Theo Cục Khí tượng thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) trong ngày 8/10, Bắc Bộ đã có nắng, mưa rào và dông chỉ còn xảy ra ở vài nơi. Tuy nhiên, do mực nước lũ dâng cao, nhiều xã, phường của các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn sẽ tiếp tục ngập lụt trong những ngày tới.
Dự báo, ngập lụt sâu diện rộng tại Thái Nguyên duy trì trong 3-4 ngày; tại tỉnh Lạng Sơn và Bắc Ninh, dự báo từ 2-3 ngày, một số nơi lâu hơn.
Vì sao một số địa phương ngập sâu, vượt lũ lịch sử?
Ông Lê Ngọc Quyền, Phó Giám đốc Đài Khí tượng Thuỷ văn Bắc Bộ (Cục Khí tượng Thuỷ văn), cho biết sáng sớm 6/10, bão số 11 (bão Matmo) sau khi đi vào đất liền khu vực Phòng Thành của tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) tiếp tục di chuyển theo hướng tây tây bắc và suy yếu thành một vùng áp thấp. Đến đêm 6/10, vùng áp thấp có vị trí trên khu vực vùng núi các tỉnh Bắc Bộ.
Do mực nước lũ dâng cao, nhiều xã, phường của các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn sẽ tiếp tục ngập lụt trong những ngày tới. (Ảnh: TTXVN
Từ đêm 6/10 đến chiều 7/10, vùng thấp kết hợp với các đới gió Đông Nam, Tây Nam đã hình thành vùng hội tụ gió trên khu vực vùng núi và trung du Việt Bắc, gây mưa to đến rất to cho các tỉnh Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn.
Lượng mưa trong 36 giờ (từ 7 giờ ngày 6/10 đến 19 giờ ngày 7/10) tại nhiều nơi đã vượt giá trị tổng lượng mưa trung bình nhiều năm trong cả tháng 10.
Theo ông Quyền, tình trạng mưa cực đoan xảy ra trong thời gian ngắn kết hợp với địa hình có độ dốc lớn từ Bắc xuống Nam, lòng sông hẹp và uốn lượn mạnh, đã làm giảm tốc độ thoát nước khi xảy ra mưa lớn.
Hệ quả là khi nước ở phía trên dồn xuống nhanh, nước ở bên dưới không kịp thoát nên nhiều khu vực ở các tỉnh Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn đã xảy ra ngập lụt nghiêm trọng và lũ lớn trong những ngày qua.
Đơn cử tại Thái Nguyên, lượng mưa trong 36 giờ phổ biến trong khoảng 200-400mm. Thậm chí, tại Đồng Hỷ lên tới 596mm, Nam Hòa 554mm…
Khu vực trung tâm của tỉnh Thái Nguyên ngập sâu trong nước lũ. (Ảnh: Phạm Tuấn Anh/TTXVN)
Tại Cao Bằng, lượng mưa phổ biến 100-200mm; một số nơi cao hơn như: Xuân Trường 293mm, Nguyên Bình 273mm. Tại Lạng Sơn, lượng mưa phổ biến 100-200mm; riêng Yên Bình 334mm, Tân Tri 290mm, Thiên Tân 279mm.
Ông Quyền cũng cho biết mặc dù thời tiết hôm nay tại các tỉnh thuộc Bắc Bộ không còn khả năng xảy ra mưa lớn trên diện rộng, song mực nước lũ trong hơn 24 giờ qua tại các sông Gâm, Giang, Cầu, Thương, Trung, Bắc Giang thuộc các tỉnh Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Bắc Ninh lên cao.
Đáng chú ý, các trạm đã vượt lũ lịch sử tới hơn 1m. Đơn cử như đỉnh lũ trạm Gia Bảy (sông Cầu) là 29,9m - trên báo động 3 là 2,9m (vượt lũ lịch sử 1,09m); trạm Hữu Lũng (sông Trung) là 24,31m - trên báo động 3 là 5,31m (vượt 1,77m); trạm Cầu Sơn (sông Thương) 17,97m - trên báo động 3 là 1,97m (vượt lũ lịch sử 0,36m).
Dự báo tình trạng ngập lụt sẽ còn tiếp diễn trong những ngày tới
Chia sẻ với báo chí, tối 8/10, Phó Giáo sư - Tiến sỹ Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Cục Khí tượng thủy văn), cho biết hiện nay lũ trên sông Cầu (Thái Nguyên) tại trạm Gia Bảy xuống chậm, tại trạm Chã đang lên.
Mực nước lúc 20 giờ hôm nay (8/10) trên sông Cầu tại trạm Gia Bảy 28,76m trên mức báo động 3 là 1,76m, dưới mức lịch sử năm 2024 (28,81m) là 0,05m; tại trạm Chã là 11,67m trên báo động 3 là 1,67m (trên mức lũ lịch sử 0,65m).
Dự báo trong 12 giờ tới, lũ trên sông Cầu tại trạm Gia Bẩy tiếp tục xuống chậm và ở trên mức báo động 3 khoảng 1,60m. Tại trạm thuỷ văn Chã lũ tiếp tục lên chậm và đạt đỉnh. Đỉnh lũ có khả năng đạt mức cao hơn từ 0,8-1,0m so với mực nước lũ lịch sử (ngày 20/8/1971) vào đêm nay, 8/10/2025.
Trong 12-24 giờ tiếp theo, lũ trên sông Cầu tại trạm Gia Bảy tiếp tục xuống dưới mức lũ lịch sử nhưng vẫn duy trì trên mức báo động 3. Tại trạm thủy văn Chã lũ đạt đỉnh và có xu thế giảm chậm.
“Dự báo ngập lụt sâu diện rộng tại Thái Nguyên duy trì trong 3-4 ngày,” Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia thông tin.
Tại Bắc Ninh, ông Khiêm cho biết hiện lũ trên sông Cầu, sông Thương đang lên. Mực nước lúc 20 giờ trên sông Cầu tại trạm Đáp Cầu 7,03m, trên báo động 3 là 0,73m; tại trạm Phúc Lộc Phương 9,28m trên báo động 3 là 1,28m.
Mực nước trên sông Thương tại trạm Cầu Sơn 18,31m, trên báo động 3 là 2,31m (trên mức lịch sử là 0,70m); tại trạm Phủ Lạng Thương 7,54m, trên báo động 3 là 1,24m (trên mức lũ lịch sử năm 1986 là 0,01m).
Dự báo trong 12 giờ tới, mực nước trên sông Thương, sông Cầu tiếp tục lên ở mức trên báo động 3. Trong 12-24 giờ tiếp theo, mực nước trên sông Thương có thể đạt đỉnh vào tối và đêm nay (8/10) ở mức trên mức lũ lịch sử; sông Cầu đạt đỉnh vào đêm và sáng mai (9/10) ở mức trên báo động 3 khoảng 0,90m, sau xuống chậm.
Với diễn biến lũ trên, nguy cơ sạt lở bờ sông, đê sông, nguy cơ lũ quét trên các sông suối và sạt lở đất trên các sườn dốc ở khu vực vùng núi Bắc Bộ.
Đối với tỉnh Lạng Sơn, ông Khiêm cho biết hiện nay, lũ trên sông Trung đã đạt đỉnh và đang xuống chậm. Theo đó, mực nước tại trạm Hữu Lũng trên sông Trung ở mức 24,12m, trên báo động 3 là 5,12m (trên mức lũ lịch sử 1,58m).
Dự báo trong 6-12 giờ tới, lũ trên sông Trung tiếp tục xuống chậm ở mức trên báo động 3; sông Bắc Giang, mực nước lũ xuống mức báo động 2. Trong 12-24 giờ tiếp theo, lũ trên sông Trung xuống chậm ở mức báo động 3; sông Bắc Giang xuống mức báo động 1. Nguy cơ sạt lở bờ sông, đê sông, nguy cơ lũ quét trên các sông suối và sạt lở đất trên các sườn dốc ở khu vực vùng núi Bắc Bộ.
Phó Giám đốc Đài Khí tượng Thuỷ văn Bắc Bộ Lê Ngọc Quyền cũng cho biết dự báo tại Thái Nguyên sẽ tiếp tục ngập lụt sâu trên diện rộng từ 3-4 ngày.
Một số khu vực ở Thái Nguyên khả năng ngập lâu hơn thuộc các xã, phường như: Phan Đình Phùng, Gia Sàng, Tích Lương, Linh Sơn, Quán Triều, Phú Lương, Quang Sơn, Đồng Hỷ, An Khánh,Yên Trạch, La Hiên, Nghinh Tường, Nam Hòa, Trung Hội, Văn Hán, Phú Đình, Trung Hội, Đồng Hỷ, Đại Phúc, Thần Sa, Bình Thành, Trại Cau, Lam Vỹ, Phú Bình, Kha Sơn, Phú Bình, Đại Từ, Ba Bể, Chợ Rã, Na Rì, Văn Lang, Bắc Kạn, Yên Bình, Chợ Mới...
Tương tự, tại tỉnh Cao Bằng, dự báo ngập lụt sâu trên diện rộng kéo dài trong khoảng thời gian từ 1-2 ngày, có nơi lâu hơn tại nhiều khu vực thuộc các khu dân cư ven sông xã Hòa An, Thục Phán, Nùng Chí Cao, Tân Giang, Phục Hòa.
Khu vực Lạng Sơn, dự báo ngập lụt sâu trên diện rộng từ 2-3 ngày, có nơi lâu hơn. Đáng chú ý là tại Yên Bình, Vân Nham, Hữu Lũng, Tuấn Sơn, Cai Kinh.
Tại tỉnh Bắc Ninh, dự báo ngập lụt sâu trên diện rộng từ 2-3 ngày. Một số xã, phường có khả năng lâu hơn như: Tam Tiến, Xuân Lương, Yên Thế, Mỹ Thái, Đồng Kỳ, Lạng Giang, Xã Kép, Tiên Lục, Tân Yên, Phường Tiền Phong, Bắc Giang, Yên Dũng, Việt Yên, Hợp Thịnh, Xuân Cẩm, Tam Giang, Yên Trung, Tam Đa, Nếnh, Yên Dũng, Cảnh Thụy.