Nhiều cánh rừng báo động đỏ
Chiều tối 11/3, tại khu vực (KV) núi Trà Sư, khóm Trà Sư, P.Nhà Bàng, TX.Tịnh Biên, tỉnh An Giang xảy ra vụ cháy cạnh tán rừng khiến cả KV rộng lớn đỏ lửa. Khi phát hiện cháy, Ban chỉ huy Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững P.Nhà Bàng đã huy động 50 thành viên các lực lượng Công an, Quân sự, An ninh trật tự cơ sở, bộ phận phòng cháy, chữa cháy (PCCC), người dân cùng với các phương tiện chữa cháy tới hiện trường. Đến 18 giờ 20, đám cháy trảng cỏ khô, thực bì dưới tán rừng khoảng 1.500m2 được dập tắt. 19 giờ 20 cùng ngày, lực lượng tiếp tục phát hiện điểm cháy xung quanh đó, hơn 170 người cùng phương tiện chữa cháy được huy động để dập lửa.
Tại tỉnh Kiên Giang, khoảng 17 giờ ngày 09/3 đám cháy lớn đã xảy ra ở bãi Ông Lang (xã Cửa Dương, TP. Phú Quốc). Ngay sau khi nhận được thông tin, Hạt Kiểm lâm Phú Quốc và lực lượng PCCC thành phố này đã huy động nhiều xe chữa cháy đến hiện trường dập lửa. Trước đó, ngày 11/02 tại KV đất dự án Khu du lịch sinh thái đảo Phú Quốc cũng phát sinh đám cháy lớn gây thiệt hại khoảng 38ha. Hiện nhiều KV rừng ở TP. Phú Quốc được cảnh báo cháy rừng ở cấp độ V, cực kỳ nguy hiểm.
Theo ông Lê Văn Hải, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm (KL) - Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, toàn tỉnh có hơn 17.540ha trong tổng số 45.765ha rừng ở U Minh Hạ và cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối trong tình trạng khô hạn, có khả năng xảy ra cháy; trong đó, diện tích (DT) rừng ở mức báo động cháy cấp III hơn 16.700ha, cấp IV hơn 836ha. Nắng nóng gay gắt khiến nguồn nước tại các kênh, mương trữ bốc hơi nhanh, nhiều DT rừng nguy cơ xảy ra cháy. Dự báo từ nay đến cuối tháng 3/2025, DT rừng khô hạn ở mức báo động cháy cấp III, cấp IV tại tỉnh sẽ tăng. Khả năng nhiều DT rừng ở U Minh Hạ, tại cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối chuyển sang mức báo động cháy cấp IV, cấp V.
Một cánh rừng có nguy cơ cháy cao
Trước tình hình trên, Chi cục KL tỉnh Cà Mau chủ động các biện pháp PCCC rừng mùa khô 2024 - 2025 theo phương châm "Bốn tại chỗ"; song song với đó duy trì hoạt động thường xuyên, thông suốt hệ thống thông tin vô tuyến (Icom) và điện thoại di động từ các chốt, trạm, tiểu khu đến các đơn vị quản lý rừng, Ban chỉ đạo phòng, chống (PC) cháy rừng cấp xã, huyện, tỉnh để kịp thời chỉ đạo xử lý nhanh các tình huống phát sinh, không để xảy ra cháy lớn.
Hiện trên toàn lâm phần đang phát huy hiệu quả 68 chòi quan sát kiên cố, 11 chòi canh di động và tạm thời. Riêng tại Vườn quốc gia (VQG) U Minh Hạ có chòi quan sát cố định cao 25m, bảo đảm phục vụ tốt công tác PCCC rừng trong mùa khô năm nay. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng phối hợp với các chủ rừng tổ chức họp dân triển khai công tác PCCC rừng mùa khô 2024 - 2025; thực hiện ký cam kết với hơn 5.400 gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư trên toàn lâm phần; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ (BV) và PCCC rừng.
Với diện tích 380ha, bao gồm cả vùng lõi và vùng đệm, Vườn chim Bạc Liêu (VCBL) nằm ở trung tâm TP.Bạc Liêu hiện có hơn 100 loài chim và nhiều động vật quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới. Vườn chim không chỉ đóng vai trò quan trọng trong bảo tồn thiên nhiên mà còn là điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn. Đặc biệt, do vị trí địa lý nằm trong lòng thành phố, VCBL như "lá phổi xanh" điều hòa không khí. Thế nhưng, hiện khu rừng này đang trong tình trạng báo động. Theo ông Lê Chí Linh - Phó giám đốc Ban quản lý rừng đặc dụng phòng hộ ven biển Bạc Liêu, toàn bộ lâm phần VCBL đang báo động cháy cấp V. Ban quản lý đã bố trí lực lượng, phương tiện và các dụng cụ cần thiết để đáp ứng trong mọi tình huống. Để PC cháy, Ban quản lý đã triển khai các giải pháp PCCC, ngăn chặn các hành vi vi phạm, đặc biệt là việc săn bắt động vật hoang dã (ĐVHD) trái phép và đốt lửa trong rừng; tổ chức trực PCCC rừng 24/24 giờ, nhất là vào những thời điểm nắng nóng từ 9 - 17 giờ, kịp thời phát hiện, xử lý các tình huống nguy hiểm.
Diện tích tự nhiên của VQG U Minh Thượng có khoảng 21.107ha, gồm vùng lõi 8.038ha và vùng đệm hơn 13.000ha. Năm 2012, Công viên quốc gia U Minh Thượng được công nhận Công viên di sản ASEAN đầu tiên trên vùng đất than bùn của Đông Nam Á. Đây cũng là VQG thứ 5 của Việt Nam được công nhận Vườn di sản ASEAN. Theo dự báo đến tháng 5/2025, nắng nóng gay gắt sẽ làm cho mực nước ngầm trong than bùn giảm nhanh, rừng ở VQG này cảnh báo cháy cấp IV, V.
Đám cháy tại khu vực núi Trà Sư
Căng sức giữ rừng
Nắng nóng đang diễn ra gay gắt trên diện rộng, dự báo cháy rừng ở mức nguy hiểm. Chính vì thế, công tác bảo vệ, PC cháy rừng rất được quan tâm. Trung tuần tháng 3/2025, chúng tôi theo Đường tỉnh 948 đến khu vực Đồi Mai - Núi Cấm có diện tích khoảng 400ha (thuộc xã An Hảo, TX.Tịnh Biên, tỉnh An Giang). Tại đây, Trạm quản lý rừng liên huyện KV Tịnh Biên - Châu Đốc đang rốt ráo thực hiện công tác PC cháy rừng.
Anh Cao Văn Trí (ngụ xã An Hảo) cho biết, mỗi năm vào mùa khô tại núi Cấm, địa phương và các lực lượng chức năng luôn nhắc nhở người dân PC cháy và BV rừng. "Hiện nay nắng nóng, lá cây khô rơi rụng nhiều. Nếu ai đi rừng bất cẩn để tàn thuốc hoặc đốt lửa lấy mật ong rất dễ gây cháy rừng", anh nói. Theo anh Phan Quang Chinh, phụ trách Trạm quản lý rừng liên huyện KV Tịnh Biên - Châu Đốc: "Ngoài việc tuần tra, nhóm cơ động của trạm còn chú trọng thực hiện công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân làm nông nghiệp ở KV ven núi. Việc tuần tra, quan sát xung quanh KV này sẽ giúp chúng tôi nhanh chóng phát hiện tình huống, sự cố, kịp thời báo cáo về lãnh đạo ban để xử lý”.
Anh Trần Công Hảo, Đội trưởng Đội Chữa cháy rừng cơ động số 4 - VQG U Minh Thượng, huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang, cho biết: "Mùa khô năm 2025, tôi và nhiều anh em ở vườn lúc nào cũng căng sức phòng lửa, giữ rừng. Tất cả chia việc với nhau để làm như trực tháp canh, lội bộ dọc theo bờ đê rừng và đặc biệt chạy vỏ lãi dọc những con kênh, len lỏi vào rừng để quan sát, kịp thời ngăn không cho người lạ vào rừng săn ong và ĐVHD..., BV rừng".
Theo ông Trần Văn Thắng - Phó giám đốc VQG U Minh Thượng, để bảo đảm công tác PC cháy rừng, đơn vị đã bố trí 5 đội PCCC rừng (mỗi đội 13-15 thành viên), cho người dân ký cam kết chung tay BV rừng, gia cố 5 hố chứa nước (tích trữ khoảng 150m3 nước/hố), phát dọn 30 đường tuyến tại các KV có nguy cơ cháy cao.