(CAO) Hôm 4/6, Reuters đưa tin hình ảnh vệ tinh của một căn cứ không quân nằm sâu trong lãnh thổ Nga được chụp ngay sau khi Ukraine thực hiện một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) vào cuối tuần qua cho thấy một số máy bay ném bom chiến lược của Moscow đã bị phá hủy và hư hỏng nặng.
Ukraine đã nhắm mục tiêu vào ít nhất bốn căn cứ không quân trên khắp nước Nga bằng 117 chiếc UAV được phóng từ các xe tải đậu gần mục tiêu. Cảnh quay bằng UAV về hoạt động này được hãng tin Reuters xác minh cho thấy một số máy bay đã bị tấn công ở ít nhất hai địa điểm.
Capella Space - một công ty vệ tinh đã cung cấp cho Reuters hình ảnh về một trong những sân bay đó, nằm ở vùng Irkutsk của khu vực Siberia (Nga). Hình ảnh được chụp vào ngày 2/6, một ngày sau cuộc tấn công của Ukraine.
Hình ảnh vệ tinh được công ty này cung cấp, có độ nhiễu nhiều hơn so với ảnh có độ phân giải cao thông thường và đen trắng, cho thấy mảnh vỡ của một số máy bay nằm dọc đường băng của căn cứ không quân Belaya.
"Dựa vào các mảnh vỡ có thể nhìn thấy, so sánh với hình ảnh vệ tinh gần đây và cảnh quay bằng UAV được công bố từ các trang mạng xã hội Telegram và X, tôi có thể thấy một số máy bay đã bị phá huỷ" - John Ford, cộng sự nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu không phổ biến vũ khí hạt nhân James Martin cho biết.
Ford nhận định hình ảnh vệ tinh do Reuters cung cấp cho ông cho thấy tàn tích của hai chiếc Tu-22 Backfire - máy bay ném bom chiến lược siêu thanh tầm xa đã được sử dụng để phóng tên lửa tấn công Ukraine đã bị phá huỷ.
Hình ảnh vệ tinh cũng như cảnh quay bằng UAV về các cuộc tấn công được đăng trên mạng xã hội cũng cho thấy bốn máy bay ném bom hạng nặng chiến lược Tu-95 đã bị phá hủy hoặc hư hỏng nghiêm trọng, ông nói thêm.
Ảnh vệ tinh cho thấy máy bay ném bom chiến lược của Nga bị hư hại tại căn cứ không quân Belaya - Ảnh: Capella Space/ Reuters
Brady Africk, một nhà phân tích tình báo nguồn mở, đồng ý rằng hình ảnh vệ tinh của căn cứ không quân Irkutsk cho thấy một số máy bay Tu-95 và Tu-22 đã bị phá hủy và hư hại, mặc dù cần nhiều hình ảnh hơn để đánh giá đúng tác động. "Nhưng rõ ràng là cuộc tấn công vào căn cứ không quân này đã rất thành công. Các máy bay bị nhắm mục tiêu trong cuộc tấn công là sự kết hợp của máy bay ném bom Tu-22 và Tu-95, cả hai loại máy bay này đều được Nga sử dụng để tiến hành các cuộc không kích chống lại Ukraine" - ông nói.
Africk cho rằng căn cứ không quân Belaya là nơi có một số máy bay làm “mồi giả” mà ông cho biết dường như đã không đánh lừa được UAV của Ukraine trong trường hợp này.
Reuters vẫn chưa có được hình ảnh vệ tinh của sân bay Olenya, một căn cứ ở Murmansk, cực tây bắc nước Nga cũng bị tấn công. Nhưng cảnh quay video bằng UAV về căn cứ Olenya do chính quyền Ukraine cung cấp và được Reuters xác minh cho thấy hai máy bay ném bom bốc cháy có vẻ là Tu-95 và máy bay thứ ba, cũng là Tu-95, bị đánh trúng trong một vụ nổ lớn.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công bằng UAV nhằm vào các sân bay quân sự ở các khu vực Murmansk, Irkutsk, Ivanovo, Ryazan và Amur. Hệ thống phòng không đã đẩy lùi các cuộc tấn công ở ba khu vực, nhưng không phải Murmansk và Irkutsk. Bộ này cho biết thêm tại những nơi đó, một số máy bay đã bốc cháy.
Điện Kremlin cho biết hôm 2/6 rằng Nga đã mở một cuộc điều tra chính thức về các cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine vào cuối tuần qua. Quan chức an ninh hàng đầu của Nga - Dmitry Medvedev cũng cho biết Moscow sẽ trả thù. "Sự trừng phạt là điều không thể tránh khỏi” – ông nhấn mạnh.
Cơ quan an ninh nội địa của Ukraine (SBU) đã nhận trách nhiệm về chiến dịch mang tên "Mạng nhện" để tấn công các sân bay Nga và cho biết tổng cộng có 41 máy bay chiến đấu của Nga bị bắn trúng.
Tổng thống Ukraine - Volodymyr Zelenskiy gọi cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu cách tiền tuyến của cuộc chiến tới 4.300 km là một chiến dịch "hoàn toàn xuất sắc".
Căn cứ không quân Belaya trước (trái) và sau khi bị tấn công (phải) - Ảnh: Capella Space/ Reuters
"Sau khi xử lý thông tin bổ sung từ nhiều nguồn khác nhau và xác minh thông tin đó ... chúng tôi báo cáo rằng tổng số máy bay (của Nga) bị thiệt hại lên tới 41 máy bay quân sự, bao gồm máy bay ném bom chiến lược và các loại máy bay chiến đấu khác" - cơ quan này cho biết thêm trong bản cập nhật sau đó.
Moscow chưa có phản hồi công khai ngay lập tức về tuyên bố của SBU. SBU cho biết thiệt hại do hoạt động này gây ra lên tới 7 tỷ đô la và 34% máy bay mang tên lửa hành trình chiến lược đậu tại các sân bay chính của Nga đã bị bắn trúng.
Một số chuyên gia cho biết chiến dịch này sẽ không đủ để ngăn Nga tiến hành các cuộc tấn công tên lửa vào Ukraine bằng máy bay ném bom chiến lược, nhưng sẽ rất khó, nếu không muốn nói là không thể, để thay thế các máy bay bị hư hỏng vì một số trong số chúng không còn được sản xuất nữa.
Theo nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), cuộc tấn công này cũng có khả năng buộc Nga phải cấu hình lại hệ thống phòng không của mình. "Chiến dịch này sẽ buộc các quan chức Nga phải cân nhắc việc phân bổ lại các hệ thống phòng không của mình để bao phủ một phạm vi lãnh thổ rộng hơn nhiều và có thể triển khai các nhóm phòng không cơ động có thể phản ứng nhanh hơn với các cuộc tấn công bằng UAV tương tự của Ukraine trong tương lai" - ISW cho biết.