(CAO) Hôm 18/8, tờ South China Morning Post đưa tin các nhà khoa học Trung Quốc đã tìm ra cách biến tế bào gốc người thành tế bào não sản xuất dopamine rồi cấy ghép chúng vào chuột nhằm giúp giảm hành vi trầm cảm và tăng cường cảm xúc.
Khi các tế bào giống tế bào thần kinh được cấy ghép vào chuột bị trầm cảm, chúng giúp giảm các triệu chứng như lo lắng và cam chịu, đồng thời tăng cảm giác thích thú.
Bước tiến này có tiềm năng được sử dụng như một liệu pháp điều trị các rối loạn thần kinh tâm thần bằng cách nhắm trực tiếp vào và sửa chữa các phần não liên quan đến điều hòa tâm trạng.
Các nhà nghiên cứu cho biết trong một bài báo được công bố trên tạp chí Cell Stem Cell được bình duyệt vào ngày 11/8 rằng: "Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khái niệm ủng hộ việc sử dụng liệu pháp tế bào để điều trị các rối loạn tâm thần bằng cách tái tạo cụ thể các mạch thần kinh bị rối loạn chức năng".
Rối loạn trầm cảm nặng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người trên khắp thế giới.
Một số người bị trầm cảm kháng trị, liên quan đến các triệu chứng như mất khoái cảm, hoặc không thể cảm nhận được niềm vui từ những hoạt động từng mang lại niềm vui. Mất khoái cảm có thể kéo dài ngay cả khi các triệu chứng tâm trạng đã được cải thiện.
Nơ-ron dopaminergic là một loại tế bào đặc biệt sản xuất và giải phóng dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến động lực, phần thưởng và vận động. Bệnh nhân trầm cảm bị mất khoái cảm có thể biểu hiện tình trạng giảm hoạt động dopamine.
Trong não giữa, có ba phân nhóm chính của nơ-ron dopaminergic: A8, A9 và A10. Trong số này, A10 đóng vai trò quan trọng trong các hành vi dựa trên phần thưởng và khuyến khích.

Nơ-ron dopaminergic là một loại tế bào đặc biệt sản xuất và giải phóng dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến động lực, phần thưởng và vận động - Ảnh: Shutterstock
Rối loạn chức năng của hệ thống nơ-ron A10 có liên quan đến các rối loạn tâm thần, bao gồm trầm cảm, tâm thần phân liệt và nghiện ma túy. Điều này khiến nơ-ron A10 trở thành tế bào mục tiêu để điều trị các rối loạn này.
Tế bào gốc đa năng của người, có khả năng biệt hóa thành tất cả các loại tế bào, đã được sử dụng để tạo ra các tế bào thần kinh dopaminergic, bao gồm cả A9, mặc dù nhóm nghiên cứu cho biết việc tạo ra các tế bào thần kinh A10 hiệu quả trước đây vẫn còn "khó nắm bắt".
Nhóm nghiên cứu từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc tại Đại học Phúc Đán và công ty trị liệu tế bào gốc UniXell Biotechnology đã phát triển một phương pháp tạo ra các tế bào giống A10 bằng cách cung cấp cho tế bào gốc người một hỗn hợp hóa chất đặc biệt ở một giai đoạn biệt hóa cụ thể.
Các tế bào thần kinh được thiết kế tạo ra thể hiện các đặc tính phân tử và điện giống như tế bào thần kinh A10.
Khi các tế bào thần kinh được thiết kế được cấy ghép vào những con chuột được thiết lập mô hình trầm cảm tạo ra thông qua việc tiếp xúc với căng thẳng mãn tính - biểu hiện các triệu chứng như cam chịu và mất hứng thú - chúng đã dẫn đến "những hành vi giống như được điều trị bằng thuốc chống trầm cảm đáng kể".
Điều này bao gồm việc giảm chứng lãnh cảm và tuyệt vọng về hành vi, một trạng thái mà động vật ngừng cố gắng thoát khỏi những tình huống căng thẳng, chẳng hạn như nguy cơ chết đuối, và trở nên bất động.

Các nhà khoa học Trung Quốc đã tìm ra cách biệt hoá tế bào gốc thành tế bào não người sản xuất dopamine để cấy vào não chuột - Ảnh: Shutterstock
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng các tế bào thần kinh được cấy ghép có thể tích hợp hiệu quả vào các mạch thần kinh, bao gồm cả việc nhận tín hiệu từ các tế bào thần kinh xung quanh qua đó "chứng minh tiềm năng sửa chữa các con đường liên quan đến dopamine".
Theo các nhà nghiên cứu, tính đặc hiệu của liệu pháp tế bào thần kinh có thể mang lại "lợi thế đáng kể" so với các loại thuốc dược phẩm thông thường bằng cách giảm thiểu tác dụng phụ ngoài mục tiêu.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh: "Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khái niệm mạnh mẽ cho liệu pháp (dựa trên tế bào thần kinh A10) trong điều trị lâm sàng bệnh trầm cảm nặng và mở rộng các ứng dụng tiềm năng của liệu pháp dựa trên tế bào cho các rối loạn tâm thần".