Viện kiểm sát đề nghị y án tử hình Trương Mỹ Lan

Bản án sơ thẩm đúng người đúng tội

Ngày 15/11, TAND Cấp cao tại TPHCM tiếp tục phiên tòa phúc thẩm vụ án Vạn Thịnh Phát (giai đoạn 1) đối với kháng cáo xin giảm án của bà Trương Mỹ Lan và 47 bị cáo cùng một số người liên quan, bước sang phần tranh luận. Quá trình diễn ra phiên tòa phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TPHCM xét xử phúc thẩm vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm (giai đoạn 1), Viện KSND Cấp cao tại TPHCM cho rằng, mức hình phạt là tương xứng với hành vi phạm tội của các bị cáo mà bản án sơ thẩm của TAND TPHCM đã tuyên.

Căn cứ kết quả điều tra, xét hỏi, lời khai của các bị cáo, người liên quan, bản án sơ thẩm xét xử là đúng quy định, đúng người, đúng tội. Trong đó, bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các công ty khác như Công ty An Đông, Công ty Việt Vĩnh Phú... hoạt động theo mô hình tập đoàn. Tập đoàn Vạn Thịnh Phát là trung tâm, kiểm soát hoạt động các công ty còn lại. Bị cáo Trương Mỹ Lan là người sở hữu 91,5% cổ phần của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB). Thông qua lời khai các bị cáo, lãnh đạo Ngân hàng SCB, thanh tra giám sát đã tái khẳng định bị cáo Trương Mỹ Lan là người lãnh đạo, quyết định các hoạt động và nhân sự chủ chốt tại Ngân hàng SCB và là người có quyền hạn cao nhất tại ngân hàng này.

Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên tòa phúc thẩm

Bị cáo Lan đã chỉ đạo lãnh đạo chủ chốt tại Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát lập các hồ sơ khống, rút tiền của Ngân hàng SCB. Từ năm 2012 - 2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo các bị cáo khác lập hồ sơ khống của 304 khách hàng, vay 368 khoản vay. Đến năm 2022, các khoản vay này còn dư nợ hơn 132.000 tỷ đồng cả gốc và lãi. Hành vi trong giai đoạn này của bị cáo Trương Mỹ Lan đã phạm vào tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng". Do Bộ luật Hình sự năm 2015 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018) có sự thay đổi về đường lối xử lý đối với các sai phạm xảy ra tại thời điểm trước và sau ngày 01/01/2018 nên từ năm 2018 - 2022, hành vi của bị cáo Trương Mỹ Lan là đã chỉ đạo các bị cáo đồng phạm lập khống 916 hồ sơ vay vốn của Ngân hàng SCB hơn 545.000 tỷ đồng, chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng là đã phạm tội "Tham ô tài sản".

Cũng theo luận tội, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng, để che giấu thực trạng yếu kém của Ngân hàng SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn 4 lần đưa hối lộ cho bị cáo Đỗ Thị Nhàn (lúc đó là Cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước) số tiền 5,2 triệu USD để tạo điều kiện cho Ngân hàng SCB được tiếp tục tái cơ cấu. Hành vi này của bị cáo Trương Mỹ Lan đã phạm tội "Đưa hối lộ". Cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Trương Mỹ Lan là đúng người, đúng tội, không oan sai. Bản án sơ thẩm cũng đã cân nhắc đến các tình tiết giảm nhẹ như tích cực tham gia hoạt động từ thiện, được nhiều giấy khen...

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Trương Mỹ Lan có thêm tình tiết mới, như ăn năn hối cải, xin bồi hoàn cho Ngân hàng SCB và có đơn cam kết giao 638 mã tài sản chưa kê biên, định giá, lên phương án khắc phục hậu quả vụ án nếu 1.121 mã tài sản đã giao cho Ngân hàng SCB không đủ khắc phục hậu quả. Bản thân gia đình bị cáo Trương Mỹ Lan đã nộp thêm số tiền để khắc phục hậu quả... Do vậy, theo Viện KSND, đây là căn cứ để xem xét giảm nhẹ đối với tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" của bị cáo Trương Mỹ Lan. Đối với kháng cáo của Trương Mỹ Lan về tội "Tham ô tài sản", đại diện Viện KSND cho rằng, bị cáo Lan đã phạm nhiều tội danh, thực hiện trong thời gian dài, bằng thủ đoạn tinh vi và chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn, gây ảnh hưởng đến người dân. Dù có thêm tình tiết mới, nhưng căn cứ theo các quy định của pháp luật thì chưa có căn cứ để xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Chu Lập Cơ (chồng bị cáo Trương Mỹ Lan)

Không có căn cứ giảm nhẹ hình phạt cho cựu Cục trưởng Đỗ Thị Nhàn

Đáng chú ý, Viện KSND Cấp cao tại TPHCM cũng nêu rõ về đề nghị mức hình phạt đối với bị cáo Đỗ Thị Nhàn (nguyên Cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước) về kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt là không có cơ sở. Theo đại diện Viện KSND, quá trình thanh tra từ 2017 - 2018, bị cáo Đỗ Thị Nhàn đã 4 lần nhận tiền hối lộ của bị cáo Trương Mỹ Lan thông qua bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn để chỉ đạo cấp dưới ban hành kết luận thanh tra, không kiến nghị đưa Ngân hàng SCB vào diện kiểm soát đặc biệt và không kiến nghị chuyển Cơ quan điều tra xử lý... để Ngân hàng SCB tiếp tục được tái cơ cấu, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Từ năm 2018 khi ban hành kết luận thanh tra đến năm 2022, Ngân hàng SCB đã cho hàng ngàn khách hàng vay, trong đó nhóm khách hàng của bị cáo Trương Mỹ Lan, Ngân hàng SCB đã giải ngân hàng trăm ngàn tỷ đồng, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân hàng này. Vì vậy, bị cáo Đỗ Thị Nhàn phải chịu trách nhiệm cho hành vi của mình gây ra. Hành vi của bị cáo Đỗ Thị Nhàn gây ra đặc biệt nghiêm trọng, nhiều lần và đã xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan tổ chức, bị cáo Nhàn đã tạo điều kiện cho bị cáo Lan chiếm đoạt tiền của Ngân hàng SCB mà đến nay chưa khắc phục được, gây dư luận xấu, mất an ninh trật tự, cần xử phạt nghiêm để răn đe phòng ngừa chung. Xét thấy, bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo Đỗ Thị Nhàn mức án tù chung thân về tội "Nhận hối lộ" là tương xứng mức độ, hành vi phạm tội. Đáng lẽ phải áp dụng mức cao nhất là tử hình, nhưng do trước khi xét xử, bị cáo Nhàn đã nộp 3/4 tiền nhận hối lộ nên tòa sơ thẩm đã cân nhắc giảm nhẹ. Tại phiên phúc thẩm, bị cáo Nhàn có cung cấp thêm tình tiết mới là nộp thêm 1 tỷ đồng, nhưng không đủ để xem xét giảm nhẹ đối với mức độ phạm tội của bị cáo này.

Trương Huệ Vân (cháu bị cáo Trương Mỹ Lan)

Tại tòa phúc thẩm, bị cáo Đỗ Thị Nhàn trình bày kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt với các tình tiết giảm nhẹ, như thành khẩn khai báo, có nhiều thành tích xuất sắc trong lao động, 24 năm làm nghề thanh tra đều toàn tâm toàn ý công việc cơ quan, được tặng huân chương, bằng khen cùng nhiều giấy khen, kỷ niệm chương về sự nghiệp ngân hàng, thanh tra, gia đình có công với cách mạng, nuôi dưỡng con liệt sĩ... Bị cáo Nhàn đã giao nộp tổng cộng 5,2 triệu USD tiền nhận từ bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, nộp phạt bổ sung 100 triệu đồng và động viên gia đình nộp 500 triệu đồng khắc phục hậu quả chung của vụ án. Bị cáo Đỗ Thị Nhàn trình bày về bản thân mang nhiều bệnh như tim mạch, tiểu đường, thận, mong HĐXX xem xét để bị cáo được hưởng đầy đủ, tối đa sự khoan hồng của pháp luật với mức án dưới mức thấp nhất của khung hình phạt để sớm về với gia đình.