Động thái được xem là bước đi xóa bỏ những cáo buộc quan trọng nhất trong cuộc điều tra sự can thiệp của Nga đối với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm 2016.
Trump cũng ban hành lệnh ân xá cho Charles Kushner, một nhà phát triển bất động sản và là cha của con rể Trump, Jared Kushner (tức thông gia của ông).
Các động thái này của Trump đã vấp phải phản đối từ dư luận, cáo buộc ông lợi dụng quyền mà Hiến pháp chỉ trao cho tổng thống để ban hành hàng loạt lệnh ân xá. Các chuyên gia dự đoán Trump sẽ còn ký thêm nhiều lệnh ân xá nữa từ đây cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ tổng thống vào ngày 20-1.
Cựu Giám đốc chiến dịch tranh cử của ông - Paul Manafort - một trong những người được Trump ân xá - Ảnh: Reuters
Thông báo ân xá được đưa ra ngay sau khi Trump đến Palm Beach, Florida trong kỳ nghỉ lễ cùng với con rể Jared Kushner.
Tổng cộng, Trump đã ban hành lệnh ân xá hôm 23-12 cho 26 cá nhân và giảm một phần hoặc toàn bộ bản án đối với ba người khác, một sự giảm nhẹ loại bỏ hình phạt nhưng vẫn giữ nguyên kết án.
Mối quan tâm đặc biệt của Trump chính là công kích kết quả điều tra của Cố vấn đặc biệt Mỹ Robert Mueller về việc Nga can thiệp vào chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016, cáo buộc mà Trump nhiều lần bác bỏ và gọi đó là “một cuộc săn phù thủy” mang tính chính trị.
Phản ứng trước lệnh ân xá hôm 23-12, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa - Ben Sasse, trong một tuyên bố đã lên án Trump: "Điều này thể hiện sự mục rỗng đến tận cùng”.
Ngoài Manafort và Stone, Trump đã ân xá cho hai nhân vật lớn khác liên quan đến cuộc điều tra Nga can thiệp gồm cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn và cựu cố vấn George Papadopoulos.
Văn phòng luật sư quận Manhattan, nơi đang cố gắng truy tố Manafort ở New York về tội gian lận thế chấp và các tội danh bị cáo buộc khác, cho biết họ sẽ tiếp tục theo đuổi kháng cáo đối với trường hợp của mình.
Xới lại cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử
Một trong những nhân vật được Trump ân xá, đáng chú ý có Manafort, 70 tuổi, là một trong những nhân vật thân tín đầu tiên của Trump phải đối mặt với cáo buộc do Mueller đưa ra như một phần trong cuộc điều tra của ông về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Manafort đã làm việc trong chiến dịch tranh cử tại Nhà Trắng của Trump trong 5 tháng vào năm 2016. Năm 2018, Trump gọi ông là "người đàn ông dũng cảm" vì bất hợp tác với chính quyền liên bang.
Bằng chứng từ cuộc điều tra chỉ ra rằng Trump có ý định khuyến khích Manafort "không hợp tác với chính phủ", theo báo cáo của Mueller.
Trong một tuyên bố được chuyển tiếp bởi luật sư của mình, Manafort bày tỏ sự cảm kích của mình đối với Trump.
Andrew Weissmann, một cấp phó hàng đầu của Mueller, người giám sát việc truy tố Manafort bởi luật sư đặc biệt, lưu ý rằng Manafort đã chấp hành án gần hai năm và tài sản bị tịch thu trong các thủ tục tịch thu dân sự sẽ không nằm ngoài lệnh ân xá.
Weissmann nói trên CNN: “Vì vậy, vẫn còn những hậu quả đối với Paul Manafort, chúng không tương xứng với tội danh rộng lớn mà anh ta đã bị kết án và nhận tội”.
Cựu cố vấn Stone nằm trong số những người nhận được lệnh ân xá của Trump - Ảnh: Reuters
Trong khi đó cựu cố vấn Stone đã bị bồi thẩm đoàn Washington kết tội vào tháng 11-2019 về tội nói dối trước các nhà lập pháp cũng bị điều tra về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016.
Trump đã giảm án vào tháng 7, một ngày trước khi Stone bắt đầu thụ án có thời hạn 3 năm 4 tháng. Stone, trong một tuyên bố, cảm ơn Trump vì đã “xóa hoàn toàn bản án hình sự mà tôi phải chịu trong một phiên tòa theo kiểu Liên Xô về các cáo buộc có động cơ chính trị”.
Trong khi đó, Charles Kushner (thông gia của Trump) đã bị kết án hai năm tù sau khi nhận tội vào năm 2004 với 18 tội danh trốn thuế, giả mạo nhân chứng và quyên góp trái pháp luật cho chiến dịch tranh cử.
Trong một bước ngoặt khác thường, người đã truy tố Charles Kushner là Chris Christie, hiện là cựu thống đốc bang New Jersey, người cũng từng là cố vấn cho Trump.
Christie được CNN dẫn lời nói rằng trường hợp của Charles Kushner là "một trong những tội ác ghê gớm nhất" mà ông đã truy tố.
Lệnh ân xá của tổng thống theo quy định của pháp luật Mỹ, có tác động rất lớn. Thực tế ân xá cho phép tha hoàn toàn về mặt cáo buộc pháp lý đối với tội phạm liên bang, do đó xóa bỏ mọi bản án tù còn lại, điều kiện quản chế hoặc tiền phạt chưa trả.
Nó cũng giúp người được ân xá giảm bớt những hậu quả tiềm ẩn của một bản án trọng tội, chẳng hạn như bị cấm bỏ phiếu, tranh cử vào chức vụ công và sở hữu súng.