(CAO) Hôm 7/6, Reuters dẫn nhận định của các chuyên gia hàng không quân sự phương Tây cho rằng Nga sẽ phải mất nhiều năm để thay thế các máy bay ném bom có khả năng mang vũ khí hạt nhân bị phá huỷ trong các cuộc không kích bằng máy bay không người lái (drone) của Ukraine vào cuối tuần trước.
Các bức ảnh vệ tinh chụp các sân bay ở vùng Siberia và cực bắc của Nga cho thấy thiệt hại nghiêm trọng do các cuộc tấn công, với một số máy bay bị cháy hoàn toàn, mặc dù có nhiều nguồn tin mâu thuẫn nhau về tổng số máy bay bị phá hủy hoặc hư hại.
Mỹ đánh giá rằng có tới 20 máy bay chiến đấu bị trúng đạn - chỉ bằng một nửa số máy bay mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy ước tính, và khoảng 10 máy bay bị phá hủy.
Chính phủ Nga hôm 5/6 đã phủ nhận rằng có bất kỳ máy bay nào bị phá hủy và cho biết thiệt hại sẽ được sửa chữa, nhưng các blogger quân sự Nga đã nói về việc mất mát hoặc thiệt hại nghiêm trọng đối với khoảng một chục máy bay, cáo buộc các chỉ huy đã sơ suất.
Các cuộc tấn công - được chuẩn bị trong hơn 18 tháng trong một chiến dịch tình báo của Ukraine có tên là "Mạng nhện", và được thực hiện bởi các máy bay không người lái được lén đưa đến gần các căn cứ trên xe tải đã giáng một đòn mạnh mang tính biểu tượng vào Nga.
Trên thực tế, các chuyên gia cho biết, thiệt hai của các máy bay sẽ không ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tấn công hạt nhân của Nga, phần lớn bao gồm các tên lửa trên mặt đất và tàu ngầm.
Tuy nhiên, các máy bay ném bom Tu-95MS Bear-H và Tu-22M3 Backfire là một phần của đội bay tầm xa mà Nga đã sử dụng trong suốt cuộc chiến để phóng tên lửa thông thường vào các thành phố, nhà máy quốc phòng, căn cứ quân sự, cơ sở hạ tầng điện và các mục tiêu khác của Ukraine, Justin Bronk - một chuyên gia hàng không tại tổ chức tư vấn RUSI ở London cho biết.
Cùng một hạm đội này cũng đã thực hiện các chuyến bay tuần tra định kỳ ở Bắc Cực, Bắc Đại Tây Dương và Bắc Thái Bình Dương như một màn phô trương sức mạnh nhằm ngăn chặn các đối thủ phương Tây của Nga.
Máy bay Tu 22 của Nga bị phá huỷ trong cuộc tấn công của Ukraine - Ảnh: Reuters
Bronk cho biết khi bắt đầu cuộc chiến Ukraine năm 2022, Nga đã vận hành một hạm đội gồm 50 đến 60 chiếc Bear-H và khoảng 60 chiếc Backfire, cùng với khoảng 20 máy bay ném bom hạng nặng Blackjack có khả năng mang vũ khí hạt nhân Tu-160M.
Ông ước tính rằng Nga hiện đã mất hơn 10% tổng số phi đội Bear-H và Backfire, tính đến các cuộc tấn công vào cuối tuần trước và mất một số máy bay trước đó trong cuộc chiến - một chiếc bị bắn hạ và những chiếc khác bị tấn công khi đang ở trên mặt đất.
Bronk nói với Reuters rằng những tổn thất này "sẽ gây áp lực lớn lên một lực lượng chủ chốt của Nga vốn đã hoạt động ở công suất tối đa".
Việc thay thế những chiếc máy bay bị mất này sẽ là một thách thức. Cả Bear H và Backfire đều là những máy bay được thiết kế vào thời Liên Xô và đã ngừng sản xuất trong nhiều thập kỷ, Douglas Barrie - chuyên gia hàng không vũ trụ tại Viện Nghiên cứu Chiến lược quốc tế ở London cho biết, mặc dù các máy bay hiện có đã được nâng cấp trong những năm qua.
Barrie cho biết do đó, việc chế tạo những chiếc máy bay mới giống hệt nhau là rất khó xảy ra và không rõ liệu Nga có bất kỳ khung máy bay dự phòng nào có thể sử dụng được của cả hai loại hay không.
Các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga nhằm mục đích hạn chế nhập khẩu các thành phần như bộ vi xử lý có vai trò quan trọng đối với hệ thống điện tử hàng không, mặc dù cho đến nay Moscow đã tương đối thành công trong việc tìm kiếm các nguồn thay thế, Barrie nói thêm.
Nga đã hiện đại hóa đội máy bay ném bom Blackjack của mình và Tổng thống Nga Putin đã gửi một tín hiệu rõ ràng đến phương Tây vào năm ngoái bằng cách thực hiện chuyến bay kéo dài 30 phút trên một trong những máy bay như vậy và tuyên bố nó đã sẵn sàng hoạt động.
Nhưng việc sản xuất Blackjack (máy bay ném bom Tu-160) mới diễn ra chậm - một blogger quân sự người Nga tuần này cho biết sản lượng là bốn chiếc mỗi năm - và các chuyên gia phương Tây cho biết tiến độ phát triển máy bay ném bom PAK DA thế hệ tiếp theo của Nga cũng đang diễn ra chậm chạp.
Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS) cho biết trong một báo cáo rằng Nga đã ký hợp đồng với nhà sản xuất Tupolev vào năm 2013 để chế tạo PAK DA, nhưng trích dẫn các báo cáo của phương tiện truyền thông Nga cho biết các chuyến bay thử nghiệm của nhà nước không được lên lịch cho đến năm sau, với việc sản xuất ban đầu sẽ bắt đầu vào năm 2027.
Mặc dù Nga sẽ hợp lý khi cố gắng đẩy nhanh các kế hoạch PAK DA của mình, nhưng có thể họ không có đủ năng lực, theo Hans Kristensen - Giám đốc Dự án thông tin hạt nhân tại FAS cho biết. Ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại rằng Nga đang phải đối mặt với sự chậm trễ với một loạt các dự án quốc phòng lớn khác bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa Sarmat mới của mình.
Chuyên gia Bronk của RUSI cũng tỏ ra nghi ngờ về cơ hội của Moscow trong việc đẩy nhanh tiến độ sản xuất máy bay ném bom thế hệ tiếp theo.
"Nga sẽ phải vật lộn để triển khai chương trình PAK DA trong năm năm tới, chứ đừng nói đến việc đẩy nhanh tiến độ, do thiếu hụt ngân sách và hạn chế về vật liệu và công nghệ đối với ngành công nghiệp do các lệnh trừng phạt" - ông nhận định.