(CAO) Reuters đưa tin cựu tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã bị kết án 27 năm 3 tháng tù giam vào ngày 11/9 (giờ địa phương), chỉ vài giờ sau khi bị kết tội âm mưu đảo chính để duy trì quyền lực sau khi thất bại trong cuộc bầu cử năm 2022.
Phán quyết kết tội của hội đồng gồm năm thẩm phán tại Tòa án tối cao Brazil đã khiến ông Bolsonaro, 70 tuổi, trở thành cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử đất nước bị kết án vì tội xâm phạm nền dân chủ.
"Vụ án hình sự này gần như là cuộc gặp gỡ giữa Brazil với quá khứ, hiện tại và tương lai của đất nước" -thẩm phán Carmen Lucia phát biểu trước khi bỏ phiếu kết tội Bolsonaro, trong phát biểu ám chỉ một lịch sử đầy rẫy các cuộc đảo chính quân sự và âm mưu lật đổ nền dân cử của quốc gia khu vực Nam Mỹ này.
Có nhiều bằng chứng cho thấy Bolsonaro, người hiện đang bị quản thúc tại gia, đã hành động "với mục đích làm xói mòn nền dân chủ và các thể chế" - thẩm phán Carmen Lucia nhấn mạnh.
Bốn trong số năm thẩm phán đã bỏ phiếu kết án cựu tổng thống về năm tội danh: tham gia một tổ chức tội phạm có vũ trang; âm mưu xóa bỏ nền dân chủ bằng bạo lực; tổ chức đảo chính và phá hoại tài sản của chính phủ và các di sản văn hóa được bảo vệ.
Cựu tổng thống Brazil Jair Bolsonaro - Ảnh: Reuters
Bolsonaro là đồng minh thân cận của tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông chủ Nhà Trắng đã gọi vụ án là một "cuộc săn phù thủy" và để trả đũa, ông đã áp đặt thuế quan, trừng phạt thẩm phán chủ tọa phiên tòa và thu hồi thị thực của hầu hết các thẩm phán tòa án tối cao.
Khi được hỏi về bản án vào ngày 11/9, Tổng thống Trump một lần nữa ca ngợi Bolsonaro, gọi phán quyết này là "một điều khủng khiếp". "Tôi nghĩ điều đó rất tệ" – ông chủ Nhà Trắng nói thêm.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết trên mạng xã hội X rằng tòa án đã "phán quyết bất công", đồng thời cho biết thêm: "Mỹ sẽ đáp trả tương xứng với cuộc săn lùng phù thủy này".
Bộ Ngoại giao Brazil đã ra tuyên bố gọi bình luận của Ngoại trưởng Mỹ Rubio là một lời đe dọa "tấn công chính quyền Brazil và phớt lờ sự thật cũng như bằng chứng thuyết phục trong hồ sơ". Bộ này cho biết nền dân chủ Brazil sẽ không bị đe dọa bởi Mỹ.
Phán quyết không nhận được sự nhất trí, với việc thẩm phán Luiz Fux hôm 11/9 đã bất đồng quan điểm với các thẩm phán khác khi tuyên bố cựu tổng thống trắng án mọi cáo buộc và đặt câu hỏi về thẩm quyền của tòa án.
Phiếu bầu duy nhất đó có thể mở đường cho những thách thức đối với phán quyết vì điều này có thể đẩy kết luận của phiên tòa đến gần hơn với cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 10/2026. Bolsonaro đã nhiều lần tuyên bố sẽ là ứng cử viên trong cuộc bầu cử sang năm mặc dù ông bị cấm tranh cử.
Các luật sư của Bolsonaro cho biết trong một tuyên bố rằng bản án "là quá đáng một cách vô lý" và sẽ đệ đơn kháng cáo thích hợp.