(CAO) Theo phong tục cổ truyền, 23 tháng Chạp hằng năm, mọi nhà đều làm lễ cúng ông Công ông Táo lên chầu Trời. Ngoài mâm cỗ, các gia đình sẽ chuẩn bị cá chép để thả ra sông, hồ gần nhà...
Truyền thuyết kể lại rằng: "Hàng năm, Táo quân được ông Trời phái xuống trần gian theo dõi và ghi chép những việc làm thiện - ác của loài người.
Sau đó, cứ vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, Táo quân lại cưỡi cá chép hóa rồng lên Thiên đình báo cáo tất cả việc làm tốt và chưa tốt của con người trong một năm để Thiên đình định đoạt công tội, thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người". Đến đêm Giao thừa, Táo quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc trông coi bếp lửa gia đình.
Bởi thế cứ đến ngày Tết ông Công ông Táo là người Việt lại làm lễ cúng cá chép. Người dân thường chuẩn bị 3 con cá chép sống, thả trong chậu nước, cúng cùng các đồ lễ khác. Sau khi cúng xong sẽ đem "phóng sinh" ở sông, ao, hồ, nghĩa là để đưa ông Táo về trời.
Ngay từ sáng sớm 23 tháng chạp (ngày 8-2 dương lịch), người Sài Gòn sau khi làm lễ cúng, tranh thủ mang cá chép ra các bờ sông, bờ kênh gần nhà để làm lễ thả.
Người dân thường chuẩn bị 3 con cá chép sống, thả trong chậu nước, cúng cùng các đồ lễ khác. Sau khi cúng xong sẽ đem "phóng sinh" ở sông, ao, hồ, nghĩa là để đưa ông Táo về trời.
Người dân khấn vái, cầu nguyện trước khi thả cá, mong một năm bình an và thuận lợi.
Nguyện cầu trước khi thả cá với lòng thành kính, thiêng liêng nhất.
Sau khi cúng xong cá sẽ được thả ở sông, ao, hồ.
Để cá thả sống được và tránh bị vớt, chích điện đem bán lại, nhiều người Sài Gòn còn thuê cả tàu ra giữa xong để thả cho chắc. Mỗi chuyến tàu chở người dân ra giữa sông thả cá với giá... tùy hỉ. Tuy nhiên, thường người dân trả cho chủ tảu 50.000 đồng.
Cá được thả giữa sông một cách an toàn.
Cẩn thận mở bọc để chuẩn bị làm lễ thả cá chép.
Nhiều người rất có ý thức khi chỉ phóng sinh cá, không vứt túi ni lông xuống sông, xuống kênh.
Khu vực sông gần chân cầu Bình Lợi được nhiều người dân đến thả cá.
Theo quan niệm dân gian, cá chép phải được thả trước giờ Ngọ (12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp) thì mới kịp lên Thiên đình.
Trong tâm thức người Việt, "cá vượt vũ môn" hay "cá chép hóa rồng" còn mang ý nghĩa của sự thăng hoa, biểu tượng của tinh thần vượt khó, sự kiên trì, bền chí chinh phục tri thức để đi tới thành công, biểu trưng cho nhân cách thanh cao tiềm ẩn hoặc hướng đến một kết quả tốt đẹp.
Ai cũng tranh thủ thả cá trước 12 giờ để kịp giờ lành.
Thả cá chép đúng cách là thả từ từ, nhẹ nhàng xuống sông, hồ để cá còn có cơ hội được sống.
Phóng sinh cá chép ngày Tết ông Công ông Táo không chỉ là một nét đẹp văn hóa, mà còn thể hiện sự từ bi quý báu của người Việt Nam.