB là của bị cáo. Bị cáo chiếm hơn 91% cổ phần thì cũng bị thiệt hại, giờ tiếp tục bắt bị cáo phải chịu trách nhiệm hết toàn bộ nợ gốc và lãi của SCB".

"Bị cáo mong những tình tiết giảm nhẹ mà VKS ghi nhận trong phần luận tội được áp dụng cho cả bị cáo, và các bị cáo khác, ở tội Tham ô tài sản. Bị cáo có cố gắng thế nào đi nữa mà chỉ được giảm nhẹ vào tội Vi phạm quy định về cho vay thì cũng không có ý nghĩa gì".

Bào chữa cho bà Lan, luật sư Giang Hồng Thanh cho biết, số liệu bà Lan nói về 21.000 tỷ đồng SCB thu hồi nợ là nằm trong công văn 8/7/2024 do chính SCB báo cáo. SCB đã buộc bà Lan phải gánh toàn bộ các khoản nợ nói trên là không đúng. Trong số 415.000 tỷ đồng bà Lan bị cáo buộc chiếm đoạt phải trừ đi số nợ từ trước khi ngân hàng hợp nhất.

Theo vị luật sư này, có 4 khoản phải trừ đi cho bà Lan gồm: khoảng 100.000 tỷ đồng từ 13/18 dự án (bà Lan nói thuộc nhóm Công ty Thành Hiếu, Thành Phát, Âu Lạc - Hạ Long...); 65.000 tỷ đồng bà Lan bị cáo buộc chịu trách nhiệm (các khoản vay này thực ra là của khách hàng khác không liên quan đến bà Lan); tài sản hiện hữu của SCB 45.000 tỷ; tài sản gán nợ SCB khoảng 32.000 tỷ và dự phòng rủi ro hao mòn tài sản cố định 21.000 tỷ đồng.

"Các khoản này đều nằm trong SCB, nay đều cộng vào bắt bà Lan chịu trách nhiệm vì 'chiếm đoạt' là không đúng", luật sư Thanh nhấn mạnh.

Luật sư tham dự phiên phúc thẩm

Luật sư Nguyễn Thị Huyền Trang cũng trình bày, cho đến nay, vẫn có những nhà đầu tư đã làm việc với bà Lan về mong muốn đưa vốn vào tiếp tục đầu tư cho các dự án, giúp bà có nguồn tiền khắc phục hậu quả vụ án. Cụ thể như tòa nhà số 29 Liễu Giai (Hà Nội), hiện nhà đầu tư nước ngoài đã có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước về việc chuyển tiền từ nước ngoài vào để cho bà Lan vay. Sau khi cấn trừ nợ cho các ngân hàng nước ngoài phần dư ra bà Lan dùng để khắc phục hậu quả vụ án. Đối với dự án 6A khu Trung Sơn, huyện Bình Chánh của bà Lan chưa kê biên thế chấp cho bất cứ khoản vay nào cũng có nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra 40.000 tỷ đồng để mua, giúp bà Lan khắc phục hậu quả.

Sau phần trình bày của bà Lan và các luật sư, đại diện VKS đề nghị SCB cung cấp một số nội dung để tranh luận lại. Theo đó, SCB cung cấp số liệu cho VKS, HĐXX làm rõ các vấn đề: trước khi 3 ngân hàng hợp nhất nợ cũ là bao nhiêu; số nợ tại SCB tính đến ngày 31/12/2017 là bao nhiêu; số nợ từ năm 2017 mang sang giai đoạn 2018 là bao nhiêu và trong tổng số dư nợ từ ngày 1/1/2018 đến ngày khởi tố vụ án 7/10/2022 có bao nhiêu khoản vay dùng để đảo nợ, bà Lan rút ra bao nhiêu...

Đại diện VKS đề nghị SCB cung cấp số liệu

Hồ sơ vụ án thể hiện, trong 10 năm thâu tóm SCB, bà Lan đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Bản án sơ thẩm xác định khoản dư nợ này bà Lan phải có trách nhiệm khắc phục cho SCB.