Đợt truy quét quy mô
Theo thống kê trên địa bàn Q5 hiện có hàng chục cơ sở KD hoá chất. Trong đó có 24 cơ sở KD hoá chất công nghiệp; 46 cơ sở KD các loại phụ gia, phụ gia thực phẩm, hoá chất thông thường. Đa số các cơ sở chỉ bố trí cửa hàng bán lẻ, trụ sở giao dịch, số lượng hóa chất trưng bày không nhiều, phần lớn hàng hóa được lưu giữ tại kho nằm trên địa bàn các quận ven TP hoặc tỉnh khác. Cụ thể có Công ty TNHH Thiết bị KH NTO (trụ sở chính P12, Q.Bình Thạnh, có cửa hàng bán lẻ tại chợ Kim Biên, Q5) đăng ký KD chất xyanua. Công ty này có kho chứa hóa chất đặt tại Cụm Công nghiệp Hải Sơn, xã Đức Hoà, H.Đức Hòa, Long An.
Trong chợ hóa chất Kim Biên có 10 cơ sở KD hóa chất là phụ gia, phụ gia thực phẩm, hóa chất thông thường (không KD hóa chất công nghiệp); khu vực xung quanh chợ Kim Biên có gần 30 cơ sở KD hóa chất, trong đó có 24 cơ sở được Sở Công thương cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện KD hóa chất có điều kiện, các cơ sở còn lại KD hóa chất thông thường nên không yêu cầu phải có Giấy chứng nhận.
Tổ công tác số 3 kiểm tra nhãn mác, xuất xứ hàng hóa có liên quan đến hóa chất độc hại
Hóa chất được bày bán với nhiều ngành hàng (nông nghiệp, phụ gia thực phẩm, y tế, công nghiệp...) với nguồn gốc xuất xứ đa dạng, từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan... Hầu hết số hóa chất này được lưu giữ với số lượng không nhiều và được chứa trong các loại bình chứa nhỏ, không có nhãn mác rõ ràng, khó khăn trong việc xác định tên hóa chất, đơn chất hoặc hỗn hợp nhiều chất... Chính vì sự lẫn lộn, không sắp xếp theo thứ tự ngành hàng KD (thực phẩm ra thực phẩm, phụ gia theo phụ gia...) đã vô tình trở thành kẻ hở cho các đối tượng có ý đồ xấu sử dụng hóa chất vào mục tiêu bất chính của mình.
Trước thực trạng trên, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thiếu tướng Mai Hoàng - Phó Giám đốc CATP, sáng 26/9, Phòng Cảnh sát kinh tế phối hợp CAQ5, Sở Công thương, Cục Quản lý thị trường TP và các phòng nghiệp vụ đã chia làm 5 tổ, đồng loạt xuất quân kiểm tra các cơ sở sản xuất, KD, buôn bán hóa chất tại khu vực chợ hóa chất Kim Biên và khu vực địa bàn Q5.
Tại Công ty cổ phần P. (Nghĩa Thục, P5Q5), do bà Bùi Thị Thúy Ng. (SN 1966; ngụ P.Tân Phong, Q7) làm Tổng giám đốc, Tổ công tác số 1 qua kiểm tra, ghi nhận công ty đang sản xuất, KD các loại hóa chất công nghiệp, trong đó có thực hiện hành vi sang chiết trái phép hóa chất mang nhãn Potassium Gold Cyanide, nghi vấn là hóa chất độc gốc xyanua. Kiểm tra giấy phép của công ty này cho thấy, công ty không có giấy phép hoạt động sản xuất, KD hóa chất tại địa chỉ trên; không cung cấp hóa đơn, chứng từ về nguồn gốc xuất xứ đối với mặt hàng Potassium Gold Cyanide.
Đại diện Phòng PC03 và CAQ5 đang làm việc với 1 công ty kinh doanh hóa chất
Đoàn kiểm tra đã lập biên bản tạm giữ 33 chai/hũ chứa các hóa chất nghi vấn là hóa chất độc có gốc xyanua (trong đó có 6 hũ nhãn hiệu Potassium Gold Cyanide 68,2%; 2 hũ nhãn hiệu Potassium Gold Cyanide 58,2%). Qua kiểm tra hồ sơ, tài liệu, tổ kiểm tra xác định đơn vị cung cấp hóa chất cho công ty P. là công ty hóa chất M. có trụ sở tại Q.Gò Vấp. Qua xác minh, đoàn kiểm tra ghi nhận công ty M đã ngưng hoạt động tại địa chỉ trên. Sau khi nhận chỉ đạo của Ban Giám đốc CATP, đoàn công tác đã thống nhất bàn giao cho CAQ.Gò Vấp tiếp tục nắm tình hình và phối hợp điều tra, xử lý.
Kiểm tra tại hộ kinh doanh T. (trên đường Nhiêu Tâm, P5Q5) do bà Lê Thị Xuân M. (SN 1968, ngụ, P21, Q.Bình Thạnh) làm chủ, Tổ công tác số 2 phát hiện tại đây đang có hành vi KD trái phép các loại hoá chất công nghiệp, trong đó có nhiều hóa chất nghi vấn là hóa chất độc gốc xyanua được chứa đựng bên trong 84 hũ nhựa đã pha chế, trọng lượng khoảng 42kg. Tất cả hàng hoá đều không có hoá đơn chứng từ, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Đoàn kiểm tra đã tạm giữ thêm 14 chai thuốc hiệu Brass; 8 chai dầu bóng cẩm thạch, 2 chai Platinum 3000 ready to use; 2 chai Rhoduna Diamond Bright Rhodium Concentrate. Bà Lê Thị Xuân M. khai nhận mua số hóa chất trên từ công ty hóa chất M, có xuất hóa đơn VAT nhưng không cung cấp Phiếu an toàn hóa chất. Khi bán hóa chất cho người có nhu cầu, hộ kinh doanh T. không yêu cầu người mua cung cấp những thông tin cần thiết.
Tổ công tác số 2 kiểm tra và niêm phong số hóa chất có liên quan đến xyanua
Kiểm tra hộ kinh doanh Ngân L., (trên đường Nghĩa Thục, P5Q5) do ông Nguyễn Trung T. (SN 1985; ngụ P5Q5) là chủ cơ sở, Tổ kiểm tra phát hiện cơ sở này đang có hành vi KD trái phép các loại hoá chất công nghiệp, trong đó có nhiều hóa chất nghi vấn là hóa chất độc gốc xyanua. Tiến hành tạm giữ 1 thùng hóa chất công nghiệp dạng viên nén nghi là xyanua, trọng lượng khoảng 10kg. Ông Lê Hoài Vĩnh P. - quản lý cửa hàng khai nhận: 10kg hoá chất dạng viên nén màu trắng, không nhãn mác là xyanua còn được gọi là "bánh bò”, được mua với giá 150.000đ/kg (một trăm năm mươi nghìn đồng/kg) của người đàn ông tên Hoài, ngụ Q.Bình Tân. Trước các sai phạm trên, Tổ kiểm tra tiến hành lập biên bản tạm giữ toàn bộ số hàng hóa trên để điều tra, xác minh làm rõ.
Đợt kiểm tra hữu ích
Tại Công ty TNHH thương mại Thuận Tr., (P13Q5) do ông Trần Văn Tr. (SN 1971; ngụ P13Q5) làm giám đốc. Theo đó, công ty hoạt động tại chợ Kim Biên, P13Q5 có quy mô lớn về KD phụ gia thực phẩm và hóa chất công nghiệp. Tại thời điểm trên, đoàn kiểm tra ghi nhận doanh nghiệp có lưu chứa các loại hóa chất công nghiệp như: axit photphoric, axit axetic, hydrogen perixide; không phát hiện công ty KD các loại hóa chất độc, hóa chất có gốc xyanua. Tuy nhiên, tổ kiểm tra cũng đã xác định một số sai phạm của công ty Thuận Tr. như sau: Lưu giữ hóa chất không bảo đảm khoảng cách an toàn; vận chuyển hàng hóa không bảo đảm... CAQ5 phối hợp Đội QLTT số 5 tiếp tục xử lý.
Tại Công ty TNHH Phú Hoàng V., (P14Q5) do ông Trần Vũ V. (SN 1975; ngụ P14Q5 làm Giám đốc. Theo đó, đây là một công ty có quy mô lớn về KD phụ gia và hương liệu phục vụ sản xuất, chế biến thực phẩm. Tại thời điểm kiểm tra, công ty xuất trình đầy đủ các loại chứng từ, hóa đơn. Đoàn kiểm tra chưa ghi nhận sai phạm của Công ty TNHH Phú Hoàng V..
Số sản phẩm có liên quan đến xyanua được lực lượng chức năng thu giữ
Tương tự, Tổ công tác số 2 tiến hành kiểm tra Công ty cổ phần Nam Đ., (P2Q5) do ông Trần Thành A. (SN 1935; ngụ Q3) làm Giám đốc. Đây là công ty chuyên về KD phụ gia và hương liệu phục vụ sản xuất, chế biến thực phẩm. Tại thời điểm kiểm tra, công ty xuất trình đầy đủ các loại chứng từ, hóa đơn. Đoàn kiểm tra chưa ghi nhận sai phạm của công ty này.
Nói về đợt kiểm tra lần này, đại diện một hộ KD cho biết: "Tiểu thương chúng tôi làm ăn đều tuân thủ nghiêm ngặc các quy định của cơ quan chức năng. Tuy nhiên, vì áp lực công việc, đôi lúc chúng tôi lơ là, mất cảnh giác trong việc tuân thủ các quy định pháp luật. Cụ thể quy định về việc buôn bán hóa chất cho đối tượng nào, hay tuân thủ quy định phòng cháy, chữa cháy ra sao. Chính vì thế, chúng tôi đồng tình với đợt kiểm tra này vì nhờ đó, chúng tôi biết mình còn thiếu sót những điểm nào trong quá trình KD để khắc phục".
Cũng theo ghi nhận của cơ quan chức năng, sau dư âm của đợt ra quân trên, nhiều địa chỉ buôn bán chất độc xyanua trên mạng xã hội đã tự xóa tài khoản, không còn dám công khai. Hiện CATP vẫn đang tiếp tục cuộc truy quét nhằm vào những đối tượng buôn bán loại hóa chất độc hại này.